Het besluit van de Vlaamse Regering van 8 april 2022 regelt de financiering van de lokale besturen voor het opvangen van tijdelijk ontheemden uit Oekraïne. Dit besluit is al enkele keren aangepast. De laatste wijziging komt er door het besluit van 1 december 2023. Aanpassingen en verlengingen van het oorspronkelijk vind je terug in het Besluit van de Vlaamse Regering van 31 maart 2023 tot wijziging en verlenging van het besluit van de Vlaamse Regering van 8 april 2022, het besluit van de Vlaamse Regering van 18 november 2022, het besluit van de Vlaamse Regering van 16 december 2022, het besluit van de Vlaamse Regering van 29 juni 2022 en het besluit van de Vlaamse Regering van 9 september 2022.
Basissubsidie voor de begeleiding
De Vlaamse Regering voorziet een basissubsidie met als doel de lokale besturen te vergoeden voor de begeleiding van tijdelijk ontheemden, zowel minder- als meerderjarigen, uit Oekraïne op basis van de registratie in het rijksregister. Deze subsidie bestaat uit enkele schijven:
- De eerste schijf wordt berekend door het aantal geregistreerde tijdelijk ontheemden in de gemeente ingeschreven in het rijksregister op 30 juni 2022 te vermenigvuldigen met 400 en met 0,45.
- De tweede schijf wordt berekend op basis van het aantal geregistreerde tijdelijk ontheemden in de gemeente ingeschreven in het rijksregister op 30 september 2022 te vermenigvuldigen met 400 en met 0,45.
- De derde schijf wordt berekend door het aantal geregistreerde tijdelijk ontheemden in de gemeente ingeschreven in het rijksregister op 31 december 2022 te vermenigvuldigen met 400 en met 0,30
- De vierde schijf wordt berekend door het aantal geregistreerde tijdelijk ontheemden in de gemeente ingeschreven in het rijksregister op 28 februari 2022 te vermenigvuldigen met 400 en met 0,30.
Dit subsidiesysteem wordt in het besluit van 31 maart 2023 verlengd tot eind maart 2024. (zie nieuwsbericht 5 april 2024) . Op 1 december 2023 verlengde de Vlaamse Regering dit subsidiesysteem nogmaals. Het is gekoppeld aan de duurtijd van het Europees bepaalde statuut van tijdelijke bescherming. Aangezien het oorlogsconflict blijft aanslepen en het Europees tijdelijk statuut met een jaar is verlengd, besliste de Vlaamse Regering haar besluit van 8 april 2022 aan te houden tot maart 2025, parallel aan het Europees verlengde statuut van tijdelijke bescherming.
De correctiefactor is ingeschreven vanuit de veronderstelling dat niet elke ontheemde begeleiding nodig heeft en omdat die begeleidingsnood ook evolueert doorheen de tijd. Bovendien is er ook nog een ander financieel subsidiekader voor de publieke slaapplekken.
BIjkomende subsidie voor slaapplekken
Volgens het besluit van de Vlaamse Regering zijn er publieke en private slaapplekken. Een private slaapplek ligt in een opvangplaats die aan één van de volgende voorwaarden voldoet:
- de opvangplaats is een woning die geregistreerd is als hoofdverblijfplaats van een private persoon;
- de opvangplaats is een tweede of bijkomende verblijfswoning van een private persoon;
- de opvangplaats is een gebouw of een mobiele woonunit die een andere actor dan het lokaal bestuur op eigen initiatief beheert en ter beschikking stelt;
Voor een private slaapplek is er behalve de basissubsidie geen aparte financiering voorzien.
Een publieke slaapplek ligt in een opvangplaats die aan één van de volgende voorwaarden voldoet:
- de opvangplaats wordt beheerd door het lokaal bestuur of wordt ter beschikking gesteld door het lokaal bestuur;
- de opvangplaats wordt beheerd door een andere actor dan het lokaal bestuur op verzoek van het lokaal bestuur of wordt ter beschikking gesteld door een andere actor dan het lokaal bestuur op verzoek van het lokaal bestuur;
Subsidie voor de slaapplekken
De financiële ondersteuning is afhankelijk van het type opvangplaats. Er zijn drie types opvangplaats:
- publieke slaapplekken
- specifieke slaapplekken
- nooddorpen in Antwerpen, Mechelen, Gent en nog een door de Vlaamse Regering te bepalen gemeente.
Elke opvangplaats moet (logisch) veilig, gezond en menswaardig zijn. Subsidiëring van de slaapplekken gebeurt op basis van de registratie en validatie in de Vlaamse huisvestingstool. Het is dus erg belangrijk om de correcte registraties en validaties te doen in deze tool.
Welke steun kan het Lokaal bestuur ontvangen voor de publieke slaapplekken?
- een éénmalige forfaitaire subsidie van 1000 euro voor iedere publieke slaapplek, als er in de opvangplaats geen opknapwerken nodig zijn.
- een éénmalige forfaitaire subsidie van 400 euro voor iedere publieke slaapplek als er in de opvangplaats opknapwerken nodig zijn. In dit geval kan het lokaal bestuur ook beroep doen op de terugbetaling van de reële kosten om de slaapplekken te doen beantwoorden aan de afwijkende woningkwaliteitsnormen. Deze opknapsubsidies zijn beperkt tot
- maximaal 2500 euro per slaapkamer
- maximaal 2500 euro per opvangplaats voor het geheel aan gemeenschappelijke delen.
Lees zeker ook de FAQ op de website 'Vlaanderen helpt Oekraïne' voor meer concrete antwoorden op praktische vragen over deze (opknap)subsidies (vb opvangplaats met meerdere appartementen) en
Om in aanmerking te komen voor deze forfaitaire subsidie moet de publieke slaapplaats 90 kalenderdagen beschikbaar zijn gesteld in de Vlaamse huisvestingstool
De financiering is bedoeld ter vergoeding van de kosten die een lokaal bestuur heeft om een duurzame slaapplek in te richten en om een minimale dienstverlening te voorzien.
Enkel facturen voor opknapwerken met een factuurdatum van 14/3/2022 of later komen in aanmerking voor vergoeding van de kosten. Indien een lokaal bestuur de werken met een eigen klusjesdienst uitvoert, komen de loonkosten alsook de kosten voor het gebruikte materiaal in aanmerking. Ze dienen in dit geval een verklaring op eer in te dienen over de loonkosten alsook de materiaalkosten.
Bijkomende forfaitaire subsidie
Vanaf 1 augustus 2022 komt het lokaal bestuur in aanmerking voor een bijkomende forfaitaire subsidie voor de publieke slaapplekken, om op die manier een stimulans geven om meer collectieve publieke opvangplekken te creëren. Die bedraagt 55 euro als de slaapplek zich in een collectieve opvangplaats bevindt van minder dan 15 slaapplekken. Indien meer dan 15 slaapplekken, bedraagt de bijkomende subsidie 180 euro per maand per slaapplek. Voorwaarde is dat de slaapplek beschikbaar is op de laatste dag van de maand en op de 59 daaraan voorafgaande kalenderdagen.
Deze bijkomende subsidie heeft als doel om de gebruikskost en de exploitatiekost voor het lokaal bestuur financieel te ondersteunen.
Het besluit van de Vlaamse Regering van 16 december verhoogt deze bijkomende forfaitaire subsidie vanaf 1 januari 2023 naar respectievelijk 65 euro en 220 euro. Er wordt ook een bijkomende stimulans voorzien om grotere collectieve publieke opvangplekken te organiseren van minimaal 50 slaapplekken. Slaapplekken in dergelijke opvangplekken kunnen vanaf 1 januari 2023 rekenen op 270 euro per maand per publieke slaapplek. Zie ook het nieuwsbericht hierover.
Welke bijkomende steun kan het Lokaal bestuur ontvangen voor een specifieke slaapplek?
Een specifieke slaapplek is een slaapplek in een hotel, een B&B, een hostel, een jeugdverblijfcentrum, een vakantiewoning, een vakantiepark, een toeristisch logie, een assistentiewoning of een serviceflat.
Voor de eerste 10 000 in de Vlaamse huisvestingstool gevalideerde specifieke slaapplekken kan een lokaal bestuur een subsidie per slaapplek en per dag ontvangen. Slaapplekken in categorie 2 moeten vanaf 1 juni 2023 bevestigd worden door het Agentschap Binnenlands Bestuur. De drempel van 10.000 slaapplekken wordt vervangen door deze bevestiging.
Dagprijs per slaapplek:
- hotel of B&B: 39,2 euro;
- hostel of jeugdverblijfcentrum: 22,4 euro;
- vakantiewoning, vakantiepark of een ander toeristisch logies : 16,8 euro;
- assistentiewoning of serviceflat: 16,8 euro
Trekkershutten en tenten, vouwwagens, kampeerauto’s, campers, rijcaravans, stacaravans en elk ander vergelijkbaar verplaatsbaar verblijf of toeristisch logies komen niet in aanmerking voor deze subsidie.
Als een slaapplek wordt toegewezen aan een tijdelijk ontheemde uit Oekraïne, wordt deze subsidie, verminderd met een forfaitair bedrag van 6,60euro per slaapplek per dag.
Deze subsidie wordt slechts toegekend voor de kalenderdagen die vielen in een periode waarin de specifieke slaapplek gedurende minstens 90 aaneensluitende kalenderdagen ter beschikking werd gesteld in de Vlaamse huisvestingstool. Als de laatste dag van de aaneensluitende beschikbaarheidsperiode valt na 31 augustus, volstaat een aaneensluitende periode van minstens 21 kalenderdagen, uitgezonderd voor de assistentiewoningen of serviceflats.
Financiering van de nooddorpen
De stad Antwerpen, de stad Mechelen en de stad Gent komen in aanmerking voor een subsidie voor de opbouw van een nooddorp voor de opvang van tijdelijk ontheemden uit Oekraïne. Voor de slaapplekken in deze categorie start de subsidieerbare periode maar op 8 april. Er is ook subsidie voorzien voor de reële kosten die gemaakt worden bij het opbouwen en organiseren van het nooddorp:
- de huurprijs van mobiele units, inclusief plaatsings- en verwijderingskosten;
- de inrichtingskosten, onder meer meubilair en sanitaire voorzieningen;
- de kosten die betrekking hebben op de veiligheid: onder meer verzekeringen, brandblussers en rookmelders;
- de kosten voor het beheer en de uitbating van het nooddorp, onder meer energiekosten;
- de kosten die betrekking hebben op de voorbereiding van het terrein en de aansluiting op nutsvoorzieningen.
De eerste 1.000 slaapplekken in het nooddorp in Antwerpen, de eerste 730 slaapplekken in het nooddorp in Mechelen en de eerste 600 slaapplekken in het nooddorp in Gent komen in aanmerking voor een éénmalige forfaitaire subsidie van 400 euro. Bij een toewijzing van een slaapplek aan een tijdelijk ontheemde uit Oekraïne, wordt de terugbetaling van de kosten, verminderd met een forfaitair bedrag van 6,60 euro per slaapplek per dag indien de huurinkomsten van de ontheemden toekomen of zouden toekomen aan het lokaal bestuur.
Bij een effectieve toewijzing van een slaapplek in het nooddorp in aanmerking voor een éénmalige forfaitaire subsidie van 400 euro. Ook hier geldt dat deze subsidie kan niet meer dan één keer uitgekeerd worden voor dezelfde vluchteling in de gemeente.
Uitbetaling subsidies
De subsidies worden betaald in schijven, als voldaan is aan alle nodige voorwaarden. De data worden vermeld in de besluiten van de Vlaamse Regering.
eer info en de wijze waarop de subsidies concreet kunnen worden ontvangen lees je:
Dit besluit treedt in werking op 8 april 2022. De subsidiëring voor zowel de publieke als de specifieke slaapplekken treden evenwel al in werking op 14 maart 2022. De Vlaamse Regering beoogt zo alle inspanningen van de lokale besturen voor het creëren van duurzame opvangplaatsen voor tijdelijk ontheemden uit Oekraïne maximaal te kunnen honoreren. Het besluit is geldig tot 30 juni 2023.
