Sinds 2019 zijn gemeente en OCMW, op basis van het decreet lokaal bestuur, heel goed op elkaar afgestemd, maar juridisch gezien blijven het twee aparte rechtspersonen met eigen bevoegdheden en taken. Politiek, ambtelijk en financieel zien we dat beide besturen echt geïntegreerd werden, maar ook daar zijn er nog belangrijke verschillen:
Daarnaast zijn er nog belangrijke verschillen:
- Gemeente en OCMW hebben elk een eigen patrimonium, gaan eigen verbintenissen aan en hebben eigen ontvangsten en uitgaven, rechten en plichten.
- Beide rechtspersonen hebben specifieke bevoegdheden, die ze niet zo maar van elkaar mogen of kunnen overnemen (zie opdrachten van gemeente en OCMW).
De algemene opdracht van de gemeente is alles wat van gemeentelijk belang is, en dat gemeentelijke belang bepalen de lokale verkozenen in eerste instantie zelf. Het OCMW is dan weer bevoegd voor de maatschappelijke dienstverlening. Soms overlappen beide bevoegdheden elkaar, en bestaat er interpretatiemarge over wie bevoegd is. Soms gaat het om een exclusieve bevoegdheid van de gemeente of het OCMW. Het is belangrijk om dat te beseffen, want als een onbevoegd orgaan of bestuur zou beslissen, is er eigenlijk geen rechtsgeldige beslissing. Zo kan alleen het BCSD beslissen over individuele maatschappelijke dienstverlening en niet het vast bureau, of kan de OCMW-raad niet beslissen over het cultuuraanbod van de gemeente.
Hoe kan de gemeenteraad toch zelf zoveel mogelijk beslissingen over het OCMW nemen?
Veel besturen zoeken naar mogelijkheden om zoveel mogelijk de gemeenteraad bevoegd te maken. Dat is niet vanzelfsprekend, want delegeren naar een andere rechtspersoon gaat niet zomaar. Hoe kan de gemeenteraad proberen om dat wat te stroomlijnen?
- de beheersovereenkomst tussen gemeente en OCMW uitbreiden en maximalistisch invullen. Zie bijvoorbeeld de beheersovereenkomst van Zwijndrecht.
- Werken met een aankoopcentrale zodat de gemeente ook kan aankopen voor het OCMW. Zie volgende interessante website over aankoopcentrales.
