De krapte op de arbeidsmarkt wordt voor veel lokale
besturen steeds tastbaarder. Competente medewerkers
vinden wordt stilaan een huzarenstukje. En dan is het
nog te hopen dat die medewerkers ook blijven. Samen
met de drie representatieve vakorganisaties verlengt
de VVSG haar samenwerking met de Vlaamse overheid
via het sectorconvenant en een aantal bijhorende
addenda. De uitvoering gebeurt door het paritair
samenwerkingsverband Diverscity.
Met het nieuwe sectorconvenant worden de inspanningen om bekwame lokale medewerkers aan te trekken intenser dan ooit voortgezet. De keuze voor de acties is gebaseerd op eerdere signalen van besturen dat ze geen medewerkers meer vinden. De resultaten van de bevraging bij personeelsdiensten in het voorjaar 2023 leidden mee tot concretisering om zo maximaal tegemoet te kunnen komen aan de behoeften van de besturen op weg naar een hogere werkzaamheidsgraad met werkbare en duurzame banen.
De acties vertrekken van drie grote uitdagingen. Een eerste is het gegeven dat de sector moet zorgen dat er voldoende instroom mogelijk is bij lokale besturen op de krappe arbeidsmarkt. Vervolgens moet de sector erover waken dat de medewerkers die in dienst zijn, ook in dienst (kunnen) blijven en niet uitstromen naar andere sectoren of uitvallen wegens ziekte. Ten slotte moet de sector blijven inzetten op sterker leiderschap in de organisaties om werkbare, duurzame en inclusieve jobs te creëren.
Voldoende instroom en zij-instroom
Om te maken dat er voldoende instroom mogelijk is, worden verschillende acties uitgewerkt. Om zich te profileren als interessante werkgevers wordt de website LokaalWerkt verder uitgewerkt. ‘Momenteel vissen lokale besturen allemaal in dezelfde vijver en te vaak worden vacatures ingevuld door medewerkers uit andere besturen. Willen we echt bijkomende instroom realiseren, dan moeten we ons toespitsen op mensen van buiten de sector,’ zegt Piet Van Schuylenbergh, gevolmachtigd onderhandelaar VVSG en voorzitter van de stuurgroep Diverscity. ‘Helaas hebben veel mensen een verkeerd en negatief beeld van de sector.’
Er liggen tal van mogelijkheden in de verruiming van het duaal leren. ‘Dankzij die trajecten leren jongeren de werkmogelijkheden van dichtbij kennen. Zo gaan stagementoren een nieuwe uitdaging aan om leerlingen te begeleiden. Daarnaast kan het toekomstige duaal leren in het volwassenenonderwijs ook nieuwe mensen aantrekken,’ benadrukt Maya Vermoesen, vaste gemachtigde VSOA-LRB. Door jongeren en cursisten een leer-werkplek aan te bieden leren zij het lokale bestuur als werkgever kennen en groeit de kans dat ze daar ook solliciteren als er een plaats vrijkomt.
Om dit duale leren te realiseren gaat er veel tijd en aandacht naar de taken van het sectorale partnerschap: erkenningsaanvragen beoordelen, plaatsbezoeken doen, controle van de mentoren… Net omdat die mentoren doorslaggevend zijn voor de kwaliteit van de begeleiding, wordt verder geïnvesteerd in hun opleiding. Zij staan er immers mee voor in dat de leerling of cursist op de werkvloer de juiste competenties aangeleerd krijgt. Door meer in te zetten op duaal leren en intensief werkplekleren moet het ook gemakkelijker worden om medewerkers de juiste competenties te doen verwerven op de werkvloer.
Met dit nieuwe convenant heeft Diverscity een actieplan tot juni 2025. Daarna zal er over een nieuw convenant onderhandeld moeten worden.
Een essentiële taak is dan ook weggelegd voor de jobcoaches die instaan voor de begeleiding van nieuwe medewerkers. ‘Daar kan het structurele instroomkanaal toekomstperspectieven bieden binnen de lokale besturen,’ vervolgt Maya Vermoesen. Hier beginnen medewerkers al bij een lokaal bestuur te werken en behalen zij het diploma tijdens de tewerkstelling.
Een knelpunt bij lokale besturen zijn dikwijls de sollicitatieprocedures. Die hebben vaak het imago dat ze omslachtig zijn, lang duren en vaak zeer administratief van aard te zijn. Daarom start een project duurzaam en inclusief werven waarin ook aandacht is voor het bereiken van kandidaten, taalgebruik in procedures en onbewuste discriminatie, minder omslachtige selectietechnieken... Daarnaast wil de sector inzetten op twee specifieke doelgroepen.
De eerste zijn die medewerkers van een lokaal bestuur die al lange tijd afwezig zijn wegens ziekte, maar via aangepast werk weer aan de slag kunnen via een re-integratietraject. Een tweede groep zit in de inactieve arbeidsmarktreserve die ook niet gekend is bij VDAB. Specifiek voor de zorgfuncties zijn er opnieuw socialprofitsalons in samenwerking met VIVO.
Duurzame retentie
Investeren in instroom heeft alleen zin als er ook duurzame retentie is. Dit betekent dat medewerkers aan de slag kunnen in werkbare functies. ‘Werkbaar werk en toegankelijke (digitale) dienstverlening met oog voor de kwetsbaarste gebruikers liggen ACOD LRB na aan het hart. We zetten dan ook graag onze schouders onder het nieuwe sectorconvenant voor de lokale besturen. Want werkbaar wint!’ zegt Willy Van Den Berge, federaal secretaris ACOD Lokale en Regionale Besturen.
Een belangrijk aspect daarin is dat medewerkers over de juiste vaardigheden voor hun functie beschikken, zowel vandaag als in de toekomst. Digitale vaardigheden vormen daar een significant onderdeel van. ‘Maar ook een permanente leercultuur ontwikkelen is noodzakelijk,’ vult Piet Van Schuylenbergh aan. ‘Het is goed dat ook nieuwe vormen van opleiding ingang vinden, zoals het recent opgestarte proefproject online-learning. Naast de klassieke opleidingsdagen is er ook behoefte aan andere en vooral kortere vormen van leren.’
Werkbare jobs zijn ook psychologisch veilig. In dit kader komen er acties in verband met integriteit en het voorkomen (en indien nodig ook de aanpak) van discriminatie.
Leiderschap
Een laatste grote uitdaging is het verder versterken van leiderschap in de organisaties. Inclusief leiderschap is niet alleen een zaak voor de algemeen directeur of het managementteam. Het is een aandachtspunt voor elke leidinggevende in de organisatie. De succesvolle opleidingen leidinggeven voor ploegbazen worden verruimd met diverse groepen leidinggevenden in organisaties. In dit aanbod komt ook het aspect innovatieve arbeidsorganisatie aan bod. Vandaag zijn er al negen sociale diensten van OCMW’s betrokken in een proefproject. Met dit nieuwe convenant heeft Diverscity een actieplan tot juni 2025. Daarna zal er over een nieuw convenant onderhandeld moeten worden. Dit paritaire samenwerkingsverband is dus sterk afhankelijk van externe financiering.
Christoph Vandenbulcke, nationaal secretaris LRB bij ACV Openbare Diensten, bevestigt: ‘Met dit sectorconvenant wil ACV Openbare Diensten het engagement ondersteunen van de sector lokale besturen om zich als aantrekkelijke werkgever te manifesteren. Om de sociale partners de kans te geven volwaardig deze verantwoordelijkheid op te nemen is het noodzakelijk om – in uitvoering van het sectorale akkoord van 8 april 2020 – de bestaande paritair beheerde samenwerkingsverbanden te bundelen in een verder uit te bouwen paritair samengesteld sectorfonds.’
In afwachting hiervan lijkt dit ons in ieder geval al een interessant aanbod voor lokale besturen. —
Peter Neirynck is coördinator Diverscity | Beeld Stefan Dewickere
Voor Lokaal 11 | 2023
Een blik op de vormingsfondsen
Met de paritair beheerde middelen organiseert Diverscity verschillende vormingsfondsen voor de medewerkers van lokale besturen. Deze opleidingen omvatten een waaier aan thema’s: digitale vaardigheden, jobtevredenheid, samenwerken in team, verbindend communiceren, voorkomen van burnout… Ze worden in de lokale besturen zelf georganiseerd.
Met een deel van het beschikbare budget voor vorming, training en opleiding uit het VIA4-akkoord is een Vormingsfonds Kinderopvang, Thuiszorg en Ouderenzorg opgericht. Deze opleidingen worden gratis aangeboden en verdeeld via een ‘trekkingsrecht’ in functie van de grootte van de diensten.
Via het Vormingsfonds Focus op talent is het mogelijk een opleiding te organiseren binnen het bestuur. Die kan dan voor alle medewerkers ingezet worden. In 2023 en 2024 heeft elk bestuur recht op twee of vier vormingen uit het Vormingsfonds Focus op talent tegen het voordeeltarief van 1000 euro. Politiezones, welzijnsverenigingen, hulpverleningszones, zorgbanden enzovoort blijven recht hebben op twee vormingen. De vormingen kosten in werkelijkheid meer dan 1000 euro, maar dankzij de financiële tussenkomst van de Vlaamse overheid worden alle kosten boven dat bedrag gedragen door het vormingsfonds.
