Artificiële intelligentie in het lokaal bestuur

Meer weten over artificiële intelligentie en de praktijk bij de Vlaamse lokale besturen? In deze toelichting (23:40) vertelt Nathalie Dumarey VVSG programmamanager innovatie en digitale transformatie je meer. De toelichting werd gegeven tijdens een inspiratiessie georganiseerd door het Agentschap Economie, Wetenschap en Innovatie in kader van het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten maar we delen graag de opname.

Artificiële intelligentie of kortweg AI is iets wat vaak tot de verbeelding spreekt. Beïnvloed door Hollywoodblockbusters associëren we artificiële intelligentie vaak met robots uit een sciencefictionwereld.  

Toch is dat niet correct. Al kan artificiële intelligentie wel eens opduiken in de vorm van een robot.  De robot is dan louter het omhulsel. Artificiële intelligentie is meer dan dat.  We kunnen artificiële intelligentie beschouwen als de verzamelterm voor technologieën die machines een zekere vorm van menselijke intelligentie verschaffen. Het gaat hierbij over machines, software en apparaten die het denkvermogen van een mens "imiteren" en zelfstandig problemen kunnen oplossen.  De machines worden aangeleerd om te reageren op data of impulsen uit hun omgeving en leren op  basis daarvan zelfstandig beslissingen nemen.

Artificiële intelligentie kan worden ingebed in allerlei machines, apparaten, systemen... De kans is groot dat je zelf al onbewust in aanraking kwam met AI:  bij het opzoeken van de snelste route naar het werk via de verkeersnavigatieapp, bij het uitvoeren van een online aankoop, bij het praten met je slimme huisassistent... Ook veel sociale media-platformen maken gebruik van artificiële intelligentie. Als Facebook een foto verwijdert omwille van racistische of pornografische content dan is dat niet omdat een Facebookmedewerker de post heeft gelezen en deze wil verwijderen. Hiervoor gebruikt men AI. Denk ook aan de Google Foto App die automatisch herkent op welke foto's jouw huisdier is afgebeeld, zonder dat jij die foto's waarop het dier staat, hebt moeten aanduiden.

Artificiële intelligentie vormt de kern van heel wat nieuwe digitale innovaties en de technologie staat nog in zijn kinderschoenen. We mogen de komende jaren nog heel wat toepassingen verwachten. De impact op de maatschappij en de dienstverlening zal groot zijn. AI stelt organisaties, bedrijven, overheden in staat om de dienstverlening te optimaliseren én op maat van de gebruiker aan te bieden.

Een typisch voorbeeld zijn de chatbots op de website van dienstverleners. Een chatbot maakt het mogelijk om 24/7 een antwoord te formuleren op vragen van burgers, zonder menselijke tussenkomst. Antwerpen, Aalter, Roeselare, Mechelen en Toerisme Oostende experimenteren momenteel met een chatbot. 

Terwijl veel huidige chatbots werken op basis van vooringestelde "Q&A"  (Als de gebruiker vraag A stelt dan moet de chatbot antwoord B geven...) kan artificiële intelligentie een chatbot optimaliseren. Door de gestelde vragen en de interactie met de gebruiker kan de chatbot "slimmer" worden: bijvoorbeeld door ook sarcasme, humor en dialecten te herkennen en hierop in te spelen.

Ook automatische beeldherkenning biedt opportuniteiten voor lokale besturen. De stad Antwerpen werkt momenteel aan een prototype om beeldherkenning te implementeren in hun meldingsapp voor sluikstortingen om meldingen via foto's sneller en efficiënter te analyseren en verwerken. In verschillende gemeenten zijn er ook testen waarbij mobiele camera's (gemonteerd op wagens van BPost of afvalophaalwagens) automatisch schade aan het wegdek of verkeerssignalisatie detecteren en in kaart brengen. 

Artificiële intelligentie roept echter ook een aantal ethische vragen op en dit vereist een maatschappelijk debat. VVSG werkt daarom samen met het Kenniscentrum Data & Maatschappij aan verschillende acties om de leden te informeren over deze technologische ontwikkeling en het belang en de impact op lokale besturen.