Regelgeving bouwshift laat nog even op zich wachten

Op 30 november 2022 stond de stemming over het Instrumentendecreet en het Woonreservedecreet op de agenda van de plenaire zitting van het Vlaams parlement. 

Tot een daadwerkelijke stemming kwam het echter niet. Méér dan één derde van de Vlaamse parlementsleden steunde de vraag om eerst advies te vragen aan de Raad van State. Doordat de ontwerp regelgeving de afgelopen tijd door het parlement sterk is geamendeerd, zijn hele stukken van het decreet nooit voorgelegd aan de Raad van State.

De VVSG is tevreden dat de teksten worden voorgelegd aan de Raad van State. We hebben immers baat bij regelgeving die juridisch sterk in elkaar zit en zo op het terrein ook echt werkt.

Wat is een Vrijgavebesluit?

Zo is het voor ons nog steeds onduidelijk of het Vrijgavebesluit, het besluit dat over de toekomst van een woonreservegebied beslist, nu een begin- of een eindpunt is. Met andere woorden is zo'n besluit een principebeslissing van de gemeenteraad, waarna de procedure van een ruimtelijk uitvoeringsplan start dat een woonresevegebied daadwerkelijk herbestemt? Of is het een eindpunt en vervangt het Vrijgavebesluit en is de procedure om tot een Vrijgavebesluit te komen dus vergelijkbaar met die van een ruimtelijk uitvoeringsplan. Maar is er in dat laatste geval wel noodzaak en behoefte tot een bijkomend planinstrument specifiek voor woonreservegebieden? 

Daarnaast vinden we het goed dat de vernieuwde en veel meer uitgewerkte 'lastenregeling' nog eens door de Raad van State wordt bestudeerd op juridische correctheid. Die lastenregeling bestaat al, maar er zou behoefte zijn om dit beter te regelen, hetgeen gebeurt in de nieuwe regelgeving. Dankzij die lastenregeling kunnen bij nieuwe ruimtelijke projecten extra zaken (speeltuin, bomen, gebouwen,...) worden opgelegd die dan op het terrein zelf door de aanvrager zélf of in de buurt door de overheid moeten worden uitgevoerd. 

Wellicht zal de Raad van State ook ingaan op de redelijkheid om de beslissing om  woonreservegebieden vrij  te geven op basis van de veelal verouderde structuurplannen, opgemaakt in pre-bouwshifttijden met ook heel andere bevolkingsprognoses. Of wellicht gaat de Raad van State in op de mogelijkheid die initiatiefnemers van projecten in woonreservegebied krijgen om de ontwikkeling ervan te agenderen op het college. We vinden vooroverleg belangrijk, maar het niet nodig dat anderen de agenda van het college kunnen bepalen. 

Planschaderegeling

Aangezien de vernieuwde planschaderegeling wél eerder door de Raad van State werd geadviseerd -en deze regeling ten opzichte van die eerdere versie niet werd veranderd- zal de Raad ongetwijfeld naar dat eerder standpunt verwijzen. Toen wees de Raad erop dat juridisch-technisch een wijziging van de planschaderegeling niet nodig is en een verruimde vergoedingsregeling dus louter een politieke keuze is. De Raad vindt de bestaande, reeds zestig jaar oude planschaderegelgeving dus niet overduidelijk onbillijk. 

In verschillende standpunten duidde de VVSG haar bezorgdheid over de nieuwe regelgeving (zie de nieuwsberichten hieronder). Zo haalden we aan dat de wijzigingen de realisatie van de bouwshift juist bemoeilijkten (planschade) en de regelgeving ook erg complex is of blijft (bv herverkaveling uit kracht van wet met opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan). 

Planologische compensatie

Onderstussen is ook het voorontwerp van Verzameldecreet goedgekeurd door de Vlaamse regering. Hierin is onder meer de planologische compensatie opgenomen. Het uitstel van de beslissing over het Instrumentendecreet en het Decreet woonreservegebieden biedt zo de mogelijkheid dit beter samen te bekiijken.