Gepubliceerd op: 09-11-2022
COME-RES is een Europees Horizon 2020-project gericht op het faciliteren van de ontwikkeling van hernieuwbare energiegemeenschappen. Het doel is het aandeel van diverse types hernieuwbare energie in de elektriciteitsproductie te vergroten.
Er werd onder andere een vergelijking opgemaakt van de stand van zaken in het beleid rond energiegemeenschappen in verschillende lidstaten. Voor België werd enkel de situatie in Vlaanderen onder de loep genomen.
De conclusie was dat op vlak van uitbouw van wetgeving Vlaanderen samen met Italië de koploper is van de betrokken landen/regio’s (het onderzoek werd afgesloten op 15 juli).
zie figuur 1: overzicht van de stand van de omzetting van de definities voor hernieuwbare energiegemeenschappen in Vlaanderen. De schaal van 0-5 geeft aan in welke mate de wetgeving werd ingevoerd en of er nog belemmeringen bestaan. (bron: COME-RES)
Maar op vlak van ondersteuning scoorde onze regio wel ondermaats. Daar scoren landen als Italië, Spanje en Nederland veel beter in. Dat bij ‘collectieve zelfconsumptie’ zoals in een appartementsgebouw alle distributienetkosten en taksen moeten betaald worden, wordt als een belangrijke belemmering beschouwd bij de theoretische optie om energie de delen. Zo ontstaat er een ‘discriminatie’ tussen individuele prosumenten en mensen die aangewezen zijn op een gemeenschappelijk dak.
Op het moment van de studie was er nog geen informatiekanaal beschikbaar, ondertussen heeft Rescoop Vlaanderen een website gelanceerd waar je meer info vindt: www.energiedelenvlaanderen.be
Op vlak van financiering vermeldt de studie het voornemen van de Vlaamse regering om in het callsysteem voor ondersteuning groene stroom de scope uit te breiden naar woongebouwen en energiegemeenschappen. Van het eerder in de pers gelanceerde bedrag van 10 miljoen euro wordt in de komende call slechts tot 500.000 euro voorzien (zie subcall 1 bij https://www.vlaanderen.be/call-groene-stroom-2022-call-3).
Het gebrek aan een kosten-baten analyse wordt in de meeste betrokken lidstaten als een zwak punt beschouwd, zo ook in Vlaanderen. Een studie die de mogelijke voordelen voor het distributienet in kaart moet brengen, is intussen bij de VREG wel opgestart.
(lees verder onder de figuren)
figuur2: Deze grafiek toont de mate waarin Vlaanderen wetgeving heeft opgesteld waarin de ontwikkeling van een ondersteunend kader voor hernieuwbare energiegemeenschappen is vastgelegd. (bron: COME-RES)
Figuur 3: Deze grafiek toont de mate waarin Vlaanderen relevante steunregelingen en stimuleringsmaatregelen voor hernieuwbare energiegemeenschappen heeft geïmplementeerd.(bron: COME-RES)
Dat het onderzoek zich beperkt tot Vlaanderen is spijtig, want ook een vergelijking met de andere Belgische regio’s levert interessante informatie op.
Zo wordt in Brussel energiedelen ondersteund door een differentiatie in wat consumenten betalen op vlak van distributienettarieven. Zo krijgt het energiedelen binnen 1 gebouw (zoals een appartementscomplex) zelfs een korting van 100%. De korting daalt naargelang het gaat over delen over dezelfde laagspannings-transformatiecabine of dezelfde ‘Elia’-post.
Zowel in Brussel als in Wallonië is ondertussen een facilitator actief op initiatief van de overheid. Hier kan je als mogelijke initiatiefnemer terecht om een projectidee vooruit te helpen.
De uitgebreide studie vind je via deze link: 'Comparative assessment of enabling framework for RECs and support scheme designs', de samenvatting van de Vlaamse situatie is te vinden op p. 32-34.