Personeel en organisatie: Een bondgenoot voor de thuiszorgmedewerkers

In dit project van de Koning Boudewijnstichting willen de VVSG en Diverscity experimenteren met het concept van een interne jobcoach. Dat is een collega die thuiszorgmedewerkers op de werkvloer verregaand ondersteunt op allerhande vlakken. Zo’n jobcoach neemt veel meer op zich dan bijvoorbeeld een peter of meter kan doen en ondersteunt ook de medewerkers die al langer in dienst zijn. Daardoor verlaagt de drempel voor nieuwe medewerkers en verkleint ook de kans dat ze op korte of langere termijn afhaken.

‘We zagen dit concept volledig zitten,’ vertelt Tom Vijgen. ‘Medewerkers in de thuiszorg hebben geen gemakkelijke opdracht. Ze zijn vaak alleen op pad, krijgen te maken met allerlei complexe gezinssituaties en ook fysiek is het werk zeker niet te onderschatten. Bovendien hebben we twee psychiatrische ziekenhuizen op ons grondgebied, met nog extra problematieken die vaak bij ons terechtkomen. Aan medewerkers die uit dienst gingen, vroegen we waarom ze vertrokken. Vaak vonden ze het niet gemakkelijk om tegenover gebruikers hun opdracht duidelijk te stellen: gebruikers verwachten soms andere zaken van hen.

Bovendien beschikken ze bij de mensen thuis vaak niet over de juiste schoonmaakmaterialen om ergonomisch en vlot te werken. Meestal zagen de medewerkers zelf geen oplossingen voor de problemen waarmee ze geconfronteerd werden. Sommigen beslisten dan maar hun werk op te zeggen. De begeleiding van de jobcoach moet er nu voor zorgen dat medewerkers er niet langer alleen voor staan. Met de steun van het bestuur en de directie mochten we iemand van de schoonmaakploeg halftijds vrijstellen om als jobcoach te werken,’ getuigt Tom Vijgen.

‘We tekenden eerst en vooral een kader voor het proefproject uit: voor de functie hadden we iemand voor ogen die positief ingesteld is en de waarden van de organisatie in zich draagt. Zo kwamen we bij Angelique uit. Zij is al jaren bij ons in dienst als schoonmaakkracht en startte met veel enthousiasme halftijds als jobcoach, terwijl ze ook halftijds bleef schoonmaken. We wilden Angelique natuurlijk niet zomaar voor de leeuwen gooien. Daarom volgde ze eerst enkele opleidingen over coachen via de VDAB. Na een paar weken zijn we er dan gewoon mee begonnen en ging Angelique voor het eerst mee naar de gezinnen.

Ze startte met een onderzoekje bij de medewerkers. Daar kwam een pak nuttige informatie uit. Op basis daarvan stelde ze een opleiding voor de nieuwe medewerkers samen. Tegelijkertijd inventariseerde ze welke informatie de medewerkers nodig hadden als ze bij iemand een vervanging deden. Al die informatie is nu geïntegreerd in ons systeem, zodat wie nu een vervanging doet, meteen de juiste info meekrijgt. Dat was meteen een succes waarmee ze goeie punten scoorde bij de collega’s. We voelden meteen dat dit project veel potentieel had!’

‘Wanneer nu een nieuwe medewerker start, lichten de verantwoordelijke en de maatschappelijk werker kort een aantal zaken toe. Daarna krijgt de nieuwkomer meteen al een stukje opleiding van Angelique. Ze gaat de eerste keren mee naar de gezinnen om daar samen het eerste contact te leggen met de gebruikers. Het geeft de nieuwe medewerkers een geruster gevoel bij de opstart. Daarna heeft ze nog op verschillende momenten contact, en ook de maatschappelijk werker en de verantwoordelijke volgen de nieuwe collega van op afstand mee. Door deze combinatie kunnen we heel snel voelen hoe het loopt. Waar het lukt, laten we beetje bij beetje los. Zijn er problemen, dan sturen we snel bij.’

Een jobcoach beperkt zich niet tot de nieuwe medewerkers, anciens kunnen ook rekenen op ondersteuning, verduidelijkt Tom Vijgen: ‘Wanneer iemand bijvoorbeeld langdurig ziek is geweest, neemt Angelique samen met hen de draad weer op. Of als het bij een gezin moeilijk is om de taken af te bakenen, kan de jobcoach ondersteunen door mee te werken en praktische tips te geven vanop de vloer. Angelique maakt dus ook echt samen met de collega schoon; ze is er niet enkel om dingen te bespreken. Zo kunnen ze zwaardere taken samen uitvoeren. Op zwaardere of moeilijkere momenten krijgt iedere collega ondersteuning van de jobcoach en dat geeft energie.’

‘Momenteel werken we met de jobcoach en de preventieadviseur een traject ergonomie uit. Angelique bracht eerder al in kaart welk materiaal onze medewerkers nodig hebben om hun werk op een goede, ergonomische manier te kunnen uitvoeren. Ons ouder doelpubliek heeft thuis vaak van die zware dweilen liggen, of ongezonde producten. Angelique wijst hen hierop, zodat onze medewerkers gemakkelijker kunnen werken!’

‘Na een jaar ondervindt iedereen de voordelen van een jobcoach. Van op het bureau bellen wij wel naar de medewerkers, maar de jobcoach staat echt naast hen. Ze is een bondgenoot die de medewerkers een geruster gevoel geeft,’ vertelt Tom Vijgen. ‘Anderzijds krijgt onze dienst ook zuurstof om nieuwe projecten op te starten. Omdat we op kantoor niet altijd kunnen beoordelen hoe iets op de vloer loopt, zijn we soms wat voorzichtiger om nieuwe dingen te lanceren. Maar nu kan de jobcoach de projecten mee uitrollen en aanvoelen hoe alles loopt. En we zijn ervan overtuigd dat we in de toekomst nog meer voordelen van de functie zullen ontdekken.

Zo willen we meer aandacht besteden aan digitalisering en ook dat kan de jobcoach begeleiden. Als medewerkers dan bijvoorbeeld niet weten hoe ze iets moeten doen met hun smartphone, kan Angelique hen helpen terwijl ze samenwerken. Met de HR-dienst verkennen we de mogelijkheden om te starten met open hiring, waarbij iemand die wil werken meteen aan de slag kan zonder cv of sollicitatiegesprek. Net door de aanwezigheid van een interne jobcoach geloven we dat we hiermee kunnen beginnen. De jobcoach kan van heel dichtbij de nieuwe medewerker ondersteunen en opvolgen. Zo is het perfect mogelijk om snel bij te sturen indien nodig.’

‘Maar het belangrijkste is natuurlijk dat onze thuiszorgmedewerkers tevreden zijn en de voordelen van deze functie aan den lijve ervaren. We merken dat Angelique beter dingen naar hen kan vertalen of zaken kan toelichten die wij niet kennen. Ze voelen zich er goed bij dat er iemand “niet van het bureau” naast hen staat. We zien dat we vroeger uitstroom hadden als gevolg van het zware werk of omdat mensen niet wisten hoe ze bepaalde problemen konden oplossen. Dat hebben we nu minder, en de tevredenheid van de medewerkers is duidelijk voelbaar. En die tevreden medewerkers zorgen zelf voor nieuwe instroom, want veel sollicitanten komen naar ons, omdat een van onze eigen medewerkers hen warmgemaakt heeft. We zijn dus helemaal overtuigd van de voordelen van deze functie en blijven er als zorgbedrijf verder in investeren,’ besluit Tom Vijgen. —

Joke Vandewalle is VVSG-stafmedewerker gezinszorg
Voor Lokaal 11 | 2022