Lokaal werkt: Creatief in het werven van talent: inspiratie uit de zorg

Je vacature goed in de markt zetten is zeer belangrijk. Door verder te kijken dan enkel het takenpakket spreek je meer potentiële kandidaten aan. Thuiszorgmedewerkers doen veel meer dan mensen wassen of eten koken. Door hun aanwezigheid doorbreken ze de eenzaamheid, kunnen ze tijdig signalen detecteren en aan preventie doen. Op die manier kunnen ouderen langer op een comfortabele manier thuis blijven wonen. Zorgbedrijf Meetjesland zet dit aspect uitdrukkelijk in zijn vacatures, en maakt de waarde van de medewerkers expliciet zichtbaar. Ook de dienst voor gezinszorg uit Koksijde brengt zijn schoonmaakteam origineel in beeld: zij voeren ‘oorlog tegen vuil’.

Een lokaal bestuur heeft als werkgever veel te bieden. Denk maar aan werkzekerheid of werk dicht bij huis. Maar ook voor de combinatie werk-privé is een lokaal bestuur vaak erg interessant. Zo moet je voor een aantrekkelijk ‘quality-of-life contract’ in wzc Molenstee in Kampenhout zijn. ‘In dit contract kan eigenlijk alles. Zo hebben we medewerkers die een 4/5-contract spreiden over vijf dagen of een halftijds contract in volle of halve werkdagen presteren. Wie het ’s morgens graag rustiger aan doet of kinderen naar school moet brengen, kan wat later beginnen.

Omgekeerd kan ook: wie dit wenst kan vroeger beginnen en in de namiddag vroeger naar huis. Eerst waren we wat bezorgd: openden we geen doos van Pandora, hoe moesten we dit organiseren als er te veel medewerkers dit wilden? Maar uit de praktijk ervaren we dat dit echt wel werkt. Zo’n zes à zeven medewerkers, tien procent van ons personeel, kozen voor deze formule. Medewerkers gunnen het elkaar en zijn blij dat hun collega’s werk en privé beter kunnen combineren en daardoor bij ons kunnen blijven werken,’ vertelt Marc Dierick, directeur van wzc Molenstee OCMW Kampenhout. Sleutelzorg Temse biedt jonge ouders een gelijkaardig ‘schoolbelcontract’ aan. Door de werkuren zo in te plannen en te spreiden over de week, staan de ouders op tijd aan de schoolpoort.

Tussen het moment dat iemand een vacature leest en de effectieve indiensttreding moet de tijd bij knelpuntberoepen zo kort mogelijk zijn. Zo vermijd je dat andere organisaties met jouw kandidaat gaan lopen. Flexibeler aanwerven kan door onder andere de aanstellingsbevoegdheid en/of de rechtspositieregeling te delegeren of door bepalingen over werving en selectie zoveel mogelijk uit de lokale rechtspositieregeling te halen.

Zorgband Leie en Schelde gaat nog een stap verder en experimenteert momenteel met ‘open hiring’. Zij werven kandidaten aan zonder sollicitatiegesprek. ‘Sedert oktober werven we nieuwe schoonmaakhulpen voor onze dienstencheque-onderneming op een innoverende manier, namelijk volgens de principes van open hiring,’ vertelt algemeen directeur Githa Praet. ‘Alles start bij een overtuigende en laagdrempelige vacaturetekst, waarmee we via heldere, aantrekkelijke en dynamische communicatie geïnteresseerden willen overtuigen om zich op een van onze aanmeldpunten in te schrijven.

We verlaten de klassieke ingrediënten van een standaardprocedure zoals het indienen van een cv of het voeren van een interview, leggen de nadruk op een gezonde portie zin om te starten en bieden iedereen de kans. Wij beoordelen niet langer de kandidaat. Het is de kandidaat die uiteindelijk bepaalt of er een match is. We geloven dat deze verfrissende insteek kan slagen. We hopen hiermee onze deur open te zetten en nieuwe talenten te ontdekken. De nieuwe collega krijgt de nodige begeleiding via een onthaalcoach en wordt on-the-job geëvalueerd. Ondertussen zijn we trots te kunnen melden dat onze eerste aanwerving binnen open hiring is verwezenlijkt. De kandidaat werd goed onthaald en is positief gestart!’

Zorgband Leie en Schelde is als pionier nog op ontdekkingstocht om de principes op een praktische wijze ingang te laten vinden. Het is immers een totaal nieuw concept. ‘Gaandeweg sturen we bij en we laten ons hierin ondersteunen vanuit Divergent-UGent. We hopen hiermee de nodige successen te boeken en anderen te inspireren.’

Durf ook te experimenteren met andersoortige selectieproeven. Je wilt immers niet dat goede kandidaten afhaken of zichzelf niet zijn tijdens de test. Wat denk je ervan om een kandidaat te leren kennen door samen een wandeling te maken? Of om, zoals Zorg Leuven, bewoners deel te laten uitmaken van de selectieproef? Dit brengt een andere dynamiek in het examen, en toont meteen waar jullie de klemtoon leggen. Evi Van Roosbroeck, teamcoördinator Werving & Onthaal Zorg Leuven, licht toe: ‘Wij kiezen voor een selectieproef waarin de essentie van de functie meteen goed uit de verf komt. We betrekken namelijk bewoners bij de selectieproef van administratief medewerker en medewerker schoonmaak en logistiek van het woonzorgcentrum. Tijdens de selectie komt een bewoner een onverwachte vraag stellen aan de sollicitant. Typisch zijn dit vragen waar niet meteen een goed antwoord op is. We kijken dan vooral hoe de sollicitant omgaat met de bewoner.’

Er blijkt een heel groot verschil in communicatie met juryleden of communicatie met bewoners. Bewoners spreken de kandidaat veel ongeremder aan en ze vertellen veel. ‘Het is interessant te zien hoe de kandidaat daarop inpikt. We willen immers mensen aannemen die oprecht interesse hebben in de mensen voor wie ze alle dagen zullen werken. De selectie samen met de bewoners maakte veel meer interne dynamiek op voorhand los in huis, de bewoners informeerden zelf bij medebewoners wat zij belangrijk vonden. Voor de sollicitanten voelde het logisch dat ze betrokken werden bij de selectie. “We komen wel bij hen thuis werken,” zeiden ze.’

Als de vijver waarin je vist leeg is, ga je dan een andere vijver zoeken? Zorgbedrijf Sint-Truiden zoekt liever naar een alternatieve instroom. ‘Voor bepaalde verwachtingen leggen we de lat iets lager bij de sollicitatie,’ vertelt Tom Vijgen, verantwoordelijke thuiszorg, ‘maar investeren we zelf in de opleiding van de medewerker, zodat die op termijn wel het gevraagde niveau behaalt. Zo is een goede basiskennis van het Nederlands noodzakelijk op het werk, maar is het gevraagde niveau niet altijd aanwezig als de medewerker start. We zochten daarom een lokale partner die onze medewerkers op taalvlak bijschoolt. Daardoor kunnen we nu medewerkers aanwerven die vroeger niet in aanmerking kwamen. Nieuwe medewerkers kunnen niet alleen taalcoaching krijgen, sinds maart 2021 hebben we ook onze eigen jobcoach. Zij kan nieuwe medewerkers maar ook anciens vaardigheden en competenties op de werkvloer aanleren of hen ondersteunen bij complexe situaties.’

De schaarste op de arbeidsmarkt is geen tijdelijk fenomeen en ook andere sectoren zoeken kandidaten. Daarom moeten we ook inzetten op jongeren en hen overtuigen om voor de zorgsector te kiezen. Maar onbekend is onbemind. Door bepaalde vooroordelen hebben jongeren niet altijd een correct beeld over onze thuis- en woonzorg. Daarom zet Zorgbedrijf Sint-Truiden sterk in op de begeleiding van stagiairs. ‘We willen een goeie, warme stageplaats zijn voor de jongeren. Heel wat van onze medewerkers volgden de opleiding voor mentor omdat we toch hebben ervaren hoe belangrijk het is om hierop in te zetten. We willen dat mentoren dicht bij de stagiairs blijven staan en toegankelijk zijn. We hebben ook een onthaalbrochure op maat van stagiairs. We willen de studenten een leerrijke stage en warme ondersteuning bieden, zodat zij later als jobstudent of vaste werkkracht bij ons aan de slag willen,’ zegt Tom.

Lokale besturen zijn vaak heel trots op hun medewerkers en mogen dit zeker ook laten zien. Door verschillende functies regelmatig in de kijker te zetten toon je niet alleen waardering voor je medewerkers, maar bereik je ook potentiële kandidaten. Dat kan met een artikeltje in de lokale krant, een bericht op de website of in de sociale media. Zo organiseerde Aalter een heuse campagne met Aalter Proper! Grote spandoeken met foto’s van het hele team verschenen in het Aalterse straatbeeld om de medewerkers even in de spotlights te zetten.

Je troeven als werkgever in de verf zetten is belangrijker dan ooit. Vaak hebben lokale besturen heel wat troeven maar zijn ze veel te bescheiden. Ga op zoek naar jouw authentiek verhaal en durf hiermee ook naar buiten komen. Zo zet Zorgbedrijf Meetjesland sterk in op het ondersteunen en waarderen van medewerkers, en dat mag geweten zijn. Zo haalden ze ook de bekroning Zorgwerkgever van het jaar binnen. ‘Als een (toekomstige) medewerker je spontaan komt zeggen dat het Zorgbedrijf een warme werkgever is, dan weet je dat je goed zit en dat alle inspanningen vruchten afwerpen. Dat motiveert om op de ingeslagen weg door te gaan en om samen, als groep, voort te doen. Tevreden medewerkers zijn een uithangbord voor de organisatie, maar zorgen vooral voor tevreden bewoners en klanten,’ vat Piet Vanwambeke, algemeen directeur Zorgbedrijf Meetjesland, samen. —

Joke Vandewalle is regionale stafmedewerker thuiszorg VVSG 
Melanie Demaerschalk is VVSG-stafmedewerker integriteit en kwaliteit woonzorg
Voor Lokaal 01 | 2022

Als lid kun je de inspiratiebundel ‘vissen in een lege vijver’ lezen, met nog meer tips en inspirerende voorbeelden.