Als lokale besturen staan we daarbij voor twee uitdagingen. De eerste uitdaging bestaat erin om zoveel mogelijk mensen ertoe aan te zetten om aan de arbeidsmarkt te participeren en hen daarbij te ondersteunen. Econoom en arbeidsmarktdeskundige Stijn Baert vat het probleem scherp samen: in vergelijking met andere EU-landen doen we het zeer slecht als het erom gaat mensen te activeren die geen werk hebben en er ook niet naar op zoek zijn. Dit gaat dus niet over de groep van werkzoekenden, daar doen we het in Vlaanderen zeer goed, maar wel over de groep van inactieven. Hij omschrijft dit als een gedeelde verantwoordelijkheid tussen bedrijven, inactieven en de (lokale) overheden. Deze groep is moeilijker te benaderen volgens een (bijvoorbeeld bij de VDAB) gecentraliseerd procedé. De lokale besturen daarentegen zijn wel goed geplaatst om deze groep sterker te activeren, maar eveneens om in te spelen op de drempels die deze mensen ervan weerhouden om actief op zoek te gaan naar een baan. Door een ‘bonusregeling’ te suggereren wijst Stijn Baert er overigens fijntjes op dat dit geen taak is die zomaar bij de lokale besturen kan worden gelegd, maar dat ook de Vlaamse overheid de verantwoordelijkheid draagt hen hierin te ondersteunen.
De tweede uitdaging is het optimaal laten renderen van het menselijk kapitaal in onze eigen lokale organisatie. Dit begint al bij het kunnen aantrekken van mensen. Stijn Baert stipt aan dat mensen steeds vaker op zoek zijn naar een baan die aansluit bij hun waarden. De idee van civil service is daarbij een belangrijke factor die lokale besturen kunnen en moeten uitspelen. Net op het lokale niveau kun je je heel concreet inzetten voor de gemeenschap. Dit sluit ook naadloos aan bij de visie die Hermina Van Coillie in dit nummer presenteert. Vanuit de zelfdeterminatietheorie uit de psychologie geeft ze aan wat mensen motiveert in een organisatie. De ‘zinvolheid’ van werk is voor haar een belangrijke vorm van extrinsieke motivatie van mensen. Dit is een element waar net de lokale besturen sterk op kunnen inspelen. Mensen aantrekken is daarbij één zaak, ze houden en goed laten functioneren een tweede. Hoe slagen we erin mensen hun taken te laten uitvoeren op een manier waarbij ze autonomie ervaren, zich betrokken voelen en hun competenties echt kunnen inzetten? Dat zijn vragen die ook nieuwe vormen van leiderschap vergen.
Menselijk kapitaal laten renderen kan niet zonder erin te investeren. Iedereen die daarover na het lezen van deze Lokaal nog meer wil weten, is welkom op ons P&O-congres ‘Het lokaal bestuur als aantrekkelijke werkgever’ op 22 november. —
Kris Snijkers is algemeen directeur van de VVSG
Voor Lokaal 11 | 2022
Verwant
