In contact: Er is zoveel te doen!

‘Met passie en engagement kun je als duurzaamheidsambtenaar in een kleine gemeente als Bonheiden veel realiseren,’ zegt Thomas Pluymers. Hij is alleen als duurzaamheidsambtenaar. ‘Hierdoor heb je niet de tijd om alles even goed te doorgronden, maar je kunt als het ware uit een hele portfolio datgene kiezen waarvan je weet dat je collega’s, het bestuur en het managementteam erin meegaan. Als je op het ene geen respons krijgt, neem je de volgende fiche uit je portfolio. Er is zoveel te doen, elk jaar kan dat iets nieuws zijn, je hebt het maar te pakken, en dan zijn bereidheid en goede contacten een voordeel.’

‘Ik ben begonnen in 2016, omdat Bonheiden wilde intekenen op het burgemeestersconvenant en de milieuambtenaar dat er niet bij kon nemen. Mijn eerste taak was dan ook dat convenant in goede banen leiden. Hier kwam veel participatie aan te pas en zo leerde ik de organisatie goed kennen. Mijn vroegere netwerk kon ik ook gebruiken. Daarna begonnen we met autodelen. Bij mijn start in Bonheiden waren er drie oude dienstwagens die bijna niemand gebruikte. Ik heb toen een bestek opgemaakt om via Partago twee deelwagens voor dienstverplaatsingen te gebruiken waarmee ook de bevolking kan rijden.

Dat is tof, want het is een burgercoöperatie. Ik geloof in burgerparticipatie en toen ik de gemeentegebouwen vol wilde leggen met fotovoltaïsche panelen, moest ik natuurlijk de collega’s en het college meekrijgen. Al op het eerste college van deze beleidsperiode werd het leggen van deze zonnepanelen op het dak van het gemeentehuis en bibliotheek goedgekeurd. Voor de coöperatie Klimaan werd dit trouwens het eerste investeringsproject, waarvoor ze de steun van ZuidrAnt kregen. Algauw zag het college er de voordelen van in.’

‘Omdat ZuidrAnt meedeed aan het Europese project Deel de Zon waarbij je in ruil voor het volleggen van daken een laadpaal en een bijkomend Partago-voertuig kreeg, hebben we in Bonheiden de eerste V2G-paal in het land, ofwel Vehicle to Grid waarbij je een elektrische auto overdag als het ware als een batterij kunt opladen om ’s nachts die elektriciteit te verbruiken.’

‘Dankzij Vlaamse subsidie voor laadpalen aan publieke gebouwen hebben we nu vijf laadpunten. Eerst was er wat verzet, omdat die plaatsen voor elektrische auto’s werden voorbehouden en dus voor een groot deel van de dag leeg stonden, maar nu, twee jaar later, zijn ze continu bezet en is er vraag naar meer laadpalen.’

‘Er is een versnelling bezig. Na de daken van de bibliotheek en het gemeentehuis werd een bestek gegund om op tien bijkomende gebouwen in de gemeente fotovoltaïsche panelen te leggen, eerst afgestemd op het elektriciteitsgebruik in de gebouwen zelf, maar ondertussen onderzoeken we om alles via delen op te gebruiken.’

‘De burgerparticipatie is zo sterk dat we nu al drie deelauto’s hebben, binnenkort komen er nog twee van Klimaan bij, die je met dezelfde app kunt gebruiken. Bonheiden is een gemeente met een oudere bevolking, er bestaat twijfel of veel oudere mensen die overstap willen maken. Daarom nemen we nu promofilmpjes op over deelmobiliteit. Onze communicatie mag meer zijn dan artikels in het gemeentelijke informatieblad Rijmheide. Boodschappen moet je continu herhalen. We kijken nu ook naar grote projectontwikkelingen en hopen in de vergunningen een last op te leggen, zoals mee investeren in deelmobiliteit. Zolang deze auto’s niet worden gebruikt, kosten ze veel voor de gemeente.’

‘Het is een valkuil om je aandacht op de gemeentelijke werking te houden door altijd de eigen factuur te bekijken. Je kunt eindeloos discussiëren over twee lampen die blijven branden of over de noodzaak van een koelkast. Misschien was de energiecrisis wat opgeblazen, de klimaatcrisis is dat vast en zeker niet. De gemeentelijke gebouwen zorgen maar voor twee tot drie procent van de CO2 -uitstoot, de woningen voor vijftig procent, de mobiliteit voor dertig procent en een groot deel van de rest is ten laste van het Imelda-ziekenhuis.’

‘Je moet de huishoudens dus mee hebben om de switch te maken. Iedereen kan veel in zijn eigen woning doen en dat is nodig om resultaten te boeken.’ ‘Al vóór de energiecrisis doofden we in Bonheiden de straatverlichting. Vooral in de tijd van de dure energie leverde dat enorme besparingen op. Maar ook zonder energiecrisis is dit een goede maatregel. Na een tijd zagen de inwoners ook de voordelen in van minder licht tijdens de nacht.’

‘Uiteraard zijn we in Bonheiden ook met adaptie bezig, denk aan groendaken en groengevels. Ik had subsidie aangevraagd en vreesde al dat het niet was gelukt, maar ineens bleek die er toch aan te komen. We dachten eerst het hele gemeentehuis een groendak te geven en daarop de zonnepanelen, maar grotendeels lag het dak al vol panelen voor de groendaksubsidies waren goedgekeurd. We zijn dan op zoek gegaan naar andere daken, zoals die van het gemeenschapscentrum Blikveld, maar ook de hellende daken van de gemeentelijke kleuterschool, en het stukje van het dak van het gemeentehuis waarop nog geen zonnepanelen stonden. Nu zie je die ontharding en groendaken nog niet op Google, maar over een paar jaar wel. Dat geeft veel voldoening.’

‘Daarnaast ben ik ook verantwoordelijk voor het mondiale beleid. De SDG’s vormen trouwens een doodevidente link met duurzaamheid. Met klimaatbeleid moet je verder durven kijken dan de grenzen van de eigen gemeente of regio. Zo vormt ons grondstoffengebruik een grote belasting voor de landen in het Zuiden. Elke keuze die we hierin maken, heeft invloed op de kansen van mensen verder weg. We zouden er als bestuur en inwoner meer bij mogen stilstaan. Daarom leidt de combinatie van duurzaamheid en mondiaal beleid tot een sterke kruisbestuiving.’ —

Marlies van Bouwel is redacteur Lokaal | Beeld Stefan Dewickere
Voor Lokaal 06 | 2023