Nieuwe infrastructuur: Van stationsbuurt naar parkweg

Het park Belle-Vue leverde de stad Leuven de Prijs Fietsinfrastructuur in Vlaanderen 2021 op, uitgereikt door Stad en Architectuur en Fietsberaad Vlaanderen. Maar dit project is meer dan een fietsinfrastructuurproject: het vormt een nieuwe plek in de stad. Door een intelligent ontwerp onderging de Martelarenlaan, een drukke straat typerend voor de achterkant van een stationsbuurt, een metamorfose. Na een selectie via de Open Oproep van de Vlaams Bouwmeester in 2008 hebben H+N+S Landschapsarchitecten en Artgineering het nieuwe Park Belle-Vue vormgegeven. Het project omvat verschillende aspecten: een grondige herschikking van de verkeersstromen, een nieuw buurtpark, vergroening van de straat en een fietsroute als deel van de F24, de fietssnelweg tussen Leuven en Tienen.

De Martelarenlaan langs de spoorweg is verlegd en half verdiept aangelegd. Dat is wel de belangrijkste verkeerskundige ingreep. Hierdoor ontstaat ruimte voor een langgerekt park met een gemoduleerd groen maaiveld, inclusief speeltuinen en ontmoetingsplaatsen.

Het ontwerp past de fietsroute zorgvuldig in het nieuwe park en langs het spoorwegtalud in. Hierdoor ontstaat een samenhangende en comfortabele fietsroute, die rekening houdt met de beleving van de fietser, de ruimtelijke integratie en de sociale en economische voordelen van fietsen. Vanaf het station loopt de fietsroute tussen het park en de voortuinen in een ‘parkweg’, die als fietsstraat fungeert en het lokale bewonersverkeer en parkeren organiseert.

Bij de start in 2008 bestond er nog haast geen statuut voor fietssnelwegen of fietsstraten. Het project heeft mee bepaald hoe een fietssnelweg eruit zou kunnen zien.

Het profiel van de fietsstraat bestaat uit twee, door een middenstrook van kasseien gescheiden stroken van gewassen beton. De breedte was een punt van groot belang: net breed genoeg voor twee fietsers om elkaar in te halen, maar te smal voor auto’s. Auto’s rijden steeds met twee wielen op de kasseien. Op de punten waar de fietsstroken zijstraten of oversteekplaatsen kruisen, is het beton ruwer, een subtiele indicatie dat er iets anders staat te gebeuren. De vormgeving en materiaalkeuze maken duidelijk dat auto’s hier ‘te gast’ zijn en zetten ook voetgangers en fietsers aan tot aangepast gedrag.

Verderop duikt het fietspad in een fietstunnel onder de drukke Tiensesteenweg en dan vervolgt het zijn weg ingesneden in het talud tussen spoorweg en achtertuinen tot het aansluit op een bestaande fietsbrug over het spoor. In het spoorwegtalud is het fietspad zo vormgegeven dat het door zijn verzonken ligging de privacy van de aangrenzende woningen respecteert. Door de wisselende hoogteligging en inplanting ontstaat een interessante beleving met uitzicht op het spoorweglandschap en de omgeving. Met dit ontwerp krijgt de stad niet alleen een waardevolle toevoeging op haar mobiliteitsstructuur maar ook op haar groenstructuur. De fietsroute versterkt de positie van de fiets als stedelijk en regionaal vervoermiddel en maakt van fietsen naar of van het station, scholen of bedrijventerreinen een comfortabel en aangenaam moment. —

Katrien Gordts is redacteur van Lokaal
Voor Lokaal 06 | 2022