2022Lokaal05 - Nieuwe infrastructuur omslagfoto_2.jpg
Provider image

Het 19de-eeuwse Harmoniepark in het district Antwerpen is een aantrekkelijke ontmoetingsplaats voor buurtbewoners en bezoekers. Na een metamorfose van het landschapspark en de restauratie van het monument ter ere van Peter Benoit, heeft ook de zaal Harmonie de uitstraling van weleer. In de lente van 2021 namen de diensten van het districtshuis van Antwerpen er hun intrek.

Het historisch landschapspark van 1,8 hectare kreeg als eerste een grondige opknapbeurt in 2015. De glooiende centrale ruimte, de slingerende wandelpaden en het prachtige bomenbestand zijn gebruikt om het park weer in zijn sierlijkheid te herstellen. Twee nieuwe doorgangen verzekeren een betere aansluiting met de buurt en het aangrenzende Albertpark. Kinderen kunnen naar hartenlust spelen in drie nieuwe speelzones en de grote gebogen zitbanken vormen de ideale plek om te ontspannen. In het park staat ook het gerestaureerde fonteinmonument, ontworpen door Antwerps architect Henry van de Velde ter ere van Peter Benoit, een van de meest toonaangevende Vlaamse musici. Na ruim dertig jaar leegstand stroomt er sinds 2017 opnieuw water uit de natuurstenen harp in het midden van het monument.

Centraal in het park bevindt zich de zaal Harmonie, een 170 jaar oud, neoclassicistisch gebouw dat oorspronkelijk als zomerlokaal van de Koninklijke Maatschappij der Harmonie diende. Deze vereniging van muziekliefhebbers kocht medio 19de eeuw de gronden aan om er een concertgebouw met oranjerie op te richten. In 1923 kocht de stad Antwerpen de site aan en veranderde de tuin in een publiek stadspark. Gedurende tientallen jaren behield de zaal haar functie als concert- en evenementenzaal.

De zaal, de oranjerie en de voormalige conciërgewoning werden in 1997 als monument beschermd. In november 2016 keurde het Agentschap Onroerend Erfgoed een beheersplan voor de projectzone Harmonie goed. Dit beheersplan omvat een visie en doelstellingen voor het beheer en de ontwikkeling van deze drie beschermde gebouwen in hun omgeving. In dat kader stond AG Vespa in voor de restauratie van de gebouwen. De heraanleg van het park werd opgevolgd door Stadsontwikkeling. Het verleden van de Harmonie als concertzaal vinden we vandaag nog terug in de naamgeving van de vergaderzalen die allemaal naar musici uit de rijke Antwerpse muziekgeschiedenis genoemd zijn.

Nu de werken afgerond zijn, heeft de zaal opnieuw de uitstraling van weleer: het stucwerk van interieur en gevels is hersteld en waar nodig gereconstrueerd. De bestaande gevels kregen opnieuw monumentaal houten schrijnwerk en de daken de originele dakbedekking. De gebouwen werden ook uitgerust met alle nodige technieken om hedendaagse en toekomstgerichte dienstverlening mogelijk te maken.

 

Sinds de lente van 2021 doet het gerestaureerde Harmoniegebouw dienst als het nieuwe districtshuis en stadsloket. Het district wil de historische parel zoveel mogelijk delen met de inwoners. Zo doet de grote Harmoniezaal naast stadsloket ook dienst als polyvalente zaal. De loketten in de linker- en rechtervleugel van de grote hal zijn afsluitbaar en de balies in de centrale middenbeuk zijn mobiel. Hierdoor kunnen ze ’s avonds of in het weekend letterlijk aan de kant worden geschoven voor een feest met de huwelijksjubilarissen of een kennismakingsmoment voor nieuwe inwoners. Om de zaal optimaal te ontsluiten voor de bewoners is er ten slotte ook de mogelijkheid om kleinschalige optredens en tentoonstellingen te organiseren in het gebouw.

De lokettenzaal zelf is ruim en licht, wat tot een aangename wacht- en loketbeleving in alle privacy leidt. Klanten worden op afspraak geholpen aan 23 loketten, waaronder drie afhaalcounters voor wie na een eerdere aanvraag een document komt afhalen en twee afgesloten loketten waar gevoelige dossiers in alle rust en privacy besproken kunnen worden tussen klant en medewerker. Er is ook een selfservicehoek. Daar kunnen klanten aan de slag met alle digitale dienstverlening die de stad nu en in de toekomst ontwikkelt.

Antwerpen-Harmonie is ook het eerste volledig cashless stadsloket in Antwerpen. Voor een nieuwe identiteitskaart, reispas of rijbewijs betaal je enkel nog met een bankkaart of smartphone. De locatie is even vlot bereikbaar met het openbaar vervoer als in het stadscentrum, heeft een ruime fietsenstalling en een Velo-station vlakbij. Het gebouw is tot slot volledig aangepast en toegankelijk voor mensen met een beperking. De kantoren van de districtsschepenen en vergaderzalen bevinden zich in de vroegere conciërgewoning. In de aanpalende oranjerie zit een horecazaak met terras. -

 

TECHNISCHE FICHE

  • Opdrachtgevend bestuur: Stad Antwerpen. Parkaanleg gefinancierd door District Antwerpen.
  • Architectenbureau: Atelier Kempe Thill
  • Parkontwerp: Land Landschapsarchitecten
  • Restauratie fonteinmonument: Atelier Kempe Thill en RE-ST architecten
  • Totaal budget: 11,8 miljoen euro (excl. btw, excl. erelonen)
  • Erfgoedpremie Vlaamse overheid: 3,3 miljoen euro, via meerjarenovereenkomst voor de restauratie van historische districtshuizen
  • Projectleider: Dries Vermunicht, architect
  • Beheersplan: https://plannen.onroerenderfgoed.be/plannen/255

Ann Melis is project- en communicatiemedewerker district Antwerpen
Voor Lokaal 05 | 2022