Auteur: Jan Leroy
Gepubliceerd op: 01-06-2022
De VVSG heeft Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Somers een reeks voorstellen gedaan om het decreet lokaal bestuur verder te verbeteren. Dat gebeurde in een standpunt van de raad van bestuur van de VVSG van 18 mei 2022 bij een voorontwerp van decreet dat de Vlaamse regering op 1 april 2022 goedkeurde.
De VVSG gaat akkoord met de meeste elementen in dit voorontwerp. Die zijn vaak puur technisch of houden een rechtzetting in van legistieke foutjes. Maar er zijn ook belangrijke inhoudelijke keuzes. Zo wordt het voortaan mogelijk dat ook tegen de voorzitter van de gemeenteraad een constructieve motie van wantrouwen wordt ingediend, zoals dat sinds vorig jaar al kan voor de burgemeester en het college. De VVSG is het hiermee eens, maar wel op voorwaarde dat er ook wordt gewerkt aan instrumenten voor een versterking van de democratische werking van de raad en de rol van de raadsvoorzitter. Op dat vlak bevat het voorontwerp geen nieuwe elementen.
De Vlaamse regering wil verder dat gemeenten en OCMW's een verzekering voor bestuurdersaansprakelijkheid afsluiten voor hun mandatarissen die in andere entiteiten namens de gemeenten of het OCMW een bestuursmandaat opnemen. Ook de VVSG vindt een dergelijke verzekering nodig, maar legt de verplichting liever bij de verbonden entiteit zelf, zodat er binnen één bestuursorgaan uniformiteit bestaat.
Een ander element in dit voorontwerp is het feit dat gemeenten die fuseren en na de samenvoeging ten minste 100.000 inwoners zullen tellen, bij de definitieve fusiebeslissing ook kunnen bepalen dat er vanaf de start van de fusiegemeente ook districten met verkozen districtsraden zullen zijn. Dit biedt ook een mogelijkheid aan Antwerpen en Borsbeek om vanaf 2025 van Borsbeek meteen een district te maken. In het huidige decreet lokaal bestuur was dit volgens een strikte lezing van de regels niet mogelijk.
In haar standpunt wijst de VVSG ook op enkele belangrijke ontbrekende elementen. Zo gaat de Vlaamse regering niet in op een reeks suggesties van een recente studie over verzelfstandiging en samenwerking. Nochtans had die uitdrukkelijk gewezen op de nadelen van een beperking van het aantal bestuurders tot vijftien, waardoor de band met de verschillende vennoten onder druk kan komen te staan. Ook de al langer bestaande vragen om vanuit de raad van bestuur delegatie mogelijk te maken naar een directiecomité bleef onbeantwoord. Voorts vraagt de VVSG dat er eindelijk werk zou worden gemaakt van een marktconforme vergoeding voor de voorzitter van een publiek ziekenhuis onder de vorm van een autonome verzorgingsinstelling of een ziekenhuisvereniging.
Tot slot doet de VVSG ook een aantal suggesties om het decreet lokaal bestuur ook op het vlak van personeelszaken aan te passen. Zo pleit de VVSG ervoor om het automatisme dat een adjunct algemeen of financieel directeur deze functie na een fusie behoudt in het nieuwe en grotere bestuur, door te knippen. De fusiegemeente moet, net zoals dat al kan voor de algemeen en financieel directeurs van de fuserende gemeenten, hierin een eigen keuze kunnen maken.
Het voorontwerp moet de komende tijd nog naar de Raad van State voor advies, en nadien uiteraard ook nog behandeld en goedgekeurd worden door het Vlaamse Parlement. Wanneer het van kracht wordt, is dus nog niet bekend.
