Auteur: Pieter Vanderstappen
Gepubliceerd op: 05-08-2021
Op 14 augustus traden verschillende wijzigingen van het decreet over het lokaal bestuur (DLB) in werking. De eerste doelstelling is de regels te moderniseren en de lokale democratie op die manier te versterken. Belangrijk is dat niet alle wijzigingen al in werking getreden zijn. Zo zijn artikelen met betrekking tot de fractievorming, volledige vernieuwing van de bestuursorganen na de lokale verkiezingen en de nieuwe onverenigbaarheden pas in de loop van 2024 van kracht.
Nu al krijgen politieke organen de mogelijkheid om in hun huishoudelijk reglement zelf te regelen of en wanneer ze digitaal of hybride vergaderen. De vrijwillige samenvoeging van gemeenten wordt verder aangemoedigd, er kan een transitiemanager aangesteld worden.
De voorzitters van de raden van bestuur voor de samenwerkingsverbanden van gemeenten en OCMW’s hebben recht op dubbel presentiegeld. Daarnaast zijn er nog kleinere wijzigingen bijvoorbeeld om het decreet beter af te stemmen op het Wetboek van vennootschappen en verenigingen. Ook wordt het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet gewijzigd, maar die wijzigingen zijn pas relevant in de aanloop naar de volgende gemeenteraadsverkiezingen.
Constructieve motie van wantrouwen
De vernieuwing die het meest in het oog springt, is die in verband met onbestuurbaarheid. De omslachtige procedure waarbij het hele college afgezet kan worden wanneer structurele onbestuurbaarheid vastgesteld is, wordt vervangen door een systeem dat werkt met een constructieve motie van wantrouwen. Zowel een individuele constructieve motie (tegen één of meer schepenen) als een collectieve motie (tegen het hele college) wordt mogelijk. De gemeenteraad kan het college van burgemeester en schepenen geheel of gedeeltelijk ontslaan en een nieuw college samenstellen na/door een constructieve motie van wantrouwen. En dat is precies wat enkele dagen na de inwerkingtreding van de nieuwe regeling meteen gebeurde in twee kustgemeenten. Misschien volgen er nu bij het begin van de regeling wel nog enkele gevallen, maar een tsunami wordt het niet, verklaarde politicoloog Herwig Reynaert op 17 augustus in een reactie op de VRT. Het wordt wel makkelijker om politieke impasses op te lossen, maar "er zijn garanties ingebouwd in het decreet. Zo kun je geen constructieve motie indienen in de periode van één jaar na de installatie van de gemeenteraad, en ook niet één jaar vóór de dag van de volgende verkiezingen."
Meer info
- Voor meer informatie kun je terecht op de projectpagina lokale democratie van het Agentschap Binnenlands Bestuur, waar je onder andere een overzicht vindt van van de wijzigingen die op 14 augustus in werking zijn getreden.
- Het decreet in de Vlaamse codex kan je raadplegen via deze link.
- Inforumnr. 344512
