Standpunt: naar een Vlaamse datastrategie

De Vlaamse regering besliste in het najaar van 2020, na een advies van de SERV en de maatschappelijk en economisch relancecomités, om werk te maken van een Vlaamse datastrategie. We zien dit als een opportuniteit om te komen tot meer afstemming en coördinatie voor de nu vaak versnipperde data-initiatieven en interbestuurlijke dataprojecten. We grijpen de gelegenheid aan om de verwachtingen van de lokale besturen ten aanzien van een Vlaamse datastrategie te verwoorden. Dit standpunt kwam tot stand in samenwerking met het lerend netwerk databeleid en de bestuursorganen van de VVSG.

1. Betere interbestuurlijke gegevensdeling

Het is voor de VVSG essentieel dat de Vlaamse datastrategie een betere interbestuurlijke gegevensdeling mogelijk maakt.  Data moeten makkelijker kunnen stromen van de centrale overheden naar lokale besturen en omgekeerd. Drempels moeten worden weggewerkt om die interbestuurlijke gegevensdeling  beter te doen verlopen. De lokale besturen zijn ook vragende partij om op een gestructureerde manier toegang te krijgen tot gegevens, idealiter via één toegangspoort.

2. Diensten op basis van data

Een ander aspect van de Vlaamse datastrategie moet bestaan uit de concrete stappen die de Vlaamse overheid zal zetten om diensten te ontwikkelen op basis van de beschikbare data voor andere overheden, waaronder lokale besturen.  Nu is het MAGDA-platform voornamelijk een doorgeefluik van data. Maar hoe kunnen we als overheden zinvolle diensten bouwen op die beschikbare data zodat niet elk lokaal bestuur of overheid deze data zelf moet interpreteren, analyseren...? Er gaan hier veel tijd, middelen en energie verloren en het potentieel van die data wordt veel te weinig benut.

3. Actuele, kwaliteitsvolle data

Lokale besturen zijn grootafnemers van de Vlaamse referentiedata. Het is voor de VVSG daarom cruciaal dat die data kwaliteitsvol en actueel zijn. De Vlaamse datastrategie moet bepaalde processen installeren om de kwaliteit van haar datasets te garanderen. Hierbij moeten beschikbare datastandaarden maximaal worden gebruikt. De kwaliteitsmonitoring en het constant actualiseren van data is heel belangrijk.   De VVSG onderstreept het belang van authentieke gegevensbronnen en de implementatie in de bestaande datasets van de Vlaamse overheden zodat de lokale besturen gebruik kunnen maken van correcte, actuele datasets voor het uitvoeren van hun taken.

4. Betere coördinatie en afstemming

Het is cruciaal dat de Vlaamse datastrategie de ambitie heeft om de vele bestaande initiatieven (vb rond architectuur: VLOCA, het datanutsbedrijf, databroker, de bestaande dataportalen)... op elkaar af te stemmen.  De Vlaamse datastrategie moet ook acties voorzien om de datasilo’s en verkokering te vermijden. De VVSG vraagt aan de Vlaamse overheid om snel werk te maken van een heldere communicatie over de verschillende initiatieven, de vooropgestelde planning en de verwachtingen, gevolgen en kansen voor de Vlaamse lokale besturen. De lokale besturen weten momenteel onvoldoende wat er op hen afkomt. 

5. Ondersteuning van de lokale besturen

De VVSG vindt het cruciaal dat de lokale besturen aanzien worden als een belangrijke partner in de Vlaamse datastrategie en dat de Vlaamse datastrategie ook ambities en acties bevatten om samen te werken. De lokale besturen zijn niet enkel afnemers van data maar moeten ook zeggenschap hebben over de keuze om bepaalde data (al dan niet) te ontsluiten, de instrumenten en voorwaarden voor datadeling en publicatie… Bovendien heeft de Vlaamse overheid ook een belangrijke verantwoordelijkheid ten aanzien van de lokale besturen: hoe zal zij de lokale besturen ondersteunen en ontzorgen op vlak van data? In ons standpunt formuleren we enkele noden en oplossingen.