De lokale besturen en alle medewerkers hebben de afgelopen twee jaar in de frontlinie gestaan. Dit bepaalde het welslagen van de vaccinatiecampagne. Het heeft de lokale besturen grote waardering opgeleverd. De weerslag van de nieuwe vluchtelingenstroom stelt ons vandaag zo mogelijk nog voor een grotere uitdaging dan de coronapandemie. De precieze grootteorde van de instroom aan vluchtelingen is nog moeilijk te schatten, maar de noden op het vlak van huisvesting, (psychosociale) begeleiding, onderwijs, werk… zijn enorm. Ze leggen grote druk op onze lokale besturen en medewerkers.
De permanente crisismodus waarin we als samenleving al enkele jaren verkeren, heeft ook het verwachtingspatroon ten aanzien van het openbaar bestuur gewijzigd. In de afgelopen decennia lag, mede onder invloed van het New Public Management, de klemtoon op klantgerichtheid en efficiëntie. In de publieke sector werd een stevige portie management geïntroduceerd om zo goedkoop mogelijk de meest klantvriendelijke dienstverlening te kunnen leveren. Onze ervaring van de afgelopen jaren heeft ons met de neus op de feiten gedrukt. Een overheid is niet louter een bedrijf dat klanten bedient, ze functioneert als stabiliserende factor, wanneer onze samenleving midscheeps wordt geraakt door financieel-economische crisissen, gezondheidscrisissen, terroristisch of oorlogsgeweld of de klimaat- en energiecrisis. Gebeurtenissen waarvan we ons rond de eeuwwisseling amper konden, wilden of durfden voorstellen dat ze ons zouden overkomen.
In deze context heeft de verkiezing van Bert Brugghemans, zonecommandant van de Brandweerzone Antwerpen, tot Overheidsmanager van het jaar een meer dan symbolische betekenis. Deze verkiezing is tekenend voor de wijzingen in de maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan en de essentiële rol van de publieke sector om ze op te lossen. In deze editie van Lokaal vind je een uitgebreid interview met de zonecommandant en zijn visie op de rol van de overheid in het algemeen en een korps als de brandweer in het bijzonder. Bert Brugghemans geeft aan dat de publieke taak erin moet bestaan de maatschappij risico te laten nemen en te laten innoveren en experimenteren. De overheid staat als het misloopt, klaar om dit op te vangen. Hij definieert de brandweer daarbij als een ‘probleemoplossende organisatie’. Belangrijker nog is zijn visie op hoe dat dan het best georganiseerd wordt.
Hier opteert de zonecommandant heel uitdrukkelijk voor decentrale samenwerking en netwerken tussen lokale besturen, brandweerzones, politiezones, eerstelijnszones en ziekenhuizen in plaats van een grote gecentraliseerde werking.
Welke conclusies kunnen we hieruit trekken? Laten we in elk geval het denken in termen van doelmatigheid, efficiëntie en klantgerichtheid nog niet meteen bij het huisvuil zetten. Het blijft onze verantwoordelijkheid publieke middelen zo goed mogelijk in te zetten. Daarnaast is er uitdrukkelijk oog nodig voor wat overheden moeten doen. De opeenvolgende crisissen mogen en moeten niet leiden tot moedeloosheid. Integendeel. Er zijn voor ons als publieke initiatiefnemers en vooral voor ons als lokale besturen belangrijke taken weggelegd. Meer dan ooit heeft onze samenleving sterke lokale besturen nodig die in slimme vormen van samenwerking bijdragen tot de welvaart en het welzijn van de burger. —
Kris Snijkers is algemeen directeur van de VVSG
Voor Lokaal 04 | 2022
Verwant
