Ontwar knopen met cocreatie

Als lokale overheid bepaal jij de reikwijdte van het cocreatieve traject: het budget, de al geplande infrastructuurwerken en het advies van brandweer en politie. Tegelijk zet je een stap terug en leg je de beslissingsmacht bij de deelnemers. Het cocreatieve traject kan geen dekmantel zijn om draagvlak te creëren voor beslissingen die de gemeenteraad al heeft goedgekeurd. Het volledige bestuur moet absoluut op de hoogte zijn van het doel van het traject. Het bestuur geeft het mandaat, de ruimte en de tijd aan de deelnemers om tot een cocreatieve oplossing te komen, ook bij koudwatervrees of als de burgemeester enkele misnoegde telefoontjes krijgt.

Een gedragen eindresultaat bereik je uiteraard alleen als je de juiste personen aan tafel uitnodigt. Voer een uitgebreid vooronderzoek waarbij alle stakeholders in kaart worden gebracht. Denk zo ruim mogelijk: de buurtbewoners, de middenstand, de brandweer, verschillende diensten van het lokale bestuur, passanten of bedrijven.

Maar denk ook aan de al bestaande inspraakkanalen zoals de mobiliteitsraad, een wijkcomité, de oudervereniging of zwerfvuilpeters en -meters.

Nodig frisdenkers uit die vanuit gebruikersperspectief nadenken over de beste oplossing voor een mobiliteitsvraagstuk. De juiste persoon op de stoel is niet vanzelfsprekend een diensthoofd of de voorzitter van een vereniging. Deelnemers denken mee na vanuit hun positie als gebruiker. Ze functioneren niet louter als spreekbuis voor de belangen van een bepaalde doelgroep.

Het zijn de believers die het project mee uitdragen naar de brede bevolking. Ze delen gul hun expertise en contacten om een mobiliteitsuitdaging het hoofd te bieden.

De deelnemers ontwikkelen een gemeenschappelijke visie op de mobiliteitsuitdaging. In Bornem was dat bijvoorbeeld een veilige schoolomgeving, in Tienen was de groep op zoek naar een veilig en aangenaam plein. In een cocreatief traject buigen mensen zich over een concrete uitdaging afgebakend in tijd en ruimte, eerder dan over een volledig gemeentelijk mobiliteitsplan. Deze afbakening maakt dit tijdsintensieve traject wend- en hanteerbaar.

Besturen zijn soms bang dat zulke trajecten de doos van Pandora openen, dat ze verzanden in een platform voor bestaande frustraties en onvrede. Daarom is een strakke begeleiding van het traject waarbij het gebruikersperspectief voorop staat, van groot belang. Zo breng je de luide roepers in een constructieve mindset.

Vanuit een concreet geval bouw je als lokaal bestuur ervaring op in cocreatieve trajecten. Van daaruit kun je groeien en gelijkaardige trajecten uitrollen over andere beleidsdomeinen. Het LaMa-traject plant een zaadje om later breed te oogsten. Deerlijk paste de techniek toe in een schoolomgeving met parkeerdruk en veiligheidsproblemen voor voetgangers en fietsers. Na een succesvol traject kopieerden ze deze werkwijze op andere locaties.

Door kennis en ervaring op te bouwen groeit je lokale bestuur samen met de belanghebbenden naar gedragen, cocreatieve oplossingen voor complexe problemen, vraagstukken die één partner nooit alleen had kunnen ontwarren. Zo was de opwaardering van een wandelroute over de begraafplaats in Deerlijk een van de puzzelstukken voor een veiligere schoolroute.