In de Vlamingenstraat tussen het Leuvense stadspark en de Tiensestraat is het Booghuys een gewoon huis in de straat. Eerst was hier een psychiatrisch ziekenhuis, maar in 2006 werd dit erkend als woonzorgcentrum en gingen de psychiatrische bedden naar het UZ Leuven. Het gebouw was oud, ingericht als een ziekenhuis en miste elke vorm van huiselijkheid. ‘Het was geen fijne plek voor je laatste levensjaren,’ zegt Bieke Verlinden, de Leuvense schepen van Sociale Zaken. Directrice Els Ronsmans wist dat er meer moest gebeuren dan wat schrijnwerk en een nieuw behang, vooral ook om het woonzorgcentrum te doen beantwoorden aan de hedendaagse normen van energiehuishouding.
‘In de meeste afdelingen voor dementie gaat de deur op slot vanwege het dwaalgedrag van de bewoners. Hun verwardheid neemt het soms over,’ zegt Bieke Verlinden. ‘Je kunt ervoor kiezen om iedereen in het regime te zetten van de zwakste schakel of je kunt iedereen die vrijheid geven die hij of zij nog aankan. Dat is het principe van het Booghuys.’ ‘Onze bewoners hebben een zekere mate van kwetsbaarheid en dat is dementie,’ zegt ook Els Ronsmans. ‘Dementie is een containerbegrip van vele onderliggende aandoeningen en met veel symptomen.’ Els Ronsmans en haar team kijken in de eerste plaats naar wat elke bewoner wel kan en welke ondersteuning zij kunnen bieden.
Aan alles in het Booghuys voel je dat er goed werd nagedacht over wat mensen in hun laatste levensjaren nodig hebben, zowel om hun dag door te brengen als om nog veilig aan de samenleving te kunnen deelnemen. Hiervoor baseert Els Ronsmans zich op wetenschappelijk onderzoek. In het Booghuys werd op voorhand ook bekeken waarvan mensen met dementie echt last hebben en hoe de infrastructuur en technologie hierop kunnen anticiperen. Mensen met dementie keren soms de dag en de nacht om. ‘We hebben het daglicht naar binnen getrokken door de inplanting van het gebouw,’ zegt Els Ronsmans. ‘We hebben ook onze verlichting aangepast, met groenblauwe tinten in de morgen wat een mens opwekt en roodoranje in de avond, wat je hersenen ertoe aanzet om je lichaam in slaapmodus te brengen.’
Mensen met dementie gaan soms dwalen. ‘Voor elke persoon stellen we de persoonlijke armband met zender op bluetooth zo in dat de grenzen individueel zijn afgebakend,’ zegt Els Ronsmans. De eerste of kleinste leefcirkel is die van de eigen kamer, delen van de woning en het terras of tuintje. De vierde leefcirkel is die binnen de gebouwen en het park van het Booghuys. De tuin staat open, behalve als iemand van de vierde leefcirkel de poort nadert want dan gaat de poort dicht.
Mensen met dementie hebben soms hulp nodig, soms is die dringend, soms niet. ‘In elke kamer, keuken en leefruimte zijn er camera’s die registreren en die de medewerkers kunnen consulteren als de bewoner op de oproepknop om hulp vraagt,’ zegt Els Ronsmans. ‘Door zelf een inschatting te mogen maken over wie het eerst hulp nodig heeft, verlagen we hun prestatiedruk.’ Mensen met dementie zijn bij het wakker worden soms verward. ‘We willen mensen niet op hun bed fixeren of achter hoge sponden leggen, daarom bakenen we ’s nachts virtueel een veilige zone af rondom het bed,’ zegt Els Ronsmans. Als een bewoner over die virtuele lijnen komt, gaat het licht in de badkamer automatisch aan, terwijl ook de nachtmedewerker kan opvolgen of de persoon niet valt.
Alles in het Booghuys is gericht op optimale vrijheid. ‘Dikwijls worden in een woonzorgcentrum met de beste bedoelingen mensen dingen uit handen genomen waar ze zelf nog plezier aan hebben en die hen eigenwaarde geven maar dat is niet huiselijk,’ zegt Els Ronsmans. Hier kunnen de mensen nog wel kleren strijken, taart bakken of groenten snijden en soep koken, ook al levert de cateraar dagelijks het eten kant-en-klaar in ovenschotels. ‘We zetten die schotels op tafel en geven ieder wat hij of zij wil. Bij voorgeproportioneerde borden kun je niet herverdelen, hier wel.’
Het Booghuys is een woonzorgcentrum van de toekomst. 350 zonnepanelen geven niet alleen aan het Booghuys elektriciteit maar ook aan het woonzorgcentrum Edouard Remy, het kinderdagverblijf DoRemy en de kantoren van de Leuvense thuiszorgdiensten Zorgzeker. •
Marlies van Bouwel is hoofdredacteur van Lokaal
Voor Lokaal 04 | 2021
Verwant
Nieuwe infrastructuur: Sporten tussen de velden
