Kinderopvang: Schepenen stropen hun mouwen op in de buitenschoolse opvang

Kinderen ophalen op school, begeleiden naar de opvang, zorgen dat iedereen iets kan eten en drinken, en daarna vooral veel spelen. Rik Verwaest, burgemeester van de stad Lier, draaide na schooltijd mee in een van de Lierse opvanglocaties. Christel Gorissen, schepen van Kinderopvang in Lanaken, en Katja Verheyen, schepen van Kinderopvang in Bree, deden hetzelfde in hun gemeente. Ze lazen verhalen, doken samen met de kinderen in de speelwinkel of maakten oefentoetsen als huiswerk. Ook buitenspelen kon natuurlijk niet ontbreken. Fauve Tack, schepen van Kinderopvang in Zulte, stond dan weer voor dag en dauw klaar voor de ochtendshift in hun buitenschoolse kinderopvang; later deed ze ook de avondshift.

‘Kinderen die één voor één binnendruppelen en nog een beetje wakker moeten worden, dat is toch een andere sfeer dan na school. En dan alle kinderen klaar krijgen om naar school te gaan: jassen aandoen en boekentassen verzamelen. Niet te onderschatten!’ Griet Mebis, schepen van Kinderopvang in Bilzen, tot slot, sloot aan bij een van hun Kindertapaz, waarmee ze diverse activiteiten aanbieden aan alle kinderen in de buitenschoolse opvang. Samen met een groep van twintig kinderen en een begeleider was ze in de weer met Legoblokken en drones.

Kinderbegeleiders zijn sterkhouders

Welke sterke punten merkten de politici op? Alsof het afgesproken is, zetten ze zo goed als unaniem de kinderbegeleiders op nummer 1. ‘Het valt op hoezeer de begeleiders aandacht hebben voor de eigenheid van elk kind. Ze stellen zich flexibel op en schakelen heel vlot tussen hun verschillende taken, van brooddozen zoeken tot meespelen,’ zegt burgemeester Rik Verwaest. Dat stelde ook schepen Katja Verheyen vast.

‘De kinderbegeleiders hebben een goede band met de kinderen. Ze geven elk kind aandacht. We streven in de buitenschoolse opvang naar één begeleider per veertien kinderen. Zo werken we aan een grote betrokkenheid tussen de kinderbegeleiders en de kinderen.’ ‘Kinderbegeleiders moeten ook snel kunnen schakelen,’ vult schepen Christel Gorissen nog aan. ‘Ze staan soms voor onverwachte zaken, bijvoorbeeld ouders die hun kind niet op tijd inschrijven voor de opvang. Het komt er dan op aan beslissingen te nemen die het belang van het kind op de eerste plaats zetten.’

In de buitenschoolse opvang van Zulte schakelen ze naast de kinderbegeleiders standaard ook vrijwilligers in. Schepen Fauve Tack: ‘Vrijwilligers zijn echt een goede ondersteuning van de kinderbegeleiders: de afwas doen, tafels dekken en afruimen, meehelpen bij het vervoer van de kinderen naar de opvang.’

Wat valt er nog meer op? Rik Verwaest: ‘Kinderen krijgen in de buitenschoolse opvang veel vrijheid om te kiezen wat ze doen. Dat is toch anders dan op school waar ze meer moeten volgen wat de leerkracht zegt.’ Griet Mebis vult aan: ‘En ook kinderen van verschillende leeftijden, die niet bij elkaar in de klas zitten, maar die tijdens de opvangactiviteiten toch samenwerken aan iets wat ze nog niet kenden. Echt mooi om te zien.’

Niet van een leien dakje

Buitenschoolse opvang gaat natuurlijk ook wel gepaard met uitdagingen. Griet Mebis: ‘We bieden na school verschillende activiteiten aan. Dat was wel wennen voor de kinderbegeleiders in de opvang. Ze moeten zich anders organiseren om de kinderen op te halen, naar workshops te brengen, weer op te halen naar de opvang.’

Katja Verheyen vult aan: ‘Genoeg personeel vinden voor de buitenschoolse opvang blijft een grote uitdaging. We stemmen het aantal begeleiders af op het aantal kinderen en streven ernaar van de begeleiders per locatie vertrouwde gezichten te maken. Maar dat is een hele klus. Er zijn veel vacatures en kinderbegeleiders vinden is niet evident.’ De afstemming met de vrijetijdsactiviteiten is daarvoor niet altijd een oplossing. Griet Mebis: ‘Het is moeilijk om direct na school lesgevers te vinden die al beschikbaar zijn. De doorstroom van school naar activiteiten, dan naar de opvang en dan naar huis, is dan wel een van de doelstellingen van het decreet BOA, maar het is niet zomaar in de praktijk te zetten.’

Wat brengt de toekomst?

Christel Gorissen: ‘Het BOA-decreet betekent een gigantische investering voor een lokaal bestuur dat het goed wil doen, de kwaliteit hoog wil houden en alle kinderen dezelfde mogelijkheden wil bieden. Van de Vlaamse overheid komt dan wel wat extra budget, maar er is veel meer nodig om de doelstellingen van het decreet te realiseren. We kunnen met de middelen die we nu krijgen niet én kwaliteit én keuzevrijheid aan de kinderen bieden én de opvang betaalbaar houden.’

Fauve Tack vult aan: ‘Wij blijven ernaar streven het aanbod ook in de toekomst betaalbaar te houden, met voldoende variatie en keuzemogelijkheden voor kinderen en ouders.’

Ook in Lier zien ze zo’n groeiscenario voor hun buitenschoolse opvang in de komende jaren. Rik Verwaest: ‘We moeten nadenken over hoe we de buitenschoolse opvang kunnen doen groeien zonder dat we daarvoor bijkomende infrastructuur moeten bouwen. Dat kan niet zonder samenwerking met partners, en dan vooral met scholen die veel ruimtes hebben die na schooltijd leeg staan.’ Het belang van zulke samenwerking zien ook de andere schepenen in. ‘In de toekomst willen we de samenwerking met de vrijetijdssector die er nu al is, nog uitbreiden. Kinderen gaan in de zomervakantie nu al van de opvang naar de vrijetijdskampen, maar we willen hier nog sterker op inzetten door dit ook af te stemmen met het aanbod van privé-initiatiefnemers. Zo willen we het diverse aanbod dat er al is nog toegankelijker maken voor de kinderen, en nog makkelijker in gebruik voor de ouders,’ zegt Katja Verheyen. Griet Mebis formuleert het zo: ‘Het is belangrijk dat je als lokaal bestuur het initiatief neemt. Ga met verschillende partners spreken, met scholen, met kinderbegeleiders, met verenigingen. Durf het aanbod in de markt te zetten.’

Nog een laatste boodschap

Fauve Tack rondt het mooi af: ‘Ga zeker eens langs in de opvang. Je wordt er direct veel wijzer van. Je leert de kinderbegeleiders en de werking kennen. Je krijgt veel beter zicht op wat ze bedoelen met sommige vragen.’ Christel Gorissen: ‘Als je als lokaal bestuur aantrekkelijk wilt zijn voor jonge gezinnen, dan kun je niet om kinderopvang heen. Kinderen zijn het belangrijkste wat we hebben. Als lokaal bestuur moet je daarin investeren.’ —

Dagje naar de opvang?

Ben je geïnspireerd om, net als de schepenen in dit artikel, een dag mee te lopen in de opvang? Dan is de Week van de Kinderopvang van 9 tot en met 15 oktober het uitgelezen moment. Steek een dag een handje toe in een kinderopvang in jouw gemeente. Hoor wat er leeft bij de kinderbegeleiders en toon erkenning voor hun eindeloze inzet. Het wordt een onvergetelijke dag, beloofd!

Met het thema ‘Bedankt Sterkmakers’ zetten we tijdens de Week van de Kinderopvang met veel trots elke medewerker in de kinderopvang voor het voetlicht. We laten hen stuk voor stuk schitteren! Creatieve duizendpoot die in een handomdraai de speelhoek in een nieuw thema giet, sympathieke en goedlachse verschijning die elk kind de warmste zorgen biedt, of handigste Harry die elke ochtend iedereen met de grootste glimlach verwelkomt: voor deze machtige mannen en vrouwen is geen taak te veel of geen klus te groot om elk kinderhart te doen smelten.