‘Ik ben een positivo. Mijn persoonlijke ervaring met verandering is positief,’ zegt voormalig weerman Frank Deboosere in dit nummer van Lokaal. Hoewel hij geen al te rooskleurig beeld schetst van de uitdaging waarvoor de klimaatopwarming ons stelt, is hij er tegelijk optimistisch over dat we de omslag kunnen maken.
Dit vergt een strategie op twee sporen: ons aanpassen aan het wijzigende klimaat (klimaatadaptatie) enerzijds, en vermijden dat het klimaat verder opwarmt (klimaatmitigatie) anderzijds. Lokale besturen spelen hierin volgens Deboosere een belangrijke rol.
Daarbij legt hij twee klemtonen. Ten eerste ziet hij een taak voor de lokale besturen in het sensibiliseren van de burger: vaak wordt er voor alles naar de overheid gekeken, terwijl inwoners zelf ook veel kunnen bijdragen. Ten tweede onderstreept hij de behoefte aan een sociaal klimaatbeleid. Zich aanpassen is makkelijk voor meer gegoede inwoners. Het mee krijgen en houden van diegenen die minder makkelijk mee kunnen, is nodig. Vanuit de VVSG ondersteunen we sterk lokaal klimaatbeleid. Iedereen die daarvoor inspiratie wil opdoen, is op 2 mei welkom op de VVSG-klimaatdag op de voormalige mijnsite van Heusden-Zolder.
De klimaatopwarming is maar één van de vele mondiale uitdagingen die lokaal heel concrete gevolgen heeft. Naast de coronapandemie, het conflict in Oekraïne, de migratiecrisis, de veranderende geopolitieke verhoudingen… Telkens gaat het om problemen op Europese en zelfs wereldschaal, maar de concrete gevolgen worden het eerst en het hardst door de lokale besturen gevoeld, en die moeten dus ook aan oplossingen werken. Het zijn de lokale besturen die bijvoorbeeld water meer ruimte geven, die vaccinatiecentra hebben ingericht, die verblijfplaatsen voor tijdelijk ontheemden of erkende vluchtelingen inrichten…
Hoe moeten we hier dan mee omgaan? Kunnen we enkel afwachten en reageren op wat lokaal op ons afkomt? Of is het nuttig en nodig om ons vanuit onze lokale positie sterker in te zetten op internationaal en minstens het Europese niveau? Voor beleidsissues zoals klimaat, migratie en digitalisering vormt het Europese niveau een belangrijke hefboom. Beslissingen die op Europees niveau worden genomen, hebben ook een grote weerslag op de lokale besturen zelf.
Ook al gaat het om problemen op Europese en zelfs wereldschaal, de concrete gevolgen worden het eerst en het hardst door de lokale besturen gevoeld, en die moeten dus ook aan oplossingen werken.
Gunn Marit Helgesen, de Noorse voorzitter van de Raad van Europese Gemeenten en Regio’s (CEMR), de Europese koepelorganisatie van verenigingen van steden en gemeenten, pleit in dit nummer van Lokaal voor een sterke betrokkenheid van het lokale niveau in de Europese besluitvorming. De inbreng van het lokale perspectief leidt volgens haar tot een meer inclusief, responsief en effectief EU-beleid. Het is voor ons belangrijk te beseffen dat er de komende maanden niet enkel federale, Vlaamse en lokale verkiezingen op het programma staan, maar ook Europese verkiezingen die zullen leiden tot een nieuwe samenstelling van het Europees Parlement en de Europese Commissie.
Vanuit de VVSG bereiden we ons hierop al voor: we werken samen met het Vlaams Europees Verbindingsagentschap (VLEVA) en onze Europese koepelorganisatie CEMR om in functie van het beleid van de nieuwe Europese Commissie de betrokkenheid van onze Vlaamse lokale besturen zo sterk mogelijk te organiseren. —
Kris Snijkers is algemeen directeur van de VVSG | Beeld Stefan Dewickere
Voor Lokaal 04 | 2024
