In contact met: Studentenpreventiecoach, zoveel meer dan een belerend vingertje

Een nieuwe stap in je carrière op de vooravond van een gezondheidscrisis, het klinkt als een onfortuinlijk scenario, maar soms pakt de realiteit een stuk rooskleuriger uit. Tim werkte al enkele jaren bij een lokaal bestuur op complexe overlast en besloot zijn kans te grijpen, toen hij vanuit de stad Gent het aanbod kreeg om aan studentenpreventie te werken. ‘Ik heb het voordeel dat ik een tandem vorm met mijn collega Chantal, die al tien jaar ervaring heeft. Zo leerde ik al snel de kneepjes van het vak en was er ook meteen een duidelijke afbakening van verantwoordelijkheden. Terwijl zij voornamelijk werkt aan het beleidsmatige luik, bestrijd ik overlast en zet ik waar nodig mee mijn schouders onder preventieve acties bij de doelgroep,’ legt Tim uit.

De functie van studentenpreventiecoach werd in het leven geroepen omdat de Gentse studentenpopulatie in de afgelopen jaren een ware explosie kende, wat ook enige overlast met zich meebrengt aangezien het levensritme van vaste bewoners niet altijd compatibel is met dat van studenten. Op basis van meldingen van buurtbewoners, politie, collega’s van andere diensten en medestudenten, bepaalt Tim case per case welke actie aan de orde is. Dat kan gaan van een onverwacht huisbezoek tot gerichte communicatie of een gesprek met de eigenaar van de studentenwoonst.

‘Studenten zijn vaak niet op hun mondje gevallen, dus je moet wel een zekere assertiviteit aan de dag kunnen leggen om tot oplossingen te komen. Nu en dan waan je je ook een ware Sherlock Holmes, want soms komt er al wat speurwerk aan te pas wanneer een melding niet helemaal duidelijk is. Over welke studenten gaat het concreet? Op welke verdieping zitten ze? Je leert al snel om pragmatisch te werk te gaan en de juiste toon te kiezen naargelang de student(e) die voor je neus staat. Wanneer er al meermaals politie langs is geweest en de problemen blijven aanhouden, dan weet je ook dat een gemoedelijk gesprek niet voldoende zal zijn.

Dan gebeurt het al eens dat de studenten in kwestie in afstemming met de Gentse politie op het politiekantoor verhoord worden of dat de eigenaar van het pand ingeschakeld wordt om het huurcontract niet meer te verlengen. In de meeste situaties werkt het echter beter wanneer je de studenten erop wijst dat hun straat ook dokters of leerkrachten herbergt, die hun slaap hard nodig hebben om hun taken goed te vervullen. De praktijk leert dat persoonlijk contact altijd een meerwaarde biedt, zowel voor de persoon die melding maakt als voor de student die overlast veroorzaakt.’

Het team studentenpreventie waartoe Tim behoort, hecht ook veel belang aan het bestrijden van de oorzaken van structurele overlast, via signalen naar het beleid, maar ook via bijkomend onderzoek en ondersteunend cijfermateriaal. Het gaat hierbij bijvoorbeeld over een diepgravend kwalitatief onderzoek bij zestig Gentenaars, waarin gekeken wordt naar de perceptie van studenten en studentenhuisvesting in hun buurt, maar ook over evidence-based alcoholworkshops bij studentenverenigingen en barpersoneel, die concrete handvatten aanreiken om grenzen aan te geven en alcoholmisbruik tegen te gaan.

‘Je denkt bij een functietitel als studentenpreventiecoach misschien al snel aan het belerend vingertje, maar onze werking gaat een stuk breder dan dat. We zetten net sterk in op dialoog en sensibilisering, betreffende overlast, maar evengoed betreffende andere thema’s die studenten aanbelangen. Dit jaar hebben we met andere diensten extra aandacht besteed aan de geestelijke gezondheid want een student die goed in zijn vel zit, houdt meer rekening met de omwonenden en zijn kotgenoten.

Daarnaast hebben we de “Kot op slot”-actie, waarbij de gemeenschapswacht aanbelt bij studentenpanden om te kijken of studenten zomaar de deur openen via de parlofoon zonder bijkomende controle en vervolgens een gesprek aan te knopen over de risico’s die zulke nonchalance met zich meebrengt. Dan hebben we ook het project waar, in samenspraak met buurtbewoners, grafittikunst geïntegreerd werd in een straat met veel nachtlawaai, met beelden die op een subtiele manier stimuleren niet al te luidruchtig te zijn, zoals dat van een huiselijk koppel dat in rust en stilte van elkaars gezelschap geniet,’ vertelt Tim.

‘Op deze locatie werkten we met meer groen, verlichting in de huizen en met lichtprojecties op straat om zo een "woonstraatsfeer" te creëren.’ Natuurlijk werken Tim en zijn collega Chantal ook binnen een context waarin samenwerking een belangrijke voorwaarde voor succes is. Dankzij onder andere een constructieve verstandhouding met de lokale politie hebben de studentenpreventiecoaches zicht op wat er zoal beweegt op het Gentse grondgebied en is het via de interventierapporten ook mogelijk om buurten te identificeren die extra aandacht nodig hebben.

Daarnaast vallen de studentenpreventiecoaches onder het team thematische ondersteuning – met vertegenwoordiging van verschillende thema’s als radicalisering, buurtbemiddeling, jongerenpreventie, horeca en complexe overlast – waarbinnen elke dienst vanuit de eigen expertise werkt, maar ook nauw contact houdt, wanneer bepaalde situaties de themagrenzen overschrijden, zoals de heropstart van de horeca. ‘Voor die opstart konden we grotendeels terugvallen op het eerder uitgewerkte lente- en zomerplan dat door alle stadsdiensten gedragen werd en waar ook het team thematische ondersteuning nauw bij betrokken was.

De zaken die daarin stonden, maken nog steeds deel uit van de werkwijze die we hanteren. Zo zetten we bijvoorbeeld infocoaches in die ’s avonds en op andere strategische momenten sensibiliseren over de coronamaatregelen of voorzien we in zitcirkels op publieke plaatsen en in extra afvalbeheer. Het is een geoliede machine waar alle teams aan hetzelfde zeel trekken, en dat is o zo waardevol in deze ongeziene crisissituatie,’ besluit Tim. •

Tomas Coppens is redacteur van Lokaal
Voor Lokaal 06 | 2021