In contact met: Ogen en oren op het terrein

Dat de wijkinspecteur een belangrijke schakel is bij de woonvaststelling is algemeen bekend, en het klopt dat deze opdracht de hoofdmoot van het takenpakket vormt. Maar het gaat veel verder dan dat, met taken als handhaving bij de betaling van verkeersboetes, opdrachten vanuit de gemeente of het parket, toezicht op de regels wanneer iemand hulp inroept bij de bouw van een woning, bijstand wanneer een deurwaarder uithuiszettingen doet en zoveel meer. Kortom, een bonte mengeling van taken en verantwoordelijkheden. Belangrijk hierbij is dat de wijkinspecteur als een zelfsturend eenmansteam werkt.

Er mag dan wel een wijkinspecteur zijn voor elke 3000 à 4000 inwoners, maar die heeft ook telkens een concreet werkveld, waardoor teamwork veeleer beperkt blijft tot interne verhuizingen of probleemsituaties die de gemeentegrenzen overschrijden. ‘Het grote voordeel daarbij is natuurlijk dat je je eigen werk kunt regelen en dat je met niemand rekening hoeft te houden bij het inplannen, als het werk maar goed en grondig gebeurt. Maar, elk voordeel heb zijn nadeel. Zo is het bijvoorbeeld belangrijk dat je kunt omgaan met de vrijheid die je krijgt en dat je je tijd goed en correct weet in te vullen. Dat houdt in dat je soms tegen de verwachtingen van inwoners moet ingaan. In lang vervlogen tijden was het bijvoorbeeld gebruikelijk dat de wijkagent een druppel kwam drinken wanneer hij in de buurt was. Je merkt ook dat die traditie nog leeft, vooral bij de oudere bevolking. Dan moet je al eens op je strepen staan en uitleggen waarom dat niet kan,’ lacht Ronny.

Sociale vaardigheden zijn een voordeel voor elke baan, maar ze zijn zo mogelijk nog belangrijker voor wie de kost verdient als wijkinspecteur. Ronny omschrijft de functie zelf als een mix van sociaal assistent en politieambtenaar, aangezien dialoog met inwoners de spil is en er geen boetes uitgeschreven worden. ‘Je zit elke dag in dezelfde omgeving en op een gegeven moment zul je de hulp of kennis van een van je inwoners nodig hebben om zicht te krijgen op een probleem dat zich voordoet of om conflicten uit te klaren.

Wanneer je ziet dat een inwoner een kleine fout maakt, zoals foutparkeren, haal je dan ook niet meteen je boekje boven, maar wijs je op de fout en probeer je het eerst uit te praten. Natuurlijk zit daar een limiet op, maar het is essentieel dat je binnen je werkgebied geapprecieerd en gerespecteerd wordt. Toen ik twintig jaar geleden aan de slag ging als wijkinspecteur, kende ik amper iets van Sint-Idesbald. Nu ken en weet ik nagenoeg alles, omdat inwoners je spontaan vertellen hoe het allemaal in elkaar zit. Het is in feite een heel kleine wereld, maar je moet wel je weg naar binnen vinden.’

Die sociale insteek hangt echter ook vast aan enkele voorwaarden. Ja, de wijkinspecteur is een toegankelijk aanspreekpunt voor inwoners en enige familiariteit is toegelaten, maar er zijn grenzen: ‘Ik ben en blijf nog steeds een politieambtenaar die mee de orde tracht te handhaven, en het is niet omdat we elkaar kennen dat ik je niet zal aanspreken als ik iets opmerk dat niet door de beugel kan. Anderzijds, wanneer ik niet in uniform ben, moet ik ook aan mensen duidelijk kunnen maken dat het niet het moment is voor klachten en vragen.’ Inherent vertrekt de functie echter steeds vanuit een positieve, constructieve insteek. Precies daarom maakte Ronny na zijn initiële loopbaan bij de verkeerspolitie de omslag naar wijkinspecteur: de ‘harde’ kant van het politiewerk sloot minder aan bij zijn persoonlijkheid. Het toeval wil dat zijn broer eveneens bij de lokale politie werkt, maar dan als motard. ‘Mijn broer is net heel strikt. Hij heeft nog nooit iemand zonder reden beboet, maar hij boezemt wel ontzag in wanneer hij ten tonele verschijnt.

Onze aanpak verschilt misschien, maar we hebben respect voor elkaar en beseffen goed en wel dat je beide kanten nodig hebt in een politiekorps. Enkele jaren terug werden mijn broer en ik bijvoorbeeld samen geïnterviewd door Luk Alloo, die vroeg wie de beste politieman van ons tweeën was. We wezen allebei naar de andere en ik geloof dus oprecht dat er een grond van waarheid zit in “the right man on the right place”,’ stelt Ronny vast.

De praktijk laat ook zien dat beide invalshoeken broodnodig zijn op het terrein. Repressieve acties en boetes kunnen van een stad of gemeente een veiligere plek maken, maar dat geldt evenzeer voor dialoog en nabijheid, benadrukt Ronny: ‘Heel recent nog had ik de taak een jongeman op te volgen die wel het een en het ander op zijn kerfstok had. Ik heb steeds geprobeerd om dat correct te doen, met het nodige respect, en je merkt nu dat hij op het juiste pad zit en dat hij zelfs spijt heeft van zijn vroegere gedrag dat hem minder positieve contacten met de politie opleverde. Natuurlijk ben ik niet de hoofdreden dat hij de koers van zijn leven heeft omgegooid, maar hij respecteert me en het is mooi dat je een schakel in die ketting kunt zijn.’

De impact van wijkinspecteurs op het lokale veiligheidsgevoel is soms ook subtieler. ‘Die zichtbaarheid in het straatbeeld maakt toch wel een verschil. Daarom rijden we meestal met de fiets: dat maakt het immers een stuk makkelijker om een vraag te stellen of iets te melden. Ik ben in ieder geval dankbaar dat ik destijds de kans heb gekregen van de korpschef om de switch te maken en vanuit een positieve houding mee te bouwen aan een veilige en leefbare gemeente,’ besluit Ronny. •

Tomas Coppens is redacteur van Lokaal
Voor Lokaal 09 | 2021