Gemeentelijk afvalbeleid

In de kijker

Algemeen

Gemeentelijk afvalbeleid

De gemeenten zetten wat betreft het afval van de huishoudens het beleid elke dag weer in de praktijk om. Dit gebeurt veelal via intergemeentelijke samenwerking. En met succes want het Vlaamse afvalbeleid staat aan de kop binnen Europa.

In geen enkel ander land slaagt men erin evenveel afval te recycleren en tegelijk intensieve campagnes te voeren inzake afvalvoorkoming. De afvalverwerkingsinstallaties in Vlaanderen behoren ook al tot de beste binnen Europa. Daarenboven toonde een recent onderzoek aan dat 77 procent van de Vlamingen vertrouwen hebben in de huisvuilophaling.

De goede resultaten en de tevredenheid kunnen enkel maar omdat gemeenten precies zo dicht bij de bevolking staan en snel kunnen inspelen op lokale behoeften. Een lokaal afvalbeleid op maat van de bevolking dus.

Het was Napoleon die het niet langer kon aanzien dat de straten van zijn rijk vol afval lagen. Gemeenten kregen daarom de taak dit afval te verwijderen en samen te brengen op een centrale plaats, ver genoeg van de bewoning. Dit ging zo jarenlang door tot men inzag dat energie en grondstoffen op deze manier verloren gingen. We waren al in de jaren 70 van de twintigste eeuw toen men op Europees niveau er eindelijk toe kwam om een algemene beheershiërarchie voor de afvalstoffen om te zetten in een richtlijn. Deze richtlijn legde volgende algemene principes vast: afval zoveel mogelijk voorkomen, vervolgens recycleren en nuttig toepassen (ook als energiebron) en pas dan verwerken, met storten als allerlaatste optie.

Waar afvalbeheersing oorspronkelijk een kwestie was van algemene gezondheid en hygiëne, zijn we inmiddels geëvolueerd tot een integrale aanpak die ook rekening houdt met de gevolgen van de afvalverwijdering en die energie- en grondstoffenbesparing nastreeft. Een aanpak die loont. Met dank aan de Vlaamse gemeenten, steden en intercommunales.

Foto: ©️ Interrand

Intergemeentelijke samenwerking

Gemeenten voeren een veelheid aan taken en opdrachten uit. Voor een aantal specifieke opdrachten en diensten werken gemeenten samen met buurgemeenten in intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, ook wel 'intercommunales' genoemd. Sommige taken zijn zeer complex en overschrijden de gemeentegrenzen, zodat gemeentebesturen besluiten om samen te werken voor de uitvoering ervan. Door die samenwerking zijn er financiële en logistieke voordelen, maar ook de kwaliteit van het lokaal afvalbeheer verbetert. Voor het beheer van huishoudelijk afval hebben 297 van de 300 Vlaamse gemeenten de keuze gemaakt dit samen aan te pakken met omliggende gemeenten.

Een afvalintercommunale kan voor haar gemeentelijke vennoten diverse diensten en opdrachten uit voeren op het vlak van afvalbeheer, zoals:

Het voorkomen van afval en hergebruik stimuleren bij de bevolking.
Het organiseren van inzameling van afvalstoffen huis-aan-huis en via de recyclageparken.
Het verzekeren van de afzet van het ingezamelde afval en het vervoer ervan.
De verwerking van het afval.

De taken die een afvalintercommunale uitvoert, verschillen van intercommunale tot intercommunale. Het zijn de gemeenten die het beleid van de intercommunale bepalen. Zij zullen er steeds naar streven de inwoner centraal te plaatsen. De afvalintercommunales willen hun gemeentelijke vennoten en de burger zo goed mogelijk informeren over alle aspecten van het afvalbeleid.

Interafval

Interafval is het samenwerkingsverband van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG), alle Vlaamse afvalintercommunales en andere lokale besturen die instaan voor lokaal afvalbeleid. Interafval vertegenwoordigt hiermee rechtstreeks het democratisch verkozen overheidsniveau dat instaat voor het huishoudelijk afvalbeleid voor meer dan zes miljoen Vlamingen. Voor hen dragen de gemeenten en afvalintercommunales de wettelijke opdracht te zorgen voor het huishoudelijk afvalbeleid. Die lokale aanpak op maat en lokale sturing wordt internationaal erkend als één van de fundamenten van het succesvol Vlaams afvalbeleid.

naar website Interafval