De bevoegdheden van de gemeenschapswachten en de gemeenschapswachten-vaststellers zijn vastgelegd in de Wet van 15 mei 2007 en een aantal uitvoeringsbesluiten. Een omzendbrief PREV 32 geeft daarbij meer toelichting. Meer informatie daarover vindt u op de website van de FOD Binnenlandse Zaken.
Sinds 5 oktober 2018 mogen gemeenschapswachten-vaststellers inbreuken op stilstaan en parkeren vaststellen als ze een opleiding volgden en de gemeenteraad hen aanduidde.
Lichte parkeerinbreuken konden ze eerder al vaststellen, voor de zwaardere inbreuken op stilstaan en parkeren waren ze tot voor kort niet bevoegd. De inbreuken waarvoor ze nu bevoegd zijn, werden opgelijst in een uitvoeringsbesluit bij de GAS-wet. Het gaat over hinderlijke gedragingen zoals foutief geplaatste (brom)fietsen, misbruik van parkeerplaatsen voorbehouden voor personen met een beperking, foutparkeren op markeringen, en parkeren op beperkte afstand van oversteekplaatsen. Voor de vaststelling van andere verkeersinbreuken, zoals onaangepaste snelheid, blijven gemeenschapswachten onbevoegd.
De bovenvermelde uitbreiding maakt deel uit van een ruimere groep wijzigingen aan de GAS-wet en wet gemeenschapswachten. Daarbij werden ook meer rechtswaarborgen opgenomen, waaronder de verplichting om steeds een mondeling gesprek te voeren met een minderjarige die een inbreuk op de politieverordening beging, voor zover dat gevraagd wordt.
