In sterk toeristische zones is het voor toeristen vaak moeilijk om deel te nemen aan de reguliere huisvuilophaling: men is niet gekend met het afvalsysteem, prefinanciering is een probleem omdat het niet gaat om vaste contactpersonen en men vertrekt op alle momenten van de week, waardoor afval op verkeerde tijdstippen wordt aangeboden. Ook is er een groot aanbod van (kleinere) appartementen in het woningbestand. Tenslotte maakt de aanwezigheid van meeuwen het aanbieden van afval in zakken ook nog eens lastiger: ze pikken de zakken open en laten zo zwerfvuil achter. Deze toeristische zones maken daarom vaak gebruik van ondergrondse containers als alternatief voor de huisvuilophaling voor niet-inwoners. Daarom wordt aan de kust relatief vaker gekozen voor ondergrondse containers, meestal in een aanvullend in plaats van een vervangend scenario. Voor de plaatselijke, soms oudere, bevolking blijft de huis-aan-huisinzameling immers bestaan.
Aanvullende systemen worden vooral op korte wandelafstand in de meest verdichte toeristische zones geplaatst. Meer en meer worden deze ook geplaatst bij uitvalswegen: dit zijn locaties langs waar toeristen de gemeente verlaten (bijvoorbeeld uitval naar autosnelwegen of gewestwegen). Sociale controle is op deze locaties zeker ook belangrijk. Ook camerabewaking wordt op zulke locaties soms voorzien .om bijplaatsingen en verkeerd gebruik te handhaven.
Bij toeristen zijn de betalingsmogelijkheden voor niet-inwoners één van de belangrijkste aandachtspunten. In het verleden werd er daarom ook met muntsystemen gewerkt, naast badgesystemen voor inwoners en tweedeverblijvers. Dit heeft echter een aantal belangrijke nadelen: muntslikkers zijn aan de kust sterk onderhevig aan corrosie, zijn vandalisme- en diefstalgevoelig, vragen een aparte logistieke muntenronde, …
Daarom wordt er meer en meer gekeken naar niet-geprefinancierde elektronische betaalmiddelen voor toeristen. Momenteel zijn er 2 systemen al in gebruik: ofwel betaling via een betaalapp of betaling met bankkaart.
De betaling via betaalapp vereist het bezit en gebruik van een smartphone en een mobiele verbinding. Er moet een app geïnstalleerd worden en de gebruiker moet geregistreerd worden. Daarna kan er een digitale betaling gebeuren.
De betaling met bankkaart is eenvoudiger en sneller, maar vereist de integratie van een betaalterminal in de ondergrondse container.
Er zijn bij beide systemen een heel aantal aandachtspunten: er is bijkomende betaalsoftware die moet geïntegreerd worden met de software van de container en een eventuele diftarrekening. Dit is geen goedkope oplossing, maar cashbetalingen zijn dit ook niet. Ze zijn wel veiliger. De betaalterminal heeft een hogere kostprijs dan de betaalapp, maar is wel een meer ingeburgerde oplossing die voor meer mensen haalbaar is.
Verlies zeker niet uit het oog dat momenteel de transactiekosten voor relatief lage bedragen vaak heel hoog zijn. Bovendien belasten deze toepassingen de batterij nog extra en moet de batterijcapaciteit dus voldoende groot zijn.
Wegende containers aansluiten op een betaalterminal en betaalapp is in principe mogelijk. Er moet dan een pre-autorisatie gebeuren voor een bedrag op de bankrekening en het juiste bedrag wordt pas na de betaling afgerekend. Echter, niet alle banken en betaalkaarten laten dit toe. Niet-geprefinancierde elektronische betaling op basis van gewicht via een betaalapp of bankkaart wordt momenteel nog niet toegepast in Vlaanderen (De Panne probeert dit eind 2023 wel in te voeren).
Meer informatie over niet-geprefinancierde betaalsystemen:
Materialengebruik in kustgemeentes
Een ander aandachtspunt in één van de meest toeristische zones van het land, namelijk de kustgemeentes, is het materialengebruik. Door het risico op corrosie is het gebruik van corrosiebestendig en waterdicht materiaal, meestal inox, voor alle onderdelen een vereiste. Want bijvoorbeeld ook mechanische hulpmiddelen zoals muntslikkers zijn zeer corrosiegevoelig.
Vulgraad en gebruiksersintensiteit
Zowel bij de sterk toeristische zones als de sterk verstedelijkte zones is de gebruiksintensiteit van de sorteerstraat vaak hoger dan in de meeste Vlaamse gemeentes: er wordt vaker afval in gedropt. Daardoor neemt de vulgraad sneller toe en is het risico op technische storingen, al dan niet veroorzaakt door de gebruiker, en dus bijplaatsingen doordat de container buiten gebruik is, groter.
In de toeristische zones varieert de vulgraad ook zeer sterk afhankelijk van het seizoen: het gebruik ligt veel hoger tijdens het toeristische seizoen. Het gebruik van vulgraadsensoren is een (beperkte) extra kost, maar in sterk toeristische zones zeker een meerwaarde, omdat een frequentiegerichte lediging in de winter misschien leidt tot een te snelle lediging en in de zomer tot overvolle containers. Eén van de belangrijkste operationele kosten van de ondergrondse containers is immers de lediging. Bovendien leiden overvolle containers vaak tot bijplaatsingen en extra opruimkosten.
Vulgraadsensoren zijn echter niet zaligmakend, soms leidt het type afval, bijvoorbeeld opengevouwen kartonnen dozen, tot valse waarnemingen. Een gedurige opvolging van de vullingsgraad aangevuld met ervaring in het gebruik ervan zijn nog steeds een noodzakelijke aanvulling.
Een eigen eerstelijnsdienst om bijplaatsingen op te ruimen en in te grijpen bij technische storingen is in deze zones nog meer kostenbesparend dan in een doorsneegemeente, omdat er zeker in het hoogseizoen zeer vaak en snel zal moeten ingegrepen worden.
