Gepubliceerd op: 30-09-2022
De Vlaamse regering stelde deze week de krachtlijnen van haar begroting 2023 voor in haar Septemberverklaring. In het akkoord zijn ook middelen voorzien voor de lokale besturen. Dat is op zich positief, al moet de VVSG de details van de maatregelen nog kennen om dan de precieze impact hiervan op de lokale financiën te kunnen inschatten. Hieronder een eerste opsomming van de details die pas bekend zijn.
Lichte stijging van het gemeentefonds
Er worden extra middelen uitgetrokken om de oplopende personeels- en energiekosten van de lokale besturen te helpen opvangen. Voor 2023 gaat het om 75 miljoen extra. In 2024 bedraagt dit 100 miljoen en in 2025 125 miljoen. Dat bedrag wordt voor 95,5% verdeeld volgens de gebruikelijke criteria van het gemeentefonds en voor 4% naar analogie van het open-ruimtefonds. De resterende 0,50% wordt toegekend aan de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Je vindt het overzicht van de bedragen van alle Vlaamse gemeenten op de website Lokaal Bestuur van het Agentschap Binnenlands Bestuur.
De burgemeesters van de centrumsteden en de VVSG hadden eerder deze week aangedrongen op een structurele oplossing, zoals het gemeentefonds optrekken tot het niveau van de inflatie en ook de normale indexering van andere financieringsstromen garanderen.
Energiehuizen de OCMW’s
Tot eind 2024 wordt 19 miljoen vrij gemaakt om de energiecellen van de OCMW’s te versterken. Middelen waarmee extra personeel kan aangeworven worden om burgers te begeleiden bij het terugdringen van hun energiegebruik en dus hun energiefactuur.
De Vlaamse energieheffing
De Vlaamse energieheffing voor alleenstaanden en gezinnen wordt vanaf volgend jaar uit de elektriciteitsfactuur gehaald. De VVSG vraagt al langer om alle elementen die niet rechtstreeks met de levering van elektriciteit te maken hebben uit die factuur te halen.
Betaalbaar wonen
Er komt een (gedeeltelijke) bevriezing van de huurprijzen van huizen en appartementen die energie verslinden. Dit is een eerste stap in de goede richting om de private huursector energiezuiniger te maken, al zal niet elke huurder het energielabel van zijn of haar woning kennen. De verwachting is dat gemeentelijke woondiensten daar heel wat bijkomende vragen over krijgen. Voor huurders die hun indexering wensen te betwisten is dan ook nood aan een duidelijke en makkelijke procedure.
Het Vlaams Woningfonds wordt met 250 miljoen euro versterkt om meer sociale woonleningen te kunnen verstrekken. Hier rijst de vraag of er ook voorwaarden aan verbonden zijn inzake de energiezuinigheid van de woning. Vandaag merken we immers (via het noodkoopfonds) dat heel wat woningen die gekocht zijn via het Vlaams Woningfonds kwalitatief (en dus ook op energievlak) ondermaats zijn. Mensen stimuleren om eigenaar te worden is op zich te verdedigen, maar de woning moet dan wel kwalitatief zijn.
Het is tot slot positief dat het fonds ter bestrijding van uithuiszettingen ook extra middelen krijgt.
115 miljoen euro voor de kinderopvang
De Vlaamse regering investeert jaarlijks 115 miljoen euro bijkomend in de kinderopvang voor kwaliteitsverbetering, betere ondersteuning van de kinderbegeleiders en versterking van de zorginspectie en het agentschap Opgroeien.
Uit onze eerste informatie zou 92 miljoen hiervan bestemd zijn voor de kinderopvang; 8 miljoen gaat naar de zorginspectie en het agentschap Opgroeien; 15 miljoen werd al eerder in de begroting opgenomen voor de uitbreiding van nieuwe plaatsen inkomenstarief (T2A) voor kinderopvang baby's en peuters.
De VVSG vindt het positief dat de Vlaamse regering de noodzaak ziet aan groot Marshallplan voor de kinderopvang en dat dit niet het einde mag betekenen van de investeringen.
Versterking van het Energie en Klimaatpact 2.0
De Vlaamse regering versterkt het Lokaal Energie en Klimaatpact 2.0 en focust op twee zaken. Ten eerste op wijkcontracten, waarbij in één keer een volledige wijk aangepakt wordt op het vlak van meer groen, water, renovatie en hernieuwbare energie. Ten tweede op projecten rond energiedelen, waarbij lokale besturen, bedrijven en burgers de handen in elkaar slaan om hernieuwbare energie op te wekken en te delen met elkaar.
Nathalie Debast - Persverantwoordelijke
