Rechtspositiebesluit gewijzigd: verlof om dwingende redenen en zorgverlof

Op 10 november 2023 heeft de Vlaamse regering een wijzigingsbesluit op het Rechtspositiebesluit van 20 januari 2023 definitief goedgekeurd. Het wijzigingsbesluit voert een recht op onbetaald verlof om dwingende redenen en een recht op vijf dagen onbetaald zorgverlof voor statutaire medewerkers in. Het gaat om dezelfde verlofregelingen die al bestaan voor contractuele medewerkers.

Statutaire medewerkers krijgen het recht om van het werk afwezig te zijn om dwingende redenen. Onder dwingende reden moet worden verstaan elke niet te voorziene, los van het werk staande gebeurtenis die de dringende en noodzakelijke tussenkomst van de medewerker vereist en dit voor zover de uitvoering van de arbeid deze tussenkomst onmogelijk maakt. Het kan gaan om bijvoorbeeld een kind dat ziek is of ernstige beschadigingen aan de woning. De regeling voor de statutaire medewerkers is dezelfde als die voor contractanten, zoals vastgelegd in artikel 30bis §1 van de Arbeidsovereenkomstenwet en in het KB van 11 oktober 1991 tot vaststelling van de nadere regelen voor de uitoefening van het recht op een verlof om dwingende reden. Zo heeft de medewerker recht op maximaal tien werkdagen verlof om dwingende reden per kalenderjaar en is dit verlof onbetaald. De medewerker mag afwezig zijn gedurende (enkel) de tijd die nodig is om het hoofd te bieden aan zijn probleem en moet zijn werkgever vooraf verwittigen, of indien dit niet mogelijk is, zo spoedig mogelijk. Op verzoek van de werkgever moet de medewerker het bewijs leveren van de de dwingende redenen.

Met het nieuwe zorgverlof krijgen statutaire medewerkers het recht om onbetaald van het werk afwezig te zijn gedurende maximaal vijf, al dan niet aaneensluitende, werkdagen per kalenderjaar, met het oog op het verlenen van persoonlijke zorg of steun aan een gezinslid of een familielid dat om een ernstige medische reden behoefte heeft aan aanzienlijke zorg of steun. Ook hier is de regeling dezelfde als die voor contractanten, zoals vastgelegd in artikel 30bis §2 van de Arbeidsovereenkomstenwet. De dagen zorgverlof die de medewerker opneemt worden aangerekend op het saldo van tien dagen verlof om dwingende redenen. Ook hier moet de medewerker zijn werkgever op voorhand op de hoogte brengen. Anders dan bij het verlof om dwingende redenen moet er altijd een bewijs (attest behandelend arts) bezorgd worden aan de werkgever.

Als de medewerker verlof om dwingende redenen of zorgverlof opneemt, wordt in het betrokken kalenderjaar het onbezoldigd verlof als gunst (artikel 66§2 tweede lid, 1°) met een gelijk aantal dagen verminderd. Dit geldt zowel voor statutaire als voor contractuele medewerkers.

Voorts brengt het wijzigingsbesluit enkele tekstuele verbeteringen aan het Rechtspositiebesluit van 20 januari 2023 aan en worden bepaalde anomalieën rechtgezet. Belangrijk om te vermelden zijn ook de volgende bepalingen:

• De mogelijkheid om flexi-jobbers uit te sluiten van het toepassingsgebied van (zelf te kiezen) bepalingen uit de lokale rechtspositieregeling (artikel 5 wijzigingsbesluit).
• De mogelijkheid om gebruik te maken van externe personeelsmobiliteit wordt uitgebreid met personeelsleden van de federale overheidsdiensten (artikel 6 wijzigingsbesluit).

Het wijzigingsbesluit moet nog gepubliceerd worden in het Belgisch Staatsblad en treedt tien dagen later in werking. Op de website van de Vlaamse overheid staat de bijhorende nota aan de Vlaamse regering.