Oekraïnecrisis: Vlaamse financiële kader moet verder uitgeklaard worden

De Vlaamse Regering regelde de financiële ondersteuning van de lokale besturen voor de tijdelijke huisvesting van Oekraïnse vluchtelingen in het Besluit van de Vlaamse Regering van 8 april 2022. Gemeenten zijn van goede wil. Toch zijn er nog vragen en bedenkingen bij het kader; zo is bijvoorbeeld niet duidelijk of ook opvanginitiatieven die lokale besturen namen vóór 14 maart in aanmerking komen voor betoelaging. De VVSG gaat hierover in gesprek met de Vlaamse overheid.

3 types opvangplaats

De webinar van 31 maart 2022 gaf een eerste inzicht in de opschalingsstrategie, het financieel kader en de facilitaire ondersteuning voor lokale besturen. De Vlaamse Regering heeft in het Besluit van de Vlaamse Regering van 8 april 2022 de financiële ondersteuning van de lokale besturen voor de tijdelijke huisvesting van de tijdelijk ontheemde uit Oekraïne uitgewerkt. Die financiering is bedoeld ter vergoeding van de kosten die een lokaal bestuur heeft om een duurzame slaapplek in te richten en om een minimale dienstverlening te voorzien.

De financiële ondersteuning is afhankelijk van het type opvangplaats. Er zijn drie types opvangplaats:

• publieke of private slaapplekken
• specifieke slaapplekken
• nooddorpen in Antwerpen en Mechelen

Of een plaats duurzaam is, bepaalt het lokale bestuur zelf. Naast het logische feit dat elke opvangplaats veilig, gezond en menswaardig moet zijn, zijn er twee absolute voorwaarden om in aanmerking te komen voor financiering (dit geldt voor elk type opvangplaats):

• De opvangplaats moet geregistreerd en gevalideerd zijn in de Vlaamse huisvestingstool.
• De opvangplaats moet voor minstens drie maanden beschikbaar zijn (voor de nooddorpen minimaal 9 maanden)

Vragen en bedenkingen

Dit besluit treedt in werking op 8 april 2022 en vervangt het eerder genomen besluit van de Vlaamse Regering van 14 maart 2022. De subsidiëring voor zowel de publieke en private als de specifieke slaapplekken treden evenwel al in werking op 14 maart 2022. De Vlaamse Regering beoogt zo alle inspanningen van de lokale besturen voor het creëren van duurzame opvangplaatsen voor tijdelijk ontheemden uit Oekraïne maximaal te kunnen honoreren. 

De lokale besturen hebben nog bedenkingen en vragen bij het financiële kader. Het belangrijkste punt is dat alle reeds genomen initiatieven, of ze nu duurzaam zijn of niet en ongeacht in welke tool ze geregistreerd worden en op welk moment, aanleiding geven tot de voorziene betoelaging en het berekenen van de termijn van 3 maanden. Dit vanaf het realiseren van de plaats. Er werden immers al heel wat mensen opgevangen in gastgezinnen maar ook in collectieve initiatieven voorzien door de lokale besturen voor er sprake was van een registratie of een tool.

Het is ook niet helemaal duidelijk welke verwachtingen de Vlaamse Regering precies heeft ten aanzien van de lokale besturen. Nu worden gecreëerde plaatsen niet altijd ingevuld en de instroom van Oekraïense vluchtelingen lijkt te dalen. Ook is niet duidelijk wat onder ‘duurzaam’ wordt begrepen. In welke mate zijn opvangplaatsen in leegstaande hotels, kloosters of bij gastgezinnen duurzame huisvestingsplaatsen? De VVSG gaat daarom deze week nog in overleg met de Vlaamse overheid om deze punten aan te kaarten en om meer duidelijkheid te verkrijgen over de vele vragen die lokale besturen hebben.

Lees meer over o.a. de financiële ondersteuning op onze Oekraïne pagina.