Auteur:

Gepubliceerd op: 03-09-2024

Alle gemeenten rapporteren binnen het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP) zowel de nulmeting, die de situatie eind 2019 weergeeft, als de jaarlijkse wijzigingen in hun patrimonium aan het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA). Hierbij krijgen ze ondersteuning van het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB), Fluvius, het Vlaams Energiebedrijf (VEB) en de VVSG.

Deze nulmeting en jaarlijkse updates zijn cruciaal om de voortgang in energiebesparing en CO2-reductie voor het gemeentelijk patrimonium te volgen. Afhankelijk van of je versie 1.0 of 2.0 van het LEKP hebt ondertekend, streef je naar een jaarlijkse energiebesparing van 2,09 tot 3 procent en een CO2-reductie van 40 tot 55 procent tegen 2030.

 

Van crisis naar crisis

De afgelopen jaren waren allesbehalve normaal, en dat zie je terug in de verbruiks- en CO2-uitstootcijfers van je gemeente in het LEKP-portaal. Tijdens de coronaperiode werden gebouwen vaak geventileerd en verwarmd met open ramen en deuren, wat leidde tot dieprode cijfers die ver achterbleven op de doelen voor 2030. Daarna volgde de energiecrisis, met noodmaatregelen om de kosten te drukken, waardoor de besparingspercentages flink toenamen.

Om methodologische redenen zijn de jaren 2023 en 2024 samengevoegd, waardoor een normaal beeld van de verbruiksevolutie pas midden 2025 verwacht wordt. Toch hoef je niet in het duister te tasten. Met enkele eenvoudige analyses van je patrimonium kan je de trends van de afgelopen periode goed in kaart brengen.

 

Hoe maak je recente besparing inzichtelijk?

De meest logische plaats om daarmee te starten is uiteraard het energiemonitoringssysteem (EMS), vroeger E-lyse of TERRA. Vandaag bestaat TERRA enkel nog als gratis oplossing voor de lokale besturen. Je kan ook kiezen voor een andere (betalende) EMS-oplossing waarin je gemeente de vinger aan de pols houdt van de verbruiken per gebouw en voor de gemeente.  

  • Stap 1: Kijk naar de vijf à vijftien grootste gebouwen. Deze cumulatieve verbruiken maken vermoedelijk 80 procent van het totale verbruik van het gemeentelijke patrimonium uit. Dat bleek uit een steekproef bij een reeks grote en kleine gemeenten.  
  • Stap 2: Vergelijk gelijkaardige periodes, bijvoorbeeld een jaar, met elkaar. Druk het verschil uit in procent ten opzichte van het basisjaar 2019 (CO2) of het voorgaande jaar (primaire energie).
  • Stap 3: Duik eventueel in redenen voor de onderlinge verschillen per gebouw. Neem actie om eventueel tegenvallende evoluties om te buigen naar een trend die bestendig is voor 2030.   
  • Stap 4: Maak gebruik van de 2030-deadline. Onderbouw en voorzie de nodige budgetten naar volgende legislatuur toe in de meerjarenplanning. Doe dat vanuit een langetermijnvisie op het patrimonium.   

Andere tips en praktische ondersteuning: simuleer maatregelen in het VEB TERRA Masterplan Energie, maak gebruik van de vele raamovereenkomsten, enzovoort. Neem ook zeker de tijd om 'geen spijt'-maatregelen te bekijken zoals sluipverbruiken of verkeerd ingeregelde installaties te elimineren. Want structureel energiebeheer verdient zichzelf terug. 

Wil je meer inspiratie of duik je graag verder in de technische aspecten? Snuister dan zeker door deze presentaties van dag 2 van de opleidingsreeks Energiefactuur beheersen en klimaatdoelen halen of bekijk de video 'De weg en struikelblokken naar 2030'

Kris Moonen