Auteur: Ward Van Hal
Gepubliceerd op: 08-03-2022
De digitale transformatie behoort tot een van de belangrijkste uitdagingen voor de lokale besturen. Het relanceproject ‘Gemeente zonder gemeentehuis’ van het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) speelt hierop in met de inbreng van een substantieel bedrag van 35 miljoen euro. De focus van het programma ligt op de vereenvoudiging en digitalisering van de gemeentelijke dienstverlening aan burgers, ondernemingen en verenigingen. De VVSG vindt het belangrijk dat er gewerkt wordt aan een aantal fundamentele uitdagingen bij de lokale besturen. Het moet gaan om uitdagingen die bij een grote groep van besturen leven, van groot tot klein.
Op basis van een bevraging (lopende van eind februari tot begin maart met net geen 100 respondenten) stellen we vast dat er noden zijn rond vereenvoudiging en digitalisering in 4 grote domeinen bij de lokale besturen. Ze worden hieronder in volgorde van prioriteit opgesomd.
- Domein Burgerzaken (34%)
In het domein van burgerzaken zijn de lokale besturen vaak afleverende dienst van de federale overheid. Veel producten en processen (denk aan eID, rijbewijzen, poliovaccinatie, adreswijziging, …) kunnen dan ook best op het niveau van de federale overheid vereenvoudigd en gedigitaliseerd worden. We moeten bij deze oefening uitsluitend focussen op de aspecten waar de lokale besturen effectief het verschil kunnen maken, bijvoorbeeld ondersteuning bieden voor de minder digitaalvaardige burgers. Andere elementen moeten bovenlokaal opgenomen worden.
- Subsidies, premies, toelagen en rechten (28%)
Lokale besturen zijn op zoek naar manieren om subsidies, premies en toelagen eenvoudiger toe te kennen aan burgers, ondernemingen en verenigingen. In de eerste plaats streeft men naar proactieve toekenning. In de tweede plaats wil men de aanvraag, de afhandeling en uitreiking verder vereenvoudigen, automatiseren en digitaliseren. Het is daarbij in de eerste plaats belangrijk dat we een volledig en actueel zicht hebben op alle soorten subsidies, premies, toelagen en rechten van de lokale besturen. Het beschrijven van deze producten in een algemene productencatalogus moet de basis vormen.
- Digitale communicatie met burgers, ondernemingen en verenigingen (20%)
Lokale besturen zijn op zoek naar manieren om gerichter en digitaal te communiceren met inwoners. Documenten en berichten worden idealiter digitaal verstuurd. Er bestaan vandaag al een aantal bouwstenen die hiervoor mogelijks gebruikt kunnen worden, denk aan Mijn Burgerprofiel, eBox en Be-Alert. Daarnaast moet de burger zelf ook eenvoudig op een digitale manier kunnen communiceren met het lokaal bestuur. Meldingen, klachten en vragen moeten op een goede en transparante manier afgehandeld kunnen worden.
- Domein vrije tijd (19%)
Lokale besturen zijn op zoek naar vereenvoudigde en gedigitaliseerde procedures rond de aanvraag van evenementen, iets wat klassiek uit verschillende elementen bestaat (materiaal, zaal, drank, muziek, …). Ook de processen rond inschrijvingen van jeugd-, sport- en cultuuractiviteiten kunnen best verder gestandaardiseerd en gedigitaliseerd worden.
We hopen dat de Vlaamse overheid op basis van deze resultaten de lokale besturen kan samenbrengen om enerzijds de uitdagingen verder te specifiëren en anderzijds ze om te zetten in een aantal concrete projecten die finaal duurzaam verankerd kunnen worden bij alle Vlaamse lokale besturen.
Slechts een minderheid van de respondenten geeft aan het programma GzG niet of onvoldoende goed te kennen. Meer dan de helft heeft zelfs al meegedaan aan één van de eerste oproepen. De lokale besturen roepen de Vlaamse overheid wel op om enerzijds de instapdrempel voor zulke oproepen fors te verlagen en anderzijds de voorziene middelen niet langer te versnipperen en vooral te streven naar eenvormige oplossingen voor alle steden en gemeenten.
