Federale begroting: wat weten we nu?

Afgelopen dinsdag las federaal premier De Croo zijn State of the Union voor waarmee hij inkijk gaf in de federale begroting van de komende twee jaar. Daarin ook een aantal zaken die de lokale besturen aanbelangen. Hoewel de details niet duidelijk zijn en zaken nog een beslissing vergen, geven we hier graag een overzicht van wat ons alvast is opgevallen.

• Gastransport
  
  Fluxys zou 300 miljoen moeten bijdragen wegens overwinsten gastransport. Fluxys is via Publigas voor ruim 77% in gemeentelijke handen. Onduidelijk wat het effect is op gemeentelijke dividendinkomsten: kunnen die behouden blijven, of is de ingreep zo groot dat die zullen dalen?
   
• Werkgeversbijdragen
  
  Een korting op de werkgeversbijdragen in 2023 om de hoge indexeringskosten te milderen: de vraag is of dit ook geldt voor publieke werkgevers en zo ja, of deze korting ook geldt ten aanzien van het statutair personeel, waar de werkgeversbijdragen van lokale besturen, in het jaar 2023, 51,98% op het bruto-salaris zullen bedragen? De afbakening van de doelgroep is nog onduidelijk. De VVSG is vragende partij om deze maatregel ook toe te passen op de publieke sector en op alle personeelsleden in dienst (statutair/contractant).
   
• Pensioenen
  
  Kabinet Lalieux laat ons weten dat er geen nieuwe maatregelen werden genomen om de betaalbaarheid van de statutaire pensioenen van lokale besturen te garanderen. Van een structurele cofinanciering door de Schatkist (zoals dat gebeurt voor de andere pensioenstelsels) is dus nog steeds geen sprake.
   
• Brandweer
  
  Minister Verlinden voorziet in 18 miljoen euro extra voor de indexering van de aanvullende en basistoelage brandweer in 2023. Op onze vraag om te voorzien in een structurele indexering van dotaties is (nog) niet ingegaan. Het is alvast goed dat hiermee een stap gezet wordt  in de richting van oplossingen om het goed-functioneren van de hulpverleningszones te garanderen.
   
• Lokale politie
  
  De federale overheid zou de meerkosten van het Sectoraal akkoord 2022 – op kruissnelheid 136 miljoen euro- voor haar rekening nemen. Het is positief dat de minister hiermee uitvoering geeft aan het engagement dat ze ten aanzien van de lokale besturen genomen heeft. Dat was ook een uitdrukkelijke eis van de VVSG.  Het geldelijk luik van het sectoraal akkoord zal in drie fasen worden uitgevoerd:
  
  - vanaf 1.10.2023 wordt 45% van de voorziene loonsverhoging toegekend
  - vanaf 1.10.2024 wordt nogmaals 45% toegekend
  - vanaf 1.10.2025 wordt de laatste 10% toegekend
  
  ​​​​Maar  deze middelen voor de loonsverhoging  zijn gekoppeld aan de uitdoving van de NAVAP-regeling tegen 2030. Concreet betekent dit dat deze middelen slechts beschikbaar zijn indien minister Verlinden tegen 1 oktober 2023 een KB  uitvaardigt dat de NAVAP-regeling laat uitdoven tegen 2030.  NAVAP staat voor non-activiteit voorafgaand aan de pensionering. Hierdoor kunnen politieambtenaren onder bepaalde voorwaarden vier jaar voor hun vervroegd pensioen - vanaf 58 jaar -  stoppen met werken. Tijdens de NAVAP-periode ontvangen politiemensen een wachtgeld dat ongeveer 75 procent van hun loon bedraagt als ze een volledige loopbaan hebben.
  
  Daarnaast zal de federale overheid 75% van de financiering van de NAVAP aan de zones voor haar rekening nemen. De federale begroting zou hiervoor 32 miljoen voorzien in 2023.
  
  Het is nog niet duidelijk welke (beloofde) compensaties de zones mogen verwachten voor de uitvoering van het sectoraal akkoord 2018. Met de invoering van de maaltijdcheques betekent dit voor een politiezones een bijkomende uitgave van ongeveer 40 miljoen euro op jaarbasis vanaf 2023. Nu de federale budgettaire context enigszins duidelijk is, vraagt de VVSG aan minister Verlinden om snel met begrotingsrichtlijnen voor de politiezones te komen.
   
• Flexijobs in de zorg
  
  Waar de premier een uitbreiding van de flexijobs in de zorg voorstelde, zou dit volgens onze informatie beperkt zijn tot ondersteunende functies en zou de maatregel maar gelden tot januari 2024. De zorgberoepen in het KB nr. 78 zouden worden uitgesloten, maar het is onduidelijk of de andere zorgberoepen (bv. verzorgenden en poetshulpen) wel in een flexi-job aan de slag kunnen. Dat zou erg jammer zijn, want de nood aan extra handen in de zorg is groot. De VVSG blijft ijveren voor een brede toepassing van de flexijobs in de zorg, naar alle zorgberoepen waar de nood aan extra personeel heel groot is (verpleegkundigen, zorgkundigen, verzorgenden, kinderbegeleiders, poetshulpen, enz.). De lokale besturen krijgen op vandaag vragen van bijvoorbeeld gepensioneerde zorgmedewerkers die enkele uren per week willen bijklussen in het stelsel van de flexijobs, maar moeten deze welgekomen handen weigeren. Voor de duidelijkheid: het is de bedoeling om flexijobbers in te zetten als extra medewerkers en dus niet ter vervanging van bestaand of aan te werven personeel.
   
• OCMW-hulp

  Ook hier nog koffiedik kijken wat het wordt, beslissingen zouden vrijdag op de ministerraad worden genomen.  Een besparing op de OCMW-toelage die op tafel lag tijdens de onderhandelingen, zou momenteel niet meer aan de orde zijn. De VVSG hoopt dat dat zo blijft, het gaat immers vaak om de moeilijkst activeerbare klanten die net extra begeleiding nodig hebben om hun leven terug op de rails te krijgen en ook opnieuw aan de slag te gaan.
  Er zouden ook twee inspecteurs extra bij de POD MI komen om controles te doen en na te gaan of de OCMW’s het GPMI wel degelijk toepassen.
  Op de uitrol van REMI - een instrument dat OCMW’s kunnen gebruiken om aanvullende financiële steun toe te kennen - zou wel bespaard worden. Die maatregel was aanvankelijk begroot op 50 miljoen, daarvan zou 30 miljoen geschrapt worden (15 miljoen in 2023 en 15 miljoen in 2024).  

• Gezondheid
  
  Het is een goede zaak dan de federale overheid gezonde voeding goedkoper wil maken. Of dit de gezondheidskloof zal kunnen verkleinen, is een andere zaak. Ook positief dat de drempel tot de geestelijke gezondheid zal worden verlaagd. Daar is zeker nood aan Het is echter nog onduidelijk wat men wil doen. Ook hier dringt samenwerking met de regio’s zich op. Ook hier moeten tal van elementen meer uitgewerkt worden.
   

De VVSG volgt de ontwikkelingen verder op en zal hierover verder communiceren via de website en nieuwsbrief.

Nathalie Debast - Persverantwoordelijke