Vlaamse gemeenten kunnen, als ze dat willen, fuseren met een andere Vlaamse gemeente. Die moet zelfs niet in dezelfde provincie of referentieregio liggen. Voor de eventuele fusie van een van de twaalf faciliteitengemeenten (Bever, Drogenbos, Herstappe, Kraainem, Linkebeek, Mesen, Ronse, Sint-Genesius-Rode, Spiere-Helkijn, Voeren, Wemmel en Wezembeek-Oppem) is alleen de federale wetgever bevoegd.
Omdat de Vlaamse overheid van mening is dat fusies de lokale bestuurskracht kunnen versterken (bv. omdat grotere besturen minder kwetsbaar zijn dan eenpersoonsdiensten, een ruimere en kwalitatievere dienstverlening kunnen afleveren), steunt ze fusies ook financieel. Gemeenten die op 1 januari 2025 fuseren, kunnen rekenen op een gedeeltelijke schuldovername. Daarnaast genieten ze de garantie zeker niet minder te krijgen uit het Gemeentefonds, en hebben ze ook recht op inhoudelijke ondersteuning.
De eerste formele stap in een fusietraject is de principiële fusiebeslissing door de respectieve gemeenteraden. Ten laatste op 31 december 2023 (voor fusies op 1 januari 2025) volgt dan de definitieve fusiebeslissing door de gemeenteraden, gevolgd door een decreet waarin het Vlaamse Parlement de fusie bekrachtigt.
Gemeenten die fuseren mogen in de eerste legislatuur van de nieuwe gemeente twee extra schepenen aanstellen, en in de daaropvolgende bestuursperiode nog één extra.
