Wanneer begint je mandaat als raadsvoorzitter?
Na de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober 2024 is duidelijk wie verkozen is als gemeenteraadslid en wie opvolger is. De installatievergadering van de gemeenteraad vindt plaats op één van de eerste vijf werkdagen van december 2024. In nieuwe fusiegemeenten vindt de installatie van rechtswege plaats op eerste werkdag van januari 2025.
Op die installatievergadering wordt de raadsvoorzitter aangeduid. Dat gebeurt door een akte van voordracht die ten laatste drie dagen voor de installatievergadering ingediend is en ondertekend werd door:
- meer dan de helft van de verkozenen op de lijsten die aan de verkiezingen deelnamen;
- meer dan de helft van de personen die op dezelfde lijst als de voorgedragen voorzitter tot raadslid werden verkozen. Zijn er maar twee verkozenen van die lijst dan volstaat één handtekening.
Opgelet: Niemand kan meer dan één akte van voordracht ondertekenen. Doet men dat toch dan zijn er voor die persoon zware sancties.
Na de eedaflegging van de raadsleden wordt de akte bezorgd aan de persoon die de installatievergadering voorzit. Voldoet de akte aan alle voorwaarden, dan ben je als voorzitter verkozen verklaard. Vanaf dat moment ben jij raadsvoorzitter en zal je ook de rest van de installatievergadering al voorzitten. Je hoeft als voorzitter dus geen bijkomende eed af te leggen. De eed als raadslid volstaat.
Stel dat er geen ontvankelijke akte van voordracht is, dan moet de gemeenteraad binnen de veertien dagen toch een voorzitter kiezen. In dat geval ben je natuurlijk pas voorzitter na die verkiezing.
Wanneer eindigt je mandaat als raadsvoorzitter?
In principe blijf je voorzitter tot het einde van de bestuursperiode. Er zijn enkele uitzonderingen:
- Je kan in enkele welbepaalde gevallen tijdelijk verhinderd zijn en gedurende die periode vervangen worden.
- Je kan zelf beslissen om ontslag te nemen. Een fractie of partij kan dat niet in jouw plaats beslissen.
- Je kan afgezet en vervangen worden als de raad een constructieve motie van wantrouwen tegen jou goedkeurt.
- Je kan door de Vlaamse regering door een tuchtmaatregel geschorst of afgezet worden.
- Wanneer je niet meer voldoet aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden (bijvoorbeeld omdat je verhuisd bent naar een andere gemeente) en weigert ontslag te nemen kan de raad je mandaat van raadslid vervallen verklaren. Daardoor vervalt ook raadsvoorzitterschap.
- Wanneer je zou overlijden tijdens de bestuursperiode.
