De OCMW-raad wordt apart en rechtstreeks verkozen
In de randgemeenten en Voeren worden de gemeenteraadsleden niet van rechtswege ook OCMW-raadslid. De OCMW-raadsleden worden er rechtstreeks gekozen door de burger op dezelfde dag als de leden van de gemeenteraad.
Dat betekent ook dat de gemeenteraad niet hetzelfde aantal leden telt als de OCMW-raad (zoals vroeger het geval was in alle Vlaamse gemeenten). De OCMW-raad bestaat uit:
- 9 leden in gemeenten tot 15.000 inwoners;
- 11 leden in gemeenten met 15.001 tot en met 50.000 inwoners;
- 13 leden in gemeenten met 50.001 tot en met 150.000 inwoners;
- 15 leden in gemeenten met meer dan 150.000 inwoners.
Bezwaren tegen de verkiezingen worden behandeld door de bestendige deputatie van de provincie Vlaams-Brabant (randgemeenten) dan wel door het college van provinciegouverneurs (Voeren), volgens de oude regeling van de Gemeentekieswet (art. 74-77bis).
De installatievergadering van de OCMW-raad verloopt min of meer op dezelfde wijze als deze van de gemeenteraad op één van de eerste vijf werkdagen van december. De vergadering wordt hier wel voorgezeten door de voorzitter van de raad voor maatschappelijk welzijn (OCMW-voorzitter).
De verhindering, het ontslag, het verval en de afstand van het mandaat van OCMW-raadslid betekenen hier niet de verhindering, het ontslag, het verval en de afstand van het mandaat van gemeenteraadslid. Dat is in de "andere" besturen wel het geval. Ook andere ‘koppelingen’ tussen gemeente- en OCMW-raad worden hier niet gemaakt.
Een OCMW-raadslid wordt bij afwezigheid vervangen door een opvolger in volgorde van rang op basis van het verkiezingsresultaat.
Het presentiegeld voor vergaderingen van de OCMW-raad wordt hier steeds toegekend aan de (voldoende) aanwezige raadsleden. Het maakt dus niet uit of de vergadering van de OCMW-raad aansluit op deze van de gemeenteraad of niet. Het presentiegeld bedraagt maximaal even veel als het presentiegeld dat wordt toegekend voor aanwezigheid op de zittingen van de gemeenteraad. De OCMW-raad kan dus enkel beslissen om een lager presentiegeld toe te kennen. Hetzelfde geldt voor de andere vergaderingen waarvoor een presentiegeld kan worden toegekend (bv. deze van het overlegcomité).
De bevoegdheden van de OCMW-raad lopen gelijk met deze in de andere besturen.
Wél een verschil is dat in tegenstelling tot in de "andere" gemeenten de burgemeester de OCMW-raad kan bijeenroepen. De burgemeester krijgt ook, net als de gemeenteraadsleden, de agenda van de OCMW-raad (met uitzondering van punten over cliënten en onderhoudsplichtigen).
Ook kan de burgemeester de OCMW-raad bijwonen. De burgemeester kan zich laten vervangen door een schepen (enkel gemotiveerd en op voorhand). Wel zijn er een aantal regels voor de burgemeester (of de vervanger) op de OCMW-raad. Hij/zij:
- kan de OCMW-raad niet voorzitten,
- kan de stemming over een punt één keer verdagen, tenzij het gaat om een punt over cliënten en onderhoudsplichtigen. Dat punt wordt dat besproken op het overlegcomité (bijeengeroepen binnen de 15 dagen).
De voorzitter van de gemeenteraad is niet de voorzitter van de OCMW-raad.
In de randgemeenten en Voeren zijn de gemeente- en OCMW-raad niet identiek samengesteld. De voorzitter van de gemeenteraad is dan ook niet dezelfde als de voorzitter van de OCMW-raad.
De voorzitter van de gemeenteraad wordt op dezelfde wijze aangeduid als in de "andere" besturen.
De voorzitter van de OCMW-raad wordt benoemd door de Vlaamse regering op voordracht van de OCMW-raad. Door die benoeming is hij/zij van rechtswege meteen ook voorzitter van het vast bureau. Is bij de installatie van de raad na de verkiezingen geen voorzitter benoemd, dan wijst de raad een raadslid aan om tijdelijk het mandaat van voorzitter waar te nemen.
Bij afwezigheid wordt de voorzitter in rangorde vervangen door degene(n) die hij als vervanger(s) heeft aangesteld en, bij uitputting van deze ranglijst, door een raadslid in volgorde van (meeste) anciënniteit (en bij gelijke anciënniteit: het aantal naamstemmen).
De verhindering, het ontslag, het verval en de afstand als OCMW-(raads)voorzitter betekenen dus ook niet de verhindering, het ontslag, het verval en de afstand van het mandaat in van voorzitter van de gemeenteraad. Dat is in de "andere" besturen wél het geval.
