Verbinding is een remedie tegen eenzaamheid. Mensen zijn hierbij belangrijk, maar toch kun je nieuwe technologie aanwenden om het iedereen gemakkelijker te maken die verbinding tot stand te brengen. Zo dient het digitale platform Noblito als sociaal netwerk, waardoor kwetsbare senioren betekenisvolle contacten kunnen onderhouden en ze meer betrokken kunnen worden bij activiteiten.
In onze snelle en drukke maatschappij staat vooral het ik centraal. Op Facebook krijg je de ene post na de andere, belangrijk is hoeveel Facebookvrienden je hebt. Bij Instagram telt dan weer het aantal volgers. Bij het digitale platform Noblito telt het aantal betekenisvolle contacten en sta jij zelf niet centraal, maar een kwetsbare persoon. Wat telt zijn vrienden waar je daadwerkelijk terecht kunt voor een gesprek. Bij Facebook geldt ‘I like’, bij Noblito geldt ‘I care’. Het centrale thema van Noblito is verbinding als middel tegen eenzaamheid. Zich verbonden voelen is een van de belangrijkste behoeften van ieder van ons. We zoeken naar verbinding met betekenisvolle anderen, met de buurt of omgeving waarin we wonen en ook met de bredere samenleving. Bij het ouder worden kunnen we deze verbinding verliezen, vooral als de partner of andere dierbaren wegvallen, doordat we geconfronteerd worden met gezondheidsproblemen en verminderde mobiliteit. Gebrek aan voldoende contacten of aan intimiteit vergroot de kans op sociale of emotionele eenzaamheid bij ouderen. Door het sociale netwerk te verbreden en te versterken blijven ouderen zich deel van de maatschappij voelen. Dankzij Noblito kunnen zij zelf, maar ook hun sociale omgeving, die verbondenheid behouden. Daar wordt iedereen beter van. Gebrek aan verbondenheid, zich eenzaam voelen, is voor velen een realiteit, maar ervoor uitkomen blijft een taboe. Noblito wil dit helpen doorbreken en mensen zich ervan bewust maken dat iedereen verbondenheid nodig heeft.
Vzw Noblito vormt met Zorgbedrijf Antwerpen en de gemeente Olen als ervaringsdeskundige leden een digitaal platform, waardoor betekenisvolle contacten van kwetsbare senioren onderhouden kunnen worden en waardoor dezen meer betrokken kunnen worden bij activiteiten die hun leven betekenis geven. Noblito is zowel geschikt voor ouderen thuis als voor ouderen in een woon-zorgcentrum. Want als mensen ouder worden en minder mobiel zijn, verminderen hun sociale contacten. Dat is het geval als ze thuis wonen, maar zeker als ze verhuizen naar een woon-zorgcentrum: daar verdampt meteen hun vroegere sociale kring. Die sociale kring bestaat uit verschillende cirkels: naaste en verre familieleden, vrienden, kennissen, buren en dorpsgenoten. Als ze al op de hoogte zijn van de gewijzigde woonsituatie, dan brengen ze een bezoekje, één keer zeker, maar nogal snel neemt de frequentie van de bezoekjes af. Noblito wil die goede mensen op een slimme manier motiveren om af en toe contact op te nemen met ouderen die ze misschien wel dreigen te vergeten. Bovendien kunnen ze foto’s van hun bezoek op het Noblito-platform zetten, wat anderen stimuleert om zelf ook nog eens een bezoekje te brengen of een telefoontje te plegen. Het Kleine Helpen helpt! Behalve een fotoalbum is er ook een handige agenda beschikbaar. Bezoekers kunnen hierin een vrij moment uitkiezen buiten een gepland doktersbezoek of een verjaardagsfeestje. Zo vermijd je dat als mensen toch eens op bezoek gaan, ze voor een gesloten deur staan of ongelegen komen. Het bezoek kan hierdoor ook meer gespreid worden.
Dankzij Noblito worden foto’s en verhalen bewaard in een centraal fotoalbum van die ene belangrijke persoon. De formule is niet zo vergankelijk als bij WhatsApp. De ouderen hoeven niet digitaal vaardig te zijn. De personen uit de omgeving van de ouderen kunnen de foto’s en hun verhalen tonen en vertellen. Op deze manier heb je altijd iets om samen over te praten.
Dankzij een impulssubsidie vanuit Provincie Antwerpen en een samenwerkingsverband tussen vzw Noblito, lokaal bestuur Olen, zorgproeftuin LiCalab en woon-zorgcentra Zilverlinde en De Notelaar wordt momenteel een proefversie uitgetest in de gemeente Olen met enkele ouderen, hun mantelzorgers, buddy’s en vijf vrijwilligers. Tijdens een eerste gebruikersevaluatie waren er kritische opmerkingen, maar zeker ook positieve boodschappen. Die feedback is van belang voor verdere ontwikkelingen. Zorgproeftuin LiCalab ondersteunt het proces om de eindgebruiker intensief te betrekken, en om de gebruiksvriendelijkheid en het effect te evalueren. Resultaten worden gevalideerd op basis van een uitgebreid gebruikersonderzoek bij het verzorgend personeel, de residenten en de mantelzorgers bij de twee woon-zorgcentra. Ook thuiswonende senioren en hun mantelzorgers worden geraadpleegd. Zo kan No-blito uitgroeien tot een volwaardig sociaal netwerkplatform. Als een van de testers merkt Leo nu al resultaat: ‘Ik kom nu veel meer buiten en zo heb ik Flor leren kennen, een nieuwe vriend.’ Ook voor de verzorgenden biedt Noblito voordelen. Zo zegt Kathleen, zorgcoördinator in het woon-zorgcentrum: ‘Ik ben nu beter op de hoogte van wat er allemaal met en voor de ouderen in het woon-zorgcentrum gebeurt.’
De gemeente Olen wil zorginnovatie ondersteunen en stimuleren om tot betere dienstverlening aan de inwoners te komen en een antwoord te bieden op de uitdagingen van vergrijzing. De ambitie van dit lokale bestuur is mensen een zorgcontinuüm te geven. Hiervoor organiseert Olen een eigen aanbod, maar kiest het ook voor netwerkvorming en samenwerkingsverbanden. Voor Olen is buurtgerichte zorg de manier om vereenzaming te bestrijden. Buurtgerichte zorg wil mensen sterker maken in hun eigen leefomgeving door hen in hun zelfzorg te ondersteunen, het draagvlak van de informele zorgverleners te helpen versterken en de organisatie van de professionele zorgtaken daarop af te stemmen. Noblito past volledig binnen de visie van buurtgerichte zorg. Noblito wil mensen uit de omgeving van ouderen ook informeren, tips en advies geven over zorg en mogelijkheden om beter contact op te nemen met ouderen. Het wil hen aanzetten om de ouderen meer te betrekken bij het dagelijks leven en bij buurtactiviteiten. Noblito wil mensen aantonen dat woon-zorgcentra niet zomaar plaatsen zijn waar zorg geboden wordt, maar plaatsen waar mensen wonen die meetellen en deel uitmaken van de samenleving. •
Patrick Dillen is initiatiefnemer van Noblito vzw
