Het Zorgpunt Waasland ontstond op 1 januari 2019 en groepeert alle zorgdiensten van de OCMW’s van Beveren, Kruibeke, Zwijndrecht en Sint-Niklaas. Deze publieke vereniging bestaat onder andere uit twaalf woonzorgcentra, drie dagverzorgingscentra en acht dienstencentra. Het is dus duidelijk dat er veel gebouwen onder hun hoede vallen en dat de technische dienst zijn handen vol heeft met het onderhoud ervan. Ondanks al het werk en het feit dat de organisatie nog jong is, is ze wel ambitieus. Het Zorgpunt Waasland wil namelijk de referentie zijn wat betreft zorg en maatschappij. Deze doelstelling geldt niet alleen voor zijn kerntaak als zorgverstrekker, maar ook voor alle andere taken en doelstellingen binnen de organisatie, zo ook de duurzaamheid van de gebouwen.
Door gebruik te maken van de dienstverlening van het VEB kan het Zorgpunt Waasland volledig inzetten op het verduurzamen van de gebouwen. In eerste instantie ging het om de vernieuwing van een stookplaats, maar daar bleef het niet bij. Het Zorgpunt maakte ook gebruik van de gratis potentieelscans voor zorgvoorzieningen. Naar aanleiding van deze scans keek het naar de haalbaarheid van zonnepanelen, en werden er regeltechnische energiescans uitgevoerd bij de recentere gebouwen.
Intensieve ondersteuning vanuit het VEB
De potentieelscans waarvan hierboven sprake is, zijn eigenlijk een energieprestatiediagnose op maat (EPDoM). Ze zijn gratis, op voorwaarde dat je de maatregelen met een terugverdientijd korter van vijf jaar binnen drie jaar uitvoert. Omdat deze maatregelen financieel heel interessant zijn, is dit volgens het Zorgpunt Waasland geen onlogische voorwaarde. Voor de andere maatregelen met een terugverdientijd die boven de vijf jaar ligt, kan het Zorgpunt Waasland subsidies ontvangen via het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA) Klimaatfonds. Dit VIPA Klimaatfonds is opgericht in 2018 en het is specifiek bedoeld voor de realisatie van duurzame, toegankelijke en betaalbare zorginfrastructuur, ideaal dus voor het Zorgpunt.
Uit de potentieelscans bleek dat er 106 mogelijke maatregelen waren, waarvan er maar zes een terugverdientijd van minder dan vijf jaar hadden. Voor de overige honderd maatregelen werd ook aangegeven welke subsidie het Zorgpunt kon aanvragen. Deze maatregelen werden eerst binnen de technische diensten besproken om na te gaan welke hiervan prioritair waren en welke al in het meerjarenplan waren opgenomen, vermits dit dan acties zijn die ze in ieder geval zouden uitvoeren. Na dit proces bleven er nog 65 maatregelen over die een jaarlijkse CO2 -besparing van 676,31 ton konden opleveren. Voor twintig van deze maatregelen, goed voor 133,42 ton CO2 -besparing per jaar, kon een subsidie worden aangevraagd.
De aanvraag voor de subsidies kon, volgens het Zorgpunt Waasland, niet vlotter verlopen. Alles gebeurde eenvoudig online, net zoals de opvolging van de evolutie van de energiebesparing van de maatregelen in kilowattuur (kWh), in euro en in CO2 -uitstoot op het online platform van VEB, Terra genaamd. Het Zorgpunt ervaart dus niet enkel de persoonlijke ondersteuning van VEB als heel positief, maar is ook heel tevreden over hun online platform.
Andere interessante acties
Het Zorgpunt deed meer dan enkel gebruik maken van de potentieelscans. Zo hebben ze ook voor negen gebouwen een haalbaarheidsstudie gedaan voor zonnepanelen. Het volledige proces vanaf de haalbaarheidsstudie tot en met de effectieve plaatsing van de zonnepanelen nam uiteindelijk minder dan een jaar tijd in beslag. Een mooi voorbeeld dus van hoe vlot dergelijke acties uitgevoerd kunnen worden. Tot slot liet het Zorgpunt Waasland ook regeltechnische scans uitvoeren op vier recente gebouwen. Daaruit kwamen zestien mogelijke maatregelen naar voren, zes hiervan hadden te maken met relighting en isolatie, de tien overige waren eerder regeltechnische maatregelen. Regeltechnische maatregelen hebben een lage investering, maar kunnen een relatief hoge besparing opleveren.
Maatregelen met impact
Door de samenwerking met VEB kan het Zorgpunt Waasland zo’n negentig energiebesparende maatregelen uitvoeren, goed voor meer dan 1500 ton CO2 -besparing per jaar. Naast de duidelijke impact op de CO2 -uitstoot, merkt het Zorgpunt Waasland nog andere positieve effecten. Zo zorgde de ondersteuning van het VEB ervoor dat er een duidelijk kader werd gecreëerd voor duurzaamheid. De werklast kon ook verdeeld worden, wat tot een efficiëntere werkwijze leidde. Gezien het feit dat de organisatie nog niet lang bestaat, kon men via deze weg elkaar en de gebouwen beter leren kennen en werd kennis sneller uitgewisseld, onrechtstreeks was het dus ook een vorm van teambuilding. Tot slot treedt er ook een duidelijke jobfierheid op, werknemers hebben het gevoel dat ze samen iets goeds aan het realiseren zijn, en dit op een korte termijn.
Het is duidelijk dat het Zorgpunt Waasland veel heeft geleerd uit de samenwerking met het VEB en dat de resultaten niet enkel op vlak van CO2 -reductie te merken zijn. •
Kris Moonen is VVSG-projectregisseur energie-efficiëntie patrimonium en renovatie bij het Netwerk Klimaat
Voor Lokaal 05 | 2021
Verwant
