Klimaat: Samen voor krachtdadig energie- en klimaatbeleid

Lokale besturen ondernemen nu al veel klimaatacties om de noodzakelijke transitie naar een klimaatneutrale samenleving mogelijk te maken. Zo ondertekenden al 257 van de 300 Vlaamse gemeenten het Burgemeestersconvenant 2030 waarmee ze 40% CO2 -reductie willen bereiken tegen 2030. Er worden ook voortdurend verschillende goede projecten opgezet om aan klimaatadaptatie te werken. Denken we maar aan de financiële ondersteuning die steden zoals Sint-Niklaas bieden om geveltuintjes aan te leggen, of vergroening van de Woluwelaan in Zaventem.

Naast projecten voor klimaatadaptatie ondernemen steden en gemeenten ook nogal wat actie met betrekking tot mitigatie, met initiatieven die duurzame (deel)mobiliteit moeten bevorderen en projecten omtrent collectieve renovatie zoals de Nieuwe Dokken in Gent. Lokale besturen doen dit uiteraard niet alleen, ze gaan in gesprek met hun burgers en lokale ondernemingen om zo samen werk te maken van hun klimaatbeleid. De Vlaamse regering ondersteunt zulke acties nu ook aan de hand van het Klimaatpact. Dat vertrekt van vier concrete werven met duidelijke doelstellingen. Deze werven vormen een goede aanzet om dergelijke projecten te stimuleren, te versterken en te versnellen.

Via het Lokaal Energie- en Klimaatpact engageren zowel de lokale besturen als de Vlaamse regering zich tot actie. Het is die bottom-up- en top-downwerking die doorslaggevend is voor het versnellen van de transitie naar een krachtdadiger energie- en klimaatbeleid. De Vlaamse regering zal samen met de steden en gemeenten actief werken aan het elimineren van hindernissen die lokale besturen ondervinden in het realiseren van de ambities binnen dit Klimaatpact. Het Netwerk Klimaat, dat binnen de VVSG werkzaam is, zal hiervoor als intermediair optreden en de dialoog met de aangewezen initiatiefnemers voeren. Deze werking vormt een belangrijk element binnen het Lokaal Energie- en Klimaatpact, omdat we structureel aan hindernissen zullen werken.

Naast de specifieke ondersteuning hebben lokale besturen die het Lokaal Energie- en Klimaatpact ondertekenen ook recht op jaarlijkse financiële ondersteuning. Deze verloopt via trekkingsrechten. Dit jaar bedragen die in totaal 24.324.010 euro. Iedere stad of gemeente zal dus financiering ontvangen, het exacte bedrag kan wel pas bekendgemaakt worden na de deadline voor de ondertekening van het Klimaatpact dit jaar. Onderteken het dus zeker vóór 29 oktober om nog dit jaar aanspraak te maken op jouw financiële ondersteuning.

Het Klimaatpact bevat zoals gemeld vier concrete werven met duidelijke en herkenbare thema’s en doelstellingen. Ten eerste ‘Laten we een boom opzetten’: deze werf spitst zich vooral toe op acties die vergroening mogelijk maken. Door hierop in te zetten werk je onder andere aan gezondere lucht, tijdens de warme zomers zal de hittestress ook verminderen door de schaduw- en koelteplekken die gecreëerd worden.

Een tweede werf kreeg de titel ‘Verrijk je wijk’ en bespreekt acties gekoppeld aan renovatie en hernieuwbare energie. Projecten die hieronder vallen, kunnen een positieve impact hebben op de energiefactuur, het wooncomfort en de opwaardering van de gerenoveerde wijken.

‘Elke buurt deelt en is duurzaam bereikbaar’ vormt de derde werf binnen het Lokaal Energie- en Klimaatpact. Daarmee wil de Vlaamse regering de nodige stimulansen geven om autodelen aantrekkelijker te maken.

Tot slot is er nog de vierde werf ‘Water, het nieuwe goud’ die de droogteproblematiek in het vizier neemt. Vlaanderen is een van de meest verharde gebieden in Europa. Dat vereist dus dringend actie. Je vindt de vier werven en de bijhorende doelstellingen terug in de infographic.

Het Lokaal Energie- en Klimaatpact bevat, zoals je hierboven kon lezen, duidelijke en herkenbare thema’s en doelstellingen, het is voor iedereen – burgers, bedrijven, lokale besturen – duidelijk welke acties ze moeten nemen. Zulke helderheid moedigen wij uiteraard aan, maar er is meer nodig om de noodzakelijke transitie in gang te zetten. De werven binnen dit Klimaatpact moeten dan ook beschouwd worden als een aanknopingspunt, een aanzet tot een krachtdadiger en ambitieuzer klimaatbeleid.

Vanuit de VVSG vragen we dan ook een ambitieuzer lokaal (Vlaams) klimaatbeleid, zeker omdat we ook kijken naar de verscherpte ambitie van Europa om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Het Burgemeestersconvenant heeft deze nieuwe doelstellingen recent al opgenomen en ook de Vlaamse steden en gemeenten zijn zich bewust van de omvangrijke acties die hiervoor ondernomen moeten worden. Het Klimaatpact kan hier voor de nodige beweging zorgen, maar we kijken uit naar de impact van de nieuwe Europese doelstellingen op het federale en Vlaamse beleid.

We willen lokale besturen wel stimuleren om maximaal gebruik te maken van de mogelijkheden die het Klimaatpact biedt. Onderteken het daarom vóór 29 oktober en zet samen met ons verdere stappen richting een krachtdadiger energie- en klimaatbeleid. •

Elke De Taye is VVSG-stafmedewerker klimaat.
Voor Lokaal 07-08 | 2021

Wil je meer weten over het Lokaal Energie- en Klimaatpact? Neem dan zeker een kijkje op onze website. Je vindt hier alle nodige informatie per werf, inspirerende praktijken, veelgestelde vragen en dergelijke meer. Heb je vragen, neem dan contact op met netwerkklimaat@vvsg.be.