Kinderopvang: Blink doet kinderbegeleiders uitblinken

Op 31 mei 2022 zag Blink het levenslicht. Blink is een gezamenlijk initiatief van en door de sector van de kinderopvang. Het kwam tot stand door samenwerking tussen de VVSG, Felies, Ferm, Mentes, I-mens en het Vlaams Welzijnsverbond. Blink wil kinderbegeleiders laten uitblinken, het wil hen inspireren, activeren, waarderen en verbinden en zo verder versterken tijdens hun loopbaan. Daarvoor biedt Blink een waaier aan interactieve en thematische e-modules. Enkele voorbeelden van modules zijn speelse begeleidershouding, vrij spel, procesgericht werken, risicovol spelen, dagindeling overbrengen, gezellig eetmoment en veilige hechting. Momenteel staan er al ruim vijftig e-modules op Blink. Ze zijn bestemd voor kinderbegeleiders uit de gezins- en groepsopvang baby’s en peuters. Verantwoordelijken, pedagogisch coaches en mentoren kunnen Blink inzetten om hun kinderbegeleiders te ondersteunen in hun groeiproces.

Een module bestaat steeds uit drie onderdelen: Duik in het thema, Aan de slag en Inspiratie uit de praktijk. ‘Duik in het thema’ presenteert de theorie beknopt en praktijkgericht. Centrale vraag binnen dit onderdeel is: Wat moet een kinderbegeleider weten en kennen? ‘Aan de slag’ staat stil bij de vraag: Wat moet een kinderbegeleider kunnen? Via opdrachten reflecteren de kinderbegeleiders over wat ze geleerd hebben, en passen ze het geleerde onmiddellijk toe in hun dagelijkse werking. ‘Inspiratie uit de praktijk’ geeft inzicht in hoe andere opvangvoorzieningen met dit thema omgaan.

Een pedagogisch coach aan het woord

Brenda Vincke is pedagogisch coach in de regio West-Vlaanderen. Zij ondersteunt kinderbegeleiders op de werkvloer. Samen zoeken ze een antwoord op de vele pedagogische vraagstukken die opduiken. ‘Blink is een flexibel instrument, want je kunt het op verschillende manier inzetten,’ zegt ze. ‘Een kinderbegeleider hoeft een module niet van begin tot einde te doorlopen. Bij de ene kinderbegeleider zal ik vragen om het stukje theorie op voorhand door te nemen. Dan kunnen we ofwel het gesprek over dit thema aangaan tijdens het contactmoment, ofwel het contactmoment gebruiken om aan de bijbehorende opdrachten te werken. Voor andere sessies maak ik gebruik van de samenvattende poster die bij iedere e-module hoort. Zo starten we het gesprek op over een bepaald thema en kan ik mijn coaching bijsturen op basis van wat de kinderbegeleider al weet of kan.’

‘Wanneer je als pedagogisch coach Blink wilt inzetten, zorg er dan voor dat je er met de dienst of de opvanglocatie eenzelfde visie op hebt. De dienstverantwoordelijke is dan een belangrijke schakel in het verhaal. Als de verantwoordelijke of de dienst mee achter Blink staat, en dit met het nodige enthousiasme weet over te brengen, dan werkt dit drempelverlagend voor de kinderbegeleider. Op deze manier dragen dienstverantwoordelijken mee bij aan het succes van Blink.’

‘Blink maakt niet enkel dat kinderbegeleiders zich verder professionaliseren, het draagt ook bij aan de ontwikkeling van een gemeenschappelijke taal. Een voorbeeld: het welbevinden en de betrokkenheid van de kinderen staan centraal in de kinderopvang. Door de Blink-modules over beide thema’s krijgen kinderbegeleiders een beter inzicht in welbevinden en betrokkenheid. Ze weten waarvoor de begrippen staan en hoe ze dit op een correcte manier kunnen observeren. Hierdoor krijgen kinderbegeleiders ook meer inzicht in hoe ze kunnen inzetten op een hoog welbevinden en een hoge betrokkenheid van de kinderen. Doordat ze allemaal hetzelfde verstaan onder deze begrippen en ze welbevinden en betrokkenheid ook nastreven, dragen ze ook bij aan kinderopvang van goede kwaliteit.’

Brenda Vincke: 'Als de verantwoordelijke of de dienst mee achter Blink staat en dit met het nodige enthousiasme weet over te brengen, dan werkt dit drempelverlagend voor de kinderbegeleider.'

Voor Brenda Vincke is Blink een grote hulp in haar coaching. Heeft ze nog een tip voor andere pedagogisch coaches die willen starten met Blink? ‘Gewoon doen! Ontdek het Blink-platform en zie wat het te bieden heeft. Het is een heel gebruiksvriendelijke tool waar je snel je weg in vindt. Neem zeker ook de online train the trainer door, want via deze e-module leer je alle technische aspecten van Blink kennen.’

Een mentor aan het woord

Iedere kinderbegeleider moet een kwalificatie hebben of zich kwalificeren om te werken in de kinderopvang. Hiervoor kunnen ze een onderwijsopleiding volgen of deelnemen aan een EVC-assessment waarbij zij aantonen in welke mate zij over de vijftien basiscompetenties van een kinderbegeleider beschikken. Kinderbegeleiders kunnen zich voor het behalen van die kwalificatie laten ondersteunen door een mentor. Lisa Dejonghe is mentor gezinsopvang voor de regio West- en Oost-Vlaanderen.

‘Kinderbegeleiders die voor een assessment kiezen, bereid ik voor aan de hand van negen thema’s zoals spel, inrichting van de opvangruimte, samenwerking. Blink geeft mij de mogelijkheid deze thema’s heel gericht te behandelen. Op basis van de voorkennis van de kinderbegeleider gebruik ik Blink om die competenties op te frissen of te verdiepen, of om hen te inspireren.’

Bij Lisa Dejonghe horen we duidelijk dezelfde woorden over de flexibiliteit van Blink als bij Brenda. Het ene moment gebruikt ze de samenvattende poster van ‘Duik in het thema’ om het gesprek op gang te brengen, het andere moment spitst ze zich toe op de opdrachten uit het onderdeel ‘Aan de slag’. Zo geeft Blink de mogelijkheid om op maat te werken. Dat is voor Lisa Dejonghe een grote troef.

Lisa Dejonghe: 'Samen een module doornemen neemt niet alleen drempels weg, maar rendeert ook onmiddellijk, doordat je zicht krijgt op het leerproces van de kinderbegeleider.'

Digitaal leren is voor sommige kinderbegeleiders een nieuw gegeven waar ze soms huiverachtig tegenover staan. Dat ondervindt ook Lisa Dejonghe en die onzekerheid wil ze wegnemen. ‘Wanneer iemand voor de eerste keer met Blink in contact komt, neem ik de tijd om samen met de kinderbegeleider het platform te bekijken en een module te doorlopen.’ Dit is ook de tip die Lisa Dejonghe graag meegeeft aan andere collega’s. ‘Ga bij de eerste kennismaking met Blink samen met de kinderbegeleider voor de laptop zitten om het platform en de werking ervan te leren kennen.

Zo ziet de kinderbegeleider hoe ze of hij er concreet mee aan de slag gaat, wat drempelverlagend werkt. In de modules wordt de theorie vaak door filmpjes van experts toegelicht. Door samen een module te doorlopen zie je ook de reactie van de kinderbegeleider op deze filmpjes. Het is vaak een ijsbreker om een gesprek op gang te brengen over het thema. De verwerkingsoefeningen bij de theorie laat ik dan door de kinderbegeleider beantwoorden, zo merk ik direct of de theorie duidelijk was. Samen een module doornemen neemt dus niet alleen drempels weg, maar rendeert ook onmiddellijk, doordat je zicht krijgt op het leerproces van de kinderbegeleider.’

Maar wat als een kinderbegeleider aangeeft niet met Blink te willen werken? Wanneer drempels tegenover digitaal leren te hoog lijken? Dan laat Lisa Dejonghe Blink even los. ‘Blink is niet het doel op zich, maar een middel om het groeiproces van de kinderbegeleider te ondersteunen. Belangrijk is dat je vooral tegemoetkomt aan het leerproces en de behoefte aan ondersteuning; hoe dit gebeurt moet je afstemmen op de behoeften van de kinderbegeleider.’

Digitaal leren, een digitaal leerplatform, beschikken over digitale competenties is dus niet voor iedereen evident. Daar waren we ons bij de ontwikkeling van Blink van bewust. Voor kinderbegeleiders ontwikkelden we de startmodule ‘Aan de slag met Blink’. Enerzijds maken we hen vertrouwd met de werking van het platform, en anderzijds staan we stil bij de verschillende digitale handelingen die je moet beheersen om door het platform en een module te navigeren. Zo willen we voorkomen dat kinderbegeleiders met onvoldoende digitale competenties uit de boot vallen. Ook in de inhoudelijke modules kun je telkens een korte video openen wanneer je een antwoord moet inzenden, een foto moet uploaden of een poster wilt downloaden. Zo kun je te allen tijde deze achterliggende info raadplegen.

En voor verantwoordelijken?

Ook verantwoordelijken vinden meer en meer hun weg naar Blink. Ook zij zetten Blink op verschillende manieren in. Zo zijn er verantwoordelijken die gebruik maken van de modules die aansluiten bij hun jaarthema. Of ze selecteren een top vijf van interessante modules voor hun kinderbegeleiders. De begeleiders krijgen dan ruimte om hiermee aan de slag te gaan. Of ze gebruiken Blink ter voorbereiding van hun teamvergadering of praatavond. De kinderbegeleiders nemen op voorhand de theorie door en tijdens het groepsmoment kunnen ze die dan bespreken. Doordat iedereen vertrouwd is met het thema en dezelfde taal spreekt, is er tijdens het teamoverleg of de praatavond ook meer tijd om stil te staan bij concrete acties of bij de vragen die leven over dit thema.

Aan verantwoordelijken geven we nog de tip mee om het niet te groot te zien. Start klein met Blink, zoek aansluiting bij de dagelijkse werking. De voorbeelden hierboven illustreren dat je Blink niet als iets extra’s mag beschouwen. Door aansluiting te zoeken bij je bestaande werking zie je snel mogelijkheden om Blink in te zetten.

De toekomst van Blink

Blink zit zeker nog niet in een eindfase. We blijven het platform uitbreiden. Achter de schermen zijn we volop bezig met Blink TV, het videokanaal voor de sector. Via allerlei inspirerende praktijkvoorbeelden willen we de positieve en krachtige verhalen vertellen. Op Blink TV geven we kinderbegeleiders het woord. We geven ze de kans om hun sterke praktijkverhalen in het licht te zetten en zo andere collega’s te inspireren.

Momenteel richt Blink zich op de gezins- en groepsopvang baby’s en peuters. Op termijn hopen we ook een aanbod te ontwikkelen voor mensen die werkzaam zijn in de buitenschoolse kinderopvang. —