Duurzaamheid: Roeselare -duurzaam stadhuis wijst weg naar duurzame stad

‘Het nieuwe stadhuisproject is een huzarenstukje,’ steekt Bart Vandenbroucke, directeur ondersteuning van Roeselare, van wal. ‘Sinds jaar en dag bevindt het stadhuis zich in het centrum van Roeselare tussen Grote Markt en Botermarkt. Een deel van de gebouwen stootte al langer op zijn limieten: de moeilijke toegankelijkheid, de ligging van het onthaal, de wachtruimte die op piekmomenten te klein is, loketten op verschillende verdiepingen… De verouderde gebouwen slurpten bovendien energie en waren lastig te onderhouden.’

In 2019 werd beslist om het nieuwe stadhuis op dezelfde locatie te bouwen. Schepen voor Stadsontwikkeling Nathalie Muylle geeft wat meer uitleg: ‘Het nieuwe gebouw zal naadloos aansluiten bij het 18deeeuwse stadhuis op de Grote Markt, het belfort (UNESCO-werelderfgoed) en de omliggende erfgoedpanden. Het duurzame stadhuis wordt een ontmoetingsplaats voor Roeselarenaars, stadsmedewerkers en stadsbestuur. De geplande binnentuin geeft ook nog een groene impuls aan de binnenstad.’

Na de sloop en het archeologisch onderzoek was de eerstesteenlegging een mijlpaal in het project. Niet alleen het ontwerpteam, de aannemers en stadsmedewerkers waren daarbij aanwezig. ‘Na de coronacrisis konden voor het eerst een flink aantal inwoners aanwezig zijn. En dat vonden we een goede zaak, want de buurt toonde eerder veel begrip tijdens de sloopwerken,’ zegt schepen Muylle.

De eerste stenen die gelegd werden, zijn ook niet zomaar stenen. Ze zijn afkomstig van het allereerste belfort op de Grote Markt. Ze werden na opgravingen bewaard in het archief van Roeselare. Het oorspronkelijke belfort was een hoektoren aan de stadshal die vermoedelijk in de 13de eeuw gebouwd werd in het midden van de Grote Markt. Ruim driehonderd jaar geleden, in 1704, stortte het gebouw in. ‘We leggen met deze unieke stenen de link tussen de rijke geschiedenis van onze stad en ons stadhuis. Tegelijk luiden we samen met de buurt een nieuw tijdperk in. We zijn klaar om de komende twee jaar te bouwen aan een nieuw baken voor de mensen in Roeselare,’ zegt Nathalie Muylle.

‘En nog iets bijzonders: we begraven over enkele maanden een tijdscapsule onder het atrium van het nieuwe stadhuis. Wat daarin terechtkomt, mochten de Roeselarenaars beslissen,’ vertelt Bart Vandenbroucke. ‘Toen het archeologisch onderzoek op de werf afgerond was, leek het ons namelijk een uitgelezen moment om na te denken over wat toekomstige archeologen moeten vinden als ze over een aantal eeuwen opgravingen zouden doen. Wat vertelt er iets over het leven in Roeselare van vandaag? Via een online oproep konden ideeën ingestuurd worden. Er volgden veel reacties.’

De verouderde en energie slurpende gebouwen zijn grotendeels gesloopt. Ze maken plaats voor een duurzaam stadhuis dat in 2024 de deuren opent.

De werf, die zo’n 11.800 m² groot is en begrensd wordt door de Grote Markt, de Botermarkt en de Zuidstraat, start met de kelders en funderingen. De aannemer, Algemene Bouw Maes, is niet aan zijn proefstuk toe. De firma realiseerde onder meer het nieuwe zwembad in Roeselare, de Aalsterse bibliotheek Utopia, de Nieuwe Dokken in Gent en de K-Tower in Kortrijk.

Dit najaar beginnen ze aan de bovengrondse delen. Midden 2023 moet de ruwbouw af zijn en krijgen belangstellenden een blik achter de schermen op de Openwervendag. In 2023 volgt ook de aansluiting op het warmtenet, een belangrijke duurzame actie. Daarna werkt de aannemer het interieur volledig af en start de omgevingsaanleg.

Net als tijdens de sloopwerken zijn er duidelijke afspraken gemaakt om de hinder voor de omgeving te beperken en de veiligheid te garanderen. Er is onder meer een verbod op zwaar werfverkeer tijdens de schoolspits. Ook de uitvoering gebeurt volgens alle wettelijke vereisten en gunningscriteria. Bovendien worden de werken nauw opgevolgd door een werfteam dat overlegt met de buurt en handelaars.

In het hele sloop-, bouw- en renovatiproces is duurzaamheid de rode draad. Het afbraakmateriaal werd grotendeels per boot afgevoerd. Dat haalde vele vrachtwagens van de weg en spaarde werkdagen uit. Het gebouw mikt op het BREEAM-label ‘Excellent’, een duurzaamheidskeurmerk voor gebouwen met minimale milieu-impact. Zo is er het al vermelde warmtenet – zodat er zonder fossiele brandstoffen verwarmd en gekoeld wordt – en alles wordt volgens de strengst mogelijke normen geïsoleerd. Onder andere dankzij deze plannen dalen de energiekosten van water en elektriciteit fors en denkt Roeselare aan de toekomst en het klimaat.

Het project leverde de stad recent al de Belgian Construction Award 2021 in de categorie Circular Building op. Die prijs gaat telkens naar een bouwproject dat de levenscyclus van de gebruikte bouw- en andere materialen maximaliseert en zo dus zijn ecologische impact vermindert. Deze bekroning is een erkenning voor de inspanningen die de stad Roeselare levert op het vlak van recyclage en hergebruik van bouwstoffen, materialen en energie. Nathalie Muylle geeft nog een ander mooi voorbeeld: ‘Niet alleen het sloopafval van het oude gebouw krijgt een nieuw leven, ook allerhande andere materialen worden hergebruikt: van meubels over verlichting, tot zelfs de radiatoren. Die gerecupereerde materialen worden hergebruikt in het nieuwe stadhuis of in andere projecten. Zo gingen bijvoorbeeld meer dan vijftig scholen en verenigingen naar huis met tweedehands keukens, kasten en kantoormateriaal.’ —

Annebeth Boudry is projectleider communicatie Stad & OCMW Roeselare
Voor Lokaal 09 | 2022

De duurzame bouw en renovatie volg je online via www.roeselare.be/stadhuisvanrsl en via sociale media van de stad (Facebook, Twitter, Instagram, LinkedIN).