Bijna uitsluitend waterkracht. Dan hoeven we toch niet op een kilowattuurtje meer of minder te kijken. Zoals mijn buurman altijd zei: ‘Nora, doe zoals de Noren, steek het licht aan in oktober en doe het uit in mei.’ Of doe het helemaal niet uit, dat komt net zo goed voor. Toen ik hier pas woonde, vond ik op bezoek bij een kennis na gebruik van het toilet de lichtschakelaar van de badkamer niet. Ik vroeg aan de vrouw des huizes waar ik het licht uit kon doen, maar het mens lachte me vierkant uit. Die buitenlanders toch! Er waren geen ramen in de badkamer, dus dat licht brandde al zolang ze daar woonde. Alle Noorse Erasmusstudenten krijgen van hun gastgezin op hun donder, omdat ze overal het licht laten branden. Kortom, de Noren beseffen nu pas dat het leven ook draaglijk is als je schakelaars gebruikt. En het is toch prettiger, als we niet op iedere waterval of rivier een waterkrachtcentrale moeten bouwen, want mooier wordt de natuur daar ook niet van.
Dat verwarmen met houtkachels milieuvriendelijk is, stemt mij ook sceptisch. Hoezo niet, vraagt de verwonderde Noor. ‘Hout is toch hernieuwbaar. We hebben heel veel bomen en er worden er meer geplant dan gekapt.’ Zeggen ze toch, maar een attente krantenlezer heeft kunnen vernemen dat dat vorig jaar voor het eerst niet het geval was.
Misschien komt het ook van de tijd dat de Noren nog geen olie hadden en wel overal bos, het zit in hun bloed. Maar dat fijn stof, zit dat er dan ook niet in, of zit dat alleen in onze luchtwegen? Ik denk soms dat ik qua fijn stof beter pal op de ring rond Antwerpen zou wonen dan hier in de wilde Noorse natuur. Als aan het eind van de winter de sneeuw van het dak schuift en naar beneden ploft, dan zie je zwarte sneeuw. Dat zijn de plakken die rondom je schoorsteen gezeten hebben.
En zo ben ik dan bij de schoorsteen en zijn veger gekomen, en bij een van de taken van het lokale bestuur. In de gemeentelijke belastingen die huiseigenaren betalen, zit een deel voor de schoorsteenveegdienst. Elk jaar stuurt de schoorsteenveger een berichtje dat hij dan en dan komt, en dat je schoorsteen toegankelijk moet zijn. Ik vind het, vooral als huurder, een geruststelling dat dit automatisch gaat. Onlangs heb ik van extra dienstverlening gebruik kunnen maken. Het vroor de stenen uit de grond, en dus ronkte zowel het kacheltje beneden als de haard met cassette boven. Het huis was lekker warm, en dan moet ik zeggen, het hééft toch wel iets, zo’n houtvuur. Bovendien is het mijn hoofdverwarming, er is ook een ‘warmtepomp’, maar dan een die in het Nederlands airco heet, van het lucht-luchttype dus, perfect zolang de temperatuur niet onder nul duikt. Als het echt koud wordt, volstaat ze niet.
Op een ochtend kreeg ik de kachels niet aan, boven niet, beneden niet. Zelfs de aanmaakblokjes gingen uit. Had er een overvliegende roofvogel een eekhoorn in de schoorsteen laten vallen of zo? Ik belde de huisbazin en die stuurde iemand langs om eens te kijken. Tja, hij zag wel iets in het luikje van de pijp, maar hij kon er niet bij, en op het dak kroop hij toch niet, want daar lag een halve meter sneeuw op en intussen was het ook alweer stikdonker. Daarop contacteerde de huisbazin de volgende ochtend vroeg – het was intussen vrijdag – de schoorsteenveger. Hij zou zijn best doen, maar hij kon niet beloven dat hij nog langskwam, want hij was heel druk bezet. Gelukkig veranderde hij van gedachte en twintig minuten later stond hij hier. Met de schoorsteen zelf bleek alles in orde, maar het kacheltje beneden was verkeerd aangesloten en stond niet goed gefixeerd. Daardoor was het moment gekomen dat de kachelpijp niet meer netjes in de schoorsteen uitkwam. Hij heeft dat dan provisorisch gerepareerd en aan de huisbazin laten weten dat ze dit in orde moest brengen, het best ineens met een nieuwe kachel, want het ding dat er stond was oud, te klein en al eens gerepareerd. Aangezien de schoorsteenveegdienst onderdeel van de lokale brandweer is, maakt zo’n mededeling meer indruk dan wanneer ik dit zelf meld. Hoe dan ook, de nieuwe kachel staat er.
Ikzelf kreeg er gratis nog wat educatie bij. Als het niet zo koud was geweest, had ik tot na het weekend op service moeten wachten. Maar 17 graden onder nul, daar kan geen fleecedekentje tegenop, en oudere dames zo lang in de kou laten zitten, dat vond de schoorsteenveger niet verantwoord. Mensen beginnen dan overal bijverwarming te plaatsen, vertelde hij, en dan raakt de elektriciteit overbelast. Daarom branden er in de winter zoveel huizen af, voegde hij er langs zijn neus weg aan toe. Ik heb op slag dat ene losse verwarmingselement dat ik had en dat ik naast mijn stoel had geplaatst, uit het stopcontact getrokken. Volgens Noorse normen kon ik nu toch weer gewoon milieuvriendelijk fijn stof verspreiden. —
Nora Van Meeuwen is columnist van Lokaal | Beeld Freepik
Voor Lokaal 02 | 2023
