Definitie risicovechtsporten
Kickboksen behoort tot de groep van de risicovechtsporten. Risicovechtsporten zijn sporten waarbij het toegestaan is om via het gebruik van specifieke technieken de fysieke of psychische integriteit van de tegenstander te verminderen (GES-decreet, 2013).
We praatten met Fran Vanderstukken, coördinator van het Vechtsportplatform Vlaanderen, over de uitdagingen van kickboksevenementen voor het lokale beleid. Vervolgens schoven we aan tafel met sportfunctionaris Joris Lambrechts van de stad Hasselt en met commissaris Niels Vanspauwen van politiezone Limburg Regio Hoofdstad. Uit hun ervaringen filterden we adviezen die de gemeentelijke diensten kunnen helpen, wanneer er zich een internationaal kickboksgala aanbiedt.
Risicovechtsporten in privéinfrastructuur… moeilijk geval?
‘Als kennis-, communicatie- en expertisecentrum voor risicovechtsporten staan we klaar voor vragen van en ondersteuning aan federaties en lokale overheden,’ steekt Fran Vanderstukken, coördinator van het platform, van wal. ‘Op de website van het platform kan de gemeentelijke sportdienst adviezen raadplegen over de sportieve opvolging, met nadruk op het bewaken van een medisch en ethisch verantwoord kader tijdens een risicovechtsportevenement. Er komt van alles bij kijken, en het wordt er niet eenvoudiger op, wanneer een organisatie privé-infrastructuur afhuurt voor haar evenement. Dan ontbreekt de rechtstreekse link met de gemeentelijke sportdienst.’ Dat was ook het geval met het kickboksgala in de TRIXXO-arena in Hasselt. Grote internationale organisaties, zoals GLORY, zijn ook veel commerciëler gericht dan lokale clubs die af en toe een evenement organiseren. Soms is de sportdienst in zo’n geval niet eens goed op voorhand op de hoogte van het feit dat er zo’n evenement op komst is. In Hasselt kwam GLORY via de beheerder van de zaal eerst onder de aandacht van de dienst Openbare Orde en de politie werd ongeveer gelijktijdig rechtstreeks geïnformeerd over het gala via de Nederlandse politie.
Dan maar verbieden?
Kickboksevenementen kordaat verbieden is te kort door de bocht, vindt Fran Vanderstukken. ‘De risicovechtsportsector in Vlaanderen spant zich al jaren in om deze sporten beter te omkaderen. Wekelijks zien we kleinere evenementen, die georganiseerd worden door lokale clubs, goed verlopen. De grote meerderheid van de kickboksliefhebbers stapt bovendien nooit zelf de ring in.’
Er is ook iets unieks aan risicovechtsporten zoals kickboksen: ze kunnen een manier zijn om jongeren die zich in kwetsbare omstandigheden bevinden vlotter te bereiken. Daarom zetten verschillende lokale projecten erop in. Via de sport kunnen ze met de jongeren extrasportieve doelen nastreven, zoals werken aan individuele veerkracht en weerbaarheid.
Los van die positieve invalshoek lopen we met een verbod het risico dat de organisatoren ergens anders aankloppen of dat ze van de radar verdwijnen, oncontroleerbaar worden en de veiligheid misschien meer in het gedrang brengen. ‘Dan is het beter samen met de betrokken federaties en overheden de evenementen zo goed mogelijk op te volgen en te sensibiliseren,’ merkt Fran Vanderstukken op. ‘Op die manier staat de sportbeleving centraal en kunnen de jongeren opkijken naar de topsporters die voor hen rolmodellen zijn.’
Tips vanuit Hasselt
Dat de incidenten in Hasselt niet plaatshadden tijdens het wedstrijdgebeuren in de ring, hoeft ons niet af te schrikken om ervaringen te delen en samen kritisch na te denken over wat lokale overheden kunnen doen, vindt Fran Vanderstukken. De ervaringen vanuit Hasselt, met name van sportfunctionaris Joris Lambrechts en commissaris Niels Vanspauwen van de politiezone Limburg Regio Hoofdstad, kunnen andere lokale overheden handvatten bieden, wanneer een internationaal kickboksgala op de lokale radar verschijnt. Joris Lambrechts en Niels Vanspauwen hebben vier belangrijke aandachtspunten.
De belangrijkste conclusie uit de gebeurtenissen van 19 maart in Hasselt is dat een bestuur tijdig op de hoogte moet zijn van wat er georganiseerd wordt. Ook in Genk werd onlangs een evenement uitgesteld, doordat burgemeester Wim Dries pas zeer laat op de hoogte was van de organisatie, wat het onmogelijk maakte voldoende maatregelen te treffen. De lokale overheid verwacht misschien dat de organisatie zelf haar plannen tijdig aankondigt, maar dat gebeurt niet altijd. De lokale overheidsdiensten tijdig op de hoogte brengen kan dan op verschillende manieren. De sportsector, de federaties die bij de sport in kwestie betrokken zijn en zelfs het platform kunnen misschien meer initiatief nemen om de lokale overheden meteen te informeren wanneer zij een evenement opmerken. Het is nog directer als gemeentelijke diensten en de uitbaters van privé-infrastructuur hun contact rechtstreeks versterken en er zich bewust van zijn dat er bij internationale kickboksevenementen ongewenste elementen aanwezig kunnen zijn.
In functie van het GLORY-evenement organiseerde de dienst Openbare Orde van de lokale politie, net zoals voor alle grote evenementen in Hasselt, vooraf een coördinatievergadering waarop alle betrokken diensten aanwezig waren. Dat maakt het mogelijk om vooraf al een aantal maatregelen op te leggen. Zo zette de organisatie op advies van de politie meer eigen security in.
Op boks-, kickboks- en thaiboksgala’s is er vooraf een volgorde van de kampen beschikbaar. In sportspecifieke termen is dit de matchmaking. Van organisatoren kun je verwachten dat ze eerlijk en correct communiceren met de lokale overheid over de risico’s die aan hun matchmaking verbonden zijn, maar we raden aan om voor zover mogelijk ook zelf de sporters te screenen. De Hasseltse politie ondernam in aanloop naar het evenement bijkomende actie, nadat gebleken was dat de kans bestond dat er vanuit Nederland bepaalde harde kernen van voetbalsupporters de verplaatsing naar Hasselt zouden maken. Commissaris Niels Vanspauwen voegt eraan toe dat deze informatie concreter werd naarmate het gala naderde. Dit had als gevolg dat de Hasseltse politie in overleg met de Nederlandse politie voetbalspotters inschakelde. Zo waren er op 19 maart zes politiemensen aanwezig, gelieerd aan drie clubs van de Nederlandse eredivisie betaald voetbal. Ten slotte is het aan te raden om uit veiligheidsoverwegingen een engagement van de organisator te vragen betreffende de ticketverkoop, zodat de organisatie vooraf transparantie kan bieden over de identiteit van de aanwezige personen. Een grondige toegangscontrole is daar dan een logisch vervolg op.—
Els Dom is stafmedewerker Netwerk Lokaal Sportbeleid
Voor Lokaal 12 | 2022
Met vragen over de organisatie van kickboksactiviteiten kun je in Vlaanderen rechtstreeks terecht bij Vechtsportplatform Vlaanderen: E info@vechtsportplatform.be en bij de Vlaamse Kickboks en Muaythai organisatie: E info@vkbmo.be.
Het Netwerk Lokaal Sportbeleid werkt samen met het Vechtsportplatform Vlaanderen bij onder meer de organisatie van vorming en uitwisselingsmomenten tussen lokale overheden over risicovechtsporten. Meer informatie: www.lokaalsportbeleid.be/ themas/sportclubondersteuning/risicovechtsport-in-jouw-gemeente/
Nederlands beleid
Nederland, dat weleens de bakermat van het internationale kickboksen genoemd wordt, richtte een tiental jaren geleden de vechtsportautoriteit op. Die moest gericht beleid ontwikkelen om de criminele inmenging bij de organisatie van grote commercieel gerichte gala’s in te dijken. De handreiking voor lokale overheden staat op www.vechtsportautoriteit.nl/gemeenten-omarmenhandreiking-vechtsportevenementen-en-keurmerk/
Nederland levert met de invoering van een identificatienummer voor alle vechtsporters en ook met het keurmerk voor vechtsportscholen mooi werk. Maar daardoor proberen organisatoren en sportclubs die niet voldoen aan de voorwaarden in Nederland, de grens over te steken om hun activiteiten toch te laten doorgaan. Daar moeten besturen bij ons dus extra voor opletten.