In contact met: Wegwijzer in 13 talen

Lokale besturen en hun diensten worden dagelijks gebombardeerd met vragen over allerhande praktische zaken. Voor nieuwkomers en Bruggelingen met een migratieachtergrond is het niet altijd even eenvoudig de weg te vinden naar relevante diensten binnen en buiten het stadsbestuur of bepaalde administratieve vereisten te regelen. ‘Mensen komen op verschillende manieren in contact met ons. Soms krijgen wij vragen binnen van de andere diensten, maar het is evengoed mogelijk dat iemand op aanraden van een vriend of school contact met ons opneemt of gewoon aan de balie van het Huis van de Bruggeling staat met een document en een hoop vragen,’ legt Cynthia Owembabazi uit.

Om tegemoet te komen aan de behoeften van hun specifieke doelgroep werken Cynthia Owembabazi en Habiba Kerouach samen met de andere diensten binnen het stadsbestuur, maar ook met scholen, uitzendbureaus, OCMW’s, CAW’s, de Huurdersbond en talrijke vzw’s. ‘Die samenwerking is de spil van wat wij doen.’ Beide toeleiders weten goed en wel hoe ze met de stortvloed aan vragen moeten omgaan, aangezien ze zelf enkele jaren terug in een gelijkaardige situatie zaten. Cynthia Owembabazi en Habiba Kerouach waren zelf ooit nieuwkomers in België en herinneren zich dus goed welke praktische struikelblokken er op hun pad lagen.

Wanneer Cynthia Owembabazi terugblikt op haar eerste jaren in België, is het dan ook met gemengde gevoelens: ‘Het is niet altijd makkelijk om de weg te vinden, zeker als je de taal niet meester bent. Ik sprak wel Engels en kon me dus meestal behelpen, maar toch voelde ik me met momenten verloren, omdat ik geen Nederlands kon of niet thuis was in de Belgische wetgeving. Geen prettig gevoel. Dit werk leek me een uitgelezen kans, omdat ik kon voorkomen dat anderen zich ook zo zouden voelen.’ Soms zijn de vragen die ze krijgen heel complex, omdat ze best wat administratie of begeleiding vragen, maar soms worden ze ook geconfronteerd met vragen en twijfels die op het eerst gezicht heel eenvoudig lijken.

‘Neem nu de huisdokter. Voor de meeste Vlamingen is dat basiskennis, maar voor sommige nieuwkomers is dat een vreemd concept en ze weten bijvoorbeeld niet dat zo’n vaste huisarts grote voordelen heeft,’ aldus Cynthia Owembabazi. Volgens Habiba Kerouach kunnen ook culturele verschillen voor verwarring zorgen: ‘In mijn land van herkomst is de visie op onderwijs dat je de school haar werk laat doen en daar niet in tussenkomt. Het duurde enkele jaren voor ik opmerkte dat de school hier net wil dat je als ouder betrokken bent en dat het bijwonen van oudercontacten iets positiefs is.’

Ze zien zichzelf dan ook niet als pure verspreiders van informatie. Omdat ze het allemaal al meegemaakt hebben, kunnen zij adviezen geven die de twijfels van hun cliënten wegnemen en de integratie bevorderen. Samen spreken ze maar liefst dertien talen: Nederlands, Frans, Engels, Arabisch, Marokkaans, Spaans, Swahili, Kiga, Nyankole, Kinyarwanda, Kirundi, Luganda en Bantoe. Een nuttige troef wanneer de hoofdmoot van je functie bestaat uit contact met mensen die niet noodzakelijk volleerd zijn in het Nederlands. Voor de talen die ze niet spreken, hebben ze ook een oplossing voor handen. Zo schakelen ze soms de Tolkentelefoon in, maar gebeurt het ook vaak dat bezoekers een vriend of vriendin meebrengen die goed Nederlands kan of een vertaler aan de lijn hebben tijdens hun gesprekken met de toeleiders. ‘We hebben allebei een passie voor talen en dat loont tijdens onze dagelijkse taken,’ klinkt het.

Even belangrijk voor het uitoefenen van hun functie is een flinke dosis hulpvaardigheid en empathie. ‘Wij zien onze contacten niet als nummers en proberen ook echt een verschil te maken in hun leven. De dankbaarheid die je ervoor in ruil krijgt, maakt het allemaal dubbel en dik waard. Het gebeurt geregeld dat we zomaar bloemen, chocolade of dankbrieven krijgen, omdat we bepaalde administratieve zaken afgehandeld hebben of mensen gegidst hebben tijdens hun zoektocht naar een school of woning. Dat doet je wel iets,’ zegt Cynthia Owembabazi. ‘Veel cliënten worden ook zelfstandig door onze hulp. We bezorgen hun de nodige informatie en verwijzen hen één keer door naar een partner. Daarna zien we dat ze niet meer bij ons komen aankloppen en dus zelf de weg gevonden hebben na onze duw in de rug.’

Diversiteit is een breed en complex domein, maar beide toeleiders hebben het gevoel dat ze bakens kunnen verzetten dankzij hun functie. Enerzijds doordat ze er met hun informatie en advies voor kunnen zorgen dat iedereen, zonder uitzondering, de kansen die hij krijgt kan grijpen en anderzijds doordat andere nieuwkomers in Brugge geïnspireerd raken door hun verhaal. ‘Het gebeurt meer dan je denkt dat mensen die contact met ons opnemen, geloven dat ze alleen maar kunnen schoonmaken in ons land. Daardoor missen ze de motivatie om Nederlands te leren, omdat het zogezegd geen verschil zou kunnen maken. Het verhaal van Habiba Kerouach en mijzelf geeft sommige bezoekers extra moed om hun diploma te valideren of om de taal te leren, omdat ze zien dat je ook als nieuwkomer gevarieerd werk kunt hebben.’

Tomas Coppens is redacteur van Lokaal
Voor Lokaal 11 | 2020