In contact met: De brug slaan tussen gezin en onderwijs

Het takenpakket van een brugfi guur omschrijven is geen sinecure. Elke werkdag is anders, afhankelijk van de vragen die ze krijgen en de personen met wie ze in contact komen. De stad Oostende heeft drie soorten brugfiguren: die voor basisonderwijs, die voor secundair onderwijs en de vlinderbrugfiguren. De vlinderbrugfiguren bundelen de expertise van 17 jaar brugfigurenwerking en bieden die als beleidsmatige ondersteuning aan voor scholen zonder brugfiguur. De positie van de brugfiguren is uniek door de neutraliteit die ermee verbonden is. Hun werkveld situeert zich hoofdzakelijk in de school en nabije omgeving. ‘Eigenlijk zegt de functietitel heel bondig waaruit onze opdracht bestaat: wij proberen de brug te slaan tussen scholen, gezinnen en sociale partners.

De ene dag krijgen we een vraag van een school binnen die gemerkt heeft dat een van de kinderen vaak met een lege brooddoos naar school komt, of een melding van spijbelgedrag, terwijl de andere dag ouders of kinderen zelf contact met ons opnemen om advies te vragen of de weg te vinden naar praktische ondersteuning,’ leggen Tina en Melanie uit. Het type dienstverlening dat de brugfiguren bieden is zo divers als je je maar kunt indenken. Van bijstand in het kader van rechtentoekenning en sociale tegemoetkomingen tot onderzoek naar vrijetijdsmogelijkheden voor kinderen en jongeren, begeleiding naar geestelijke gezondheidszorg en andere relevante organisaties, praktische ondersteuning bij het invullen van documenten of een zoektocht naar een geschikte bril of betaalbare laptop.

‘Het voornaamste verschil tussen mijn werkdag en die van Melanie is dat zij voornamelijk met gezinnen in contact staat, terwijl ik me vooral richt op de dagelijkse kopzorgen die de schoolloopbaan van jongeren bemoeilijken. Vorig jaar had ik bijvoorbeeld een jongere van wie de ouders naar het buitenland vertrokken waren. Zij kreeg de kinderbijslag doorgestort, maar daar kwam ze niet mee rond. Ik heb dan samen met haar de procedure doorlopen om een leefloon aan te vragen, zodat geldzaken haar opleiding niet in de weg staan,’ vertelt Tina.

‘Bij mij ligt de nadruk inderdaad eerder bij de ouders en de noden die zij ervaren,’ verduidelijkt Melanie. ‘De doelgroep is anders, maar de vragen en initiatieven zijn even gevarieerd. Neem nu de sterke digitalisering van het onderwijs. Digitale tools en vaardigheden zijn, onder andere ten gevolge van de coronacrisis, belangrijker dan ooit, ook voor de ouders. Ik kan hen als brugfiguur dan wegwijs maken in de wereld van digitale oudercontacten, brieven en facturen. Maar er zijn ook talrijke andere behoeft en en initiatieven, zoals een bezoek aan de bibliotheek samen met de ouders en hun kinderen. Door ouders mee te nemen naar de plaatselijke bibliotheek en een woordje uitleg te geven waar nodig, kan ik de drempel verlagen om samen te leren en te lezen met hun kind.’

Een belangrijk element in het werk dat de brugfiguren leveren, is dat zij hiervoor sterk afhankelijk zijn van hun doelgroepen. Als een ouder of jongere geen hulp wenst, houdt het meteen ook op. Wat niet wegneemt dat ze steeds bereikbaar blijven indien men toch de draad weer wil opnemen. Het is niet hun taak met de vinger te wijzen indien zij bepaalde probleemsituaties zelf opmerken of doorgespeeld krijgen via andere partijen. Constructieve dialoog is altijd het vertrekpunt. ‘Dat houdt ook in dat er grenzen zijn aan wat je als brugfiguur kunt doen,’ merkt Tina op.

‘Wij hebben allebei een goede verstandhouding met de scholen binnen ons werkgebied, maar soms botsen we wel op tegenstrijdige verwachtingen en belangen. Is een leerling vaak afwezig, dan kunnen we op vraag van de school contact proberen te leggen, maar dat levert niet meteen zichtbaar resultaat op. Wij proberen iets aan de achterliggende redenen te doen – bijvoorbeeld mentale problemen, een moeilijke thuissituatie of financiële kwesties – maar we leggen niets op.’ ‘Het is zelfs een goede zaak dat ons takenpakket dat niet vereist,’ vult Melanie aan.

‘De vertrouwensband tussen ons en onze contacten is net onze sterkte. Indien zij ons niet proactief durven aanspreken wanneer ze met vragen zitten, kom je al snel tot stilstand. Vertrouwen opbouwen is ook niet altijd eenvoudig. Dat vraagt tijd en geduld. Het kan ook heel klein beginnen, met een losse babbel aan de schoolpoort of een informeel kennismakingsgesprek thuis.’ Het is ook om die reden dat zowel Tina als Melanie authenticiteit aanhaalt als de belangrijkste vaardigheid waarover een brugfiguur moet beschikken. ‘Belangrijk is dat je te allen tijde honderd procent jezelf blijft , want kwetsbare personen – en zeker jongeren – voelen aan wanneer je een personage speelt,’ vertelt Melanie.

Net omdat de verschillende collega’s elk hun eigen werkwijze en verhalen hebben, proberen de verschillende brugfiguren ondanks hun zelfstandige werking ook steeds direct contact te houden en geregeld de koppen bij elkaar te steken. Elke brugfiguur heeft bovendien een uitgebreide kennis van de sociale kaart en oefent een signaalfunctie uit ten aanzien van het beleid. Zo ondersteunt een brugfiguur ook mee het schoolteam, zowel praktisch als beleidsmatig, in het communiceren met, het bereiken van en betrekken van ouders en jongeren. ‘Het is immers niet gewoon een extra werkkracht, je gaat een engagement aan om kinderen en jongeren alle ontplooiingskansen te geven. Wat hun achtergrond of situatie ook mag zijn,’ besluiten Tina en Melanie. • 

Tomas Coppens is redacteur van Lokaal
Voor Lokaal 10 | 2021