Auteur: Nathalie Debast
Gepubliceerd op: 01-12-2024
In de week van 2 december start de grote meerderheid van de 7544 gemeenteraads- en districtsleden voor 6 jaar aan hun mandaat (*). Om te vermijden dat mensen tijdens de legislatuur afhaken, stelt de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw (VVSG) een resem maatregelen voor, zoals een goed statuut en goede toegang tot informatie. Dit moet van de gemeenteraad het centrum van de lokale democratie maken en zo ook het vertrouwen van de burger in de overheid versterken.
Sterke(re) gemeenteraden
De gemeenteraad is het kloppende hart van de lokale democratie. Daar zitten de vertegenwoordigers van de kiezer, daar wordt lokaal beleid uitgetekend en oefent men de democratische controle uit over het schepencollege; belast met de uitvoering van het beleid. Ook de taken van de gemeente worden almaar complexer, zoals voldoende kinderopvangplaatsen, betaalbare huisvesting en verkeerveiligheid. “Je neemt het er niet zomaar bij, het is een fulltime engagement voor je gemeente”, klinkt het unaniem. De VVSG pleit daarom voor een blijvende versterking van de raadsleden. ‘Ze verdienen een passend statuut, betere toegang tot informatie, voldoende middelen en ondersteuning om hun mandaat professioneel te kunnen uitvoeren. Dat is een verantwoordelijkheid van de lokale besturen zelf én van de centrale overheden’, stelt Wim Dries, voorzitter van de VVSG.
Resem maatregelen
Lokale besturen kunnen zelf ook wel wat doen om de gemeenteraad te versterken. Infosessies, opleidingen, goede informatiedoorstroming van college naar gemeenteraad, afgestemde agenda’s,… vergemakkelijken het werk. De VVSG zal ook verder inzetten op opleiding en advies voor raadsleden. Het is aan de centrale overheden om werk te maken van een omvattend statuut voor lokale mandatarissen, het politiek verlof te verbeteren, een cumulverbod in te voeren voor uitvoerende mandaten en het voorzitterschap van de raad en te zorgen voor een passende vergoeding die het engagement van raadsleden recht doet. De VVSG steunt ook de plannen van de Vlaamse overheid om het bewustzijn rond risico’s op belangenvermenging te verhogen.
De VVSG is ervan overtuigd dat een sterk gemeenteraadslid bijdraagt aan een sterke gemeenteraad en uiteindelijk aan een krachtig lokaal bestuur. Daarom roepen we lokale besturen en centrale overheden op om samen te investeren in een sterke lokale democratie en het vertrouwen van de burger in de overheid te versterken.
(*) In oktober was er de rechtstreekse verkiezing van 7239 gemeenteraadsleden, 238 districtsraadsleden en 67 OCMW-raadsleden (zes randgemeenten en Voeren). In een dertigtal besturen gebeurt de installatie van de nieuwe gemeenteraad met uitstel naar aanleiding van een klacht bij de Raad voor Verkiezingsbetwistingen, en in de dertien nieuwe fusiegemeenten gaan de gemeenteraden van start op 2 januari 2025. De districtsraden volgen binnen de dertig dagen na installatie van de gemeenteraad.
