VVSG pleit voor daadkrachtig winkelbeleid

Een krachtdadig winkelbeleid is mogelijk als alle neuzen in dezelfde richting staan en een paar leemten in de regelgeving worden aangepakt. De blijvende groei aan perifere winkels en de door de coronacrisis versnelde leegstandstoename tonen aan dat een drastischer beleid nodig is. Dat is de boodschap die de VVSG vandaag gaf op een hoorzitting in de Commissie Economie van het Vlaams Parlement.

De Vlaamse regering wil het decreet integraal handelsvestigingsbeleid evalueren en bijsturen. Basis voor de hoorzitting was een conceptnota voor nieuwe regelgeving over kernversterking in de Vlaamse steden en gemeenten. 

Alle neuzen in dezelfde richting:

De VVSG pleit uitdrukkelijk voor een integraal Vlaams kernversterkend beleid, waarbij op alle beleidsdomeinen de neuzen in dezelfde richting komen te staan: ruimtelijk (Beleidsplan Ruimte Vlaanderen), fiscaal en op mobiliteitsvlak (bv. grenswaarden voor knelpuntlocaties). De opmaak van een (al langer voorzien) Vlaams beleidskader is daarbij een conditio sine qua non. We pleiten voor een collectieve inspanning van alle overheden. Zonder een krachtdadig en moedig beleid op de periferie kan van een effectieve kernversterking geen sprake zijn.  Daarnaast kan een regelluw initiatief oplossingen bieden voor een sterkere verweving van andere bedrijvigheid in de kernen opdat deze weer bedrijvig én bruisend worden.

Tekortkomingen in het decreet:

Vandaag worden de doelstellingen van het decreet integraal handelsvestigingsbeleid onvoldoende gerealiseerd: de uitwaaiering van kleinhandelslinten langs steenwegen is niet gestopt, waardoor de beoogde kernversterking ondermaats blijft. We wezen de commissieleden op verschillende tekortkomingen in het decreet:

• De te ruime categorie ‘verkoop van andere producten’ verhindert een fijnmazige sturing en bemoeilijkt het tegenhouden van ongewenste ontwikkelingen.
• Het ontbreken van een vergunningsplicht voor de opsplitsing van handelspanden en handelsgehelen ondergraaft elk streven naar een evenwicht tussen kern en periferie
• De beschikbare instrumenten (RUP, stedenbouwkundige verordening en handelsvestigingsconvenant) bieden onvoldoende rechtszekerheid en zijn te omslachtig om te kunnen inspelen op een snel evoluerende sector en samenleving
• Ontoereikende antwoorden op verschillende nieuwe fenomenen, zoals mengvormen en e-commerce; én op klassieke ‘fouten’ uit het verleden, zoals detailhandel op bedrijventerreinen

Vlaamse ondersteuning:

Vlaanderen wil de gemeenten ook ondersteunen bij het winkelbeleid. Daarbij pleiten we voor een dubbel spoor: voorzie enerzijds voldoende basisondersteuning voor de kleinere gemeenten, maar investeer tegelijkertijd in een (juridische) profploeg die onze baanbrekende steden en winkelgemeenten kan bijstaan bij het onderbouwen van innoverend beleid en regelgeving.

Lokale inspiratie

Tijdens de toelichting toonden we ook heel wat positieve verwezenlijkingen door steden en gemeenten. Aan de hand van inspirerende voorbeelden op het vlak van visieontwikkeling (bv. Antwerpen), planningsinitiatieven (bv. Ronse), de creatie van beleving (bv. Beringen) en slimme ondersteuning van ondernemerschap (bv. Mechelen) toonden we dat gemeenten grote inspanningen leveren. Maar om écht succesvol te zijn, moeten de keuzes die op alle beleidsniveaus gemaakt worden, nóg duidelijker en fundamenteler worden.

Evaluatie van het decreet

De VVSG is van nabij betrokken bij de evaluatie van het decreet en het streven van Vlaams minister van economie Hilde Crevits om onze kernen en buurten weer bruisend te maken.  Via onze Overlegtafel Detailhandel, die de meest ervaren detailhandelsexperten van de Vlaamse gemeenten verzamelt, bezorgden we al een uitgebreide input voor deze beleidsevaluatie. Met de organisatie van tien Regionale Overlegtafels (ROT) Economie krijgen álle gemeenten de kans om geïnspireerd te worden op het vlak van kernversterking en de omslag van winkelkernen naar bedrijvige kernen. Via een brede bevraging van alle gemeenten over het decreet en de organisatie van nog eens 5 ROTs Economie over deze evaluatie organiseren we een zo breed mogelijke participatie aan deze cruciale stap richting een duurzamere en economisch leefbare organisatie van het winkellandschap in Vlaanderen.

Ook sectororganisaties (Unizo, Comeos) en verschillende (academische) experten hebben hun visie toegelicht tijdens de hoorzitting.