Auteur: Xavier Buijs
Gepubliceerd op: 22-12-2022
Het voorontwerp Verzameldecreet Omgeving bevat een hele reeks bepalingen die relevant zijn voor lokale besturen.
Twee opvallende punten halen we er hier uit:
- De afschaffing van de mogelijkheid voor gemeenten om de vergunningsplicht te moduleren. Op dit moment is het mogelijk dat gemeenten als dat nodig is handelingen die op Vlaams niveau meldingsplichtig zijn of vrijgesteld van een vergunningsplicht, alsnog resp. vergunningsplichtig of meldingsplichtig te maken. Die mogelijkheid wil de Vlaamse overheid afschaffen.
De VVSG is het hier absoluut niet mee eens. We vinden dat we als lokale overheid maatwerk moeten kunnen leveren. Het kunnen sturen op de omgevingsvergunningsplicht is daar een essentieel onderdeel van. We vragen de Vlaamse overheid dan ook dit voornemen te schrappen en zelfs om een omgekeerd initiatief te nemen, door gemeenten - net zoals vroeger- de mogelijkheid te geven om handelingen die op Vlaams niveau zijn vrijgesteld van een omgevingsvergunningsplicht op lokaal niveau weer wél vergunningsplichtig te kunnen maken.
- De invoering van de planologische compensatie, waarbij indien een overheid een ruimtelijk uitvoeringsplan opmaakt dat bouwgrond bij maakt, dit elders planologisch moet worden gecompenseerd door bouwgrond te schrappen.
De VVSG is het eens met het principe. Dit is één van de manieren om de zo gewenste bouwshift hard te maken. Maar we denken dat aan de uitwerking nog heel wat kan verbeteren of betere duiding moet komen. Gewenste projecten waarvoor het aansnijden van greenfields noodzakelijk is, moeten immers ook in de toekomst ook mogelijk blijven. Doordat elders een 'schrapping' nodig is, zal dit het planproces vanzelfsprekend wel degelijk bemoeilijken. De door de overheid te betalen planschade die daarmee gepaard gaat, en die naar wij vrezen in de toekomst stukken hoger zal uitvallen, helpt in dat geval natuurlijk al helemaal niet.
Lees het volledige standpunt over het Verzameldecreet.
Instrumentendecreet en Woonreservegebieden
Op de Raad van Bestuur waar bovenstaand standpunt werd ingenomen over het Verzameldecreet werd tevens ingegaan op de stand van zaken van het Instrumentendecreet en het decreet woonreservegebieden. Die teksten zijn immers grondig door het Vlaams parlement geamendeerd en liggen nu bij de Raad van State voor advies. Helaas is aan hét hete hangijzer, nl. de wijziging van de planschaderegeling, niets veranderd. Als de teksten inderdaad ongewijzigd blijven is het belangrijk dat het uitvoeringsbesluit voldoende concreet is, zodat overheden op voorhand goed kunnen inschatten hoe hoog de planschade uitvalt en hoeveel de bouwshift ons als maatschappij zal kosten.
In de aangepaste teksten zitten echter ook heel wat andere aanpassingen die nadelig zijn voor lokale besturen. Zo kunnen gemeenten nu nog 'vrij' een financiële last opleggen bij meer omvangrijike aanvragen voor een omgevingsvergunning. Die last dient dan om elders in de gemeente voorzieningen te ontwikkelen die ten dienste staan van die nieuwe wijk of gebouw. Volgens de aangepaste teksten is dit straks enkel mogelijk indien hiervoor in een verordening vooraf de berekeningswijze en het toepassingsgebied ervan zijn vastgelegd. Een ander voorbeeld is de mogelijkheid die wordt ingevoerd dat het college verplicht moet samenzitten met projectontwikkelaars over de ontwikkeling van woonreservegebieden. We menen dat vooroverleg zeker zin heeft; sterker nog, dit gebeurt nu al op. Maar decretaal bepalen dat er verplicht thema's geagendeerd moeten worden op het college, ook al ziet dat college de meerwaarde ervan niet in, vinden we niet wenselijk.