Gepubliceerd op: 14-03-2023
‘Men maakt het de burgemeesters veel moeilijker om georganiseerde criminaliteit aan te pakken.’
Morgen staat het federaal wetsontwerp over de gemeentelijke bestuurlijke handhaving op de agenda van de Kamercommissie Binnenlandse Zaken. De Vlaamse burgemeesters vragen een bijsturing van het wetsontwerp. Zo zal een burgemeester pas kunnen ingrijpen na veel meer bureaucratie, terwijl snel handelen hier net erg belangrijk is. De federale en Vlaamse overheid moeten hun initiatieven ook op mekaar afstemmen.
Algemeen screening nefast
De nieuwe regeling zou de slagkracht van lokale besturen in de strijd tegen georganiseerde en ondermijnende criminaliteit versterken. Dat is volgens de burgemeesters niet het geval. ‘Het wetsontwerp dat voorligt, baart een papieren tijger. Lokale besturen moeten snel en efficiënt kunnen ingrijpen tegen ondermijnende criminaliteit. Die garanties biedt het wetsontwerp vandaag niet,’ aldus Mathias De Clercq, burgemeester van Gent. Zo zullen steden en gemeenten een zogenaamd ‘integriteitsonderzoek’ kunnen voeren naar personen in bepaalde ‘gevoelige’ economische sectoren. Die sectoren worden nog in een KB vastgelegd. Willen ze zo een onderzoek doen voor één zaak, dan moeten ze meteen de hele economische sector screenen. Als een gemeente problemen heeft met een malafide horecazaak, dan moet ze dus alle horecazaken op het grondgebied laten screenen. ‘Dit is praktisch niet haalbaar en niet wenselijk ten aanzien van ondernemers die niets te verwijten valt,’ luidt het.
Verplicht federaal advies zorgt voor onnodige vertraging
Een gemeente die zelf voldoende informatie heeft om een pand te sluiten en dit kan motiveren, zal toch eerst nog verplicht advies moet inwinnen bij de Directie Integriteitsbeoordeling voor Openbare Besturen (DIOB), een federale instantie. ‘Dit getuigt van weinig vertrouwen in de lokale besturen en staat haaks op het subsidiariteitsbeginsel. Bovendien zal de DIOB overstelpt worden met lokale adviesaanvragen en een administratieve ‘bottleneck’ creëren. Tegen de tijd dat we alle papieren hebben, is de vogel al lang gaan vliegen,’ stelt Wim Dries , burgemeester in Genk en voorzitter van de Vereniging van Vlaamse steden en gemeenten.
Huidige bevoegdheden burgemeester aan banden
Het huidige wetsontwerp zorgt er net voor dat lokale besturen minder vlot zullen kunnen ingrijpen tegen de ondermijnende criminaliteit dan nu. Vandaag kan een burgemeester op basis van de bestuurlijke politiebevoegdheden uit de Nieuwe Gemeentewet ingrijpen waar nodig. Die bevoegdheden moeten net versterkt worden, terwijl het wetsontwerp de burgemeester veel meer beperkende voorwaarden oplegt en zijn gemeentelijke autonome politiebevoegdheid beknot. ‘Dat is geen versterking van de lokale besturen, hiermee zetten we stappen achteruit terwijl we net meer slagkracht willen,’ aldus Christoph D’Haese, burgemeester in Aalst.
VVSG roept federaal en Vlaamse niveau op om hun initiatieven af te stemmen
Naast het federale initiatief, is er ondertussen ook een ontwerp van decreet op Vlaams niveau over de oprichting van een DIOB. VVSG stelt vast dat ook dit ontwerp aanpassingen en verduidelijkingen behoeft. VVSG vraagt ook uitdrukkelijk aan het Vlaamse en federale niveau om hun initiatieven voldoende op elkaar af te stemmen. ‘Er is absoluut afstemming nodig tussen het federaal wetsontwerp en het Vlaams initiatief, het kan niet de bedoeling zijn dat we met 2 DIOB’s moeten samenwerken,’ volgens Mohamed Ridouani, burgemeester in Leuven.
VVSG reikt de hand aan het federaal en Vlaams niveau om hierover constructief te overleggen. Het is absoluut wenselijk dat er een werkbare wettelijke regeling komt voor de bestuurlijke aanpak van ondermijnende criminaliteit.
In oktober 2022 gaf de VVSG al uitgebreid advies over het voorontwerp aan minister Verlinden. Eind januari keurde de federale regering in tweede lezing het voorontwerp van wet bestuurlijke handhaving goed. Het Parlement bespreekt woensdag 15 maart het wetsontwerp. De regering hield amper rekening met de opmerkingen en aanbevelingen van de VVSG.
Meer informatie
Nathalie Debast, VVSG-woordvoerder 0497/31.80.77
