Gepubliceerd op: 09-10-2024
Er zijn 20 keer meer fietsstraten in onze Vlaamse gemeenten dan bij het begin van deze legislatuur. Dat blijkt uit cijfers van OpenStreetMap die Fietsberaad en de VVSG verwerkten. Het aantal kilometer steeg van 54 in 2019 naar 1.067 km. Fietsen en fietsbeleid zit duidelijk in de lift, ook bij de lokale besturen.
Fietsstraat in 8 op de 10 gemeenten
Het aantal gemeenten met een fietsstraat steeg het voorbije jaar van 221 naar 240. 80% van alle gemeenten heeft één of meer fietsstraten. De provincie Antwerpen telt het hoogste aantal gemeenten met een fietsstraat (94%), terwijl Oost-Vlaanderen het laagste aantal (73%) heeft. In Vlaanderen is er nu 1.067 km aan fietsstraten, verspreid over 240 gemeenten. Bij de start van de gemeentelijke legislatuur hadden slechts 48 gemeenten een fietsstraat, goed voor 54 km.
“Fietsen zit duidelijk in de lift. Lokale besturen spelen met de fietsstraat in op de wens van de Vlaming om zich veilig met de fiets te kunnen verplaatsen. Met een fietszone geven ze meer ruimte aan het fietsverkeer”, stelt Wim Dries, voorzitter van VVSG.
Grote en kleine gemeenten en steden
Het valt op dat in 2019 ook kleine gemeenten pionierden met de fietsstraat, vaak voor langere trajecten. De top 3 van gemeenten met de meeste kilometers fietsstraat bestond in 2019 uit Gent, Bonheiden en Machelen. Vandaag is dat Leuven, Mechelen en Brugge. Antwerpen en Gent volgen daar kort op.
“De coronacrisis zorgde voor een versnelling. Veel steden en gemeenten breidden de bestaande fietszone uit of introduceerden er een. Een stedelijke of dichtbebouwde kern, met veel bestemmingen en een beperkt aantal parkeerplaatsen, leent zich beter voor de introductie van fietszones. Het is logisch dat vooral steden nu de lijst aanvoeren” klinkt het.
Stijging van het fietsgebruik
Mede dankzij de fietsstraten steeg het fietsgebruik in Vlaanderen van 14% in 2019 naar bijna 20% in 2024. Voor de fietsstraat of fietszone gelden wettelijke regels zoals max. 30 km/u, een verbod op inhalen van fietsers – waarop de politie kan controleren en verbaliseren.
Lokale besturen speelden in op die trend en investeerden gemiddeld 15 à 20 € per inwoner in fietsbeleid. Hiermee realiseerden ze ook heel wat fietsstraten. “Natuurlijk zal ieder nieuw bestuur straks opnieuw beslissen waar het op wil inzetten, maar we vermoeden dat dit toch een trend is die niet meer te keren valt.”
| Rang | Gemeente | Aantal kilometer fietsstraat 2019 |
|---|---|---|
| 1 | Gent | 8,79 |
| 2 | Bonheiden | 7,63 |
| 3 | Machelen | 4,10 |
| 4 | Ranst | 3,60 |
| 5 | Putte | 2,47 |
Tabel 1: Top 5 gemeenten met het grootste aantal kilometers aan fietsstraten in 2019
| Rang | Gemeente | Aantal kilometer fietsstraat 2024 |
|---|---|---|
| 1 | Leuven | 33,91 |
| 2 | Mechelen | 33,83 |
| 3 | Brugge | 28,29 |
| 4 | Gent | 26,45 |
| 5 | Antwerpen | 23,03 |
Tabel 2: Top 5 gemeenten met het grootste aantal kilometers aan fietsstraten in 2024
Wout Baert - Coördinator Fietsberaad
