Auteur: Griet Briels
Gepubliceerd op: 01-02-2024
Steeds vaker moeten OCMW’s een leefloon geven als voorschot op een andere uitkering. De percentages verschillen sterk van lokaal bestuur tot lokaal bestuur; gemiddeld wordt in meer dan 1 op 5 leefloondossiers een leefloon gegeven in afwachting van de verwerking van een uitkeringsaanvraag elders.
OCMW Eeklo zit rond het gemiddelde met 23% voorschotdossiers. Bij OCMW Balen zijn 35% van de leefloondossiers voorschotten. OCMW Denderleeuw stelt één VTE tewerk in functie van deze voorschotdossiers, voor een stad als Antwerpen gaat dit om dertien VTE en meer dan 230 unieke cliënten per maand. De grootste groep zijn bijna steeds voorschotten op werkloosheid. Voorschotten op een ziekte-uitkering komen op de tweede plaats. Meestal moeten OCMW’s meerdere maanden voorschieten. Soms loopt de subrogatie mis (de verrekening tussen de uitbetalingsinstelling en het OCMW van de voorschotten voor uitbetaling aan de cliënt).
De problematiek van deze voorschotdossiers kent een kluwen van oorzaken zoals de complexiteit van de aanvraag voor burgers, de afbouw van kantoren waar mensen face-to-face geholpen worden, lange verwerkingstijden, ingewikkelde regelgeving. De gevolgen zijn kwalijk; voorschotdossiers drukken op de beschikbare tijd van sociaal werkers voor meer kwetsbare cliënten en zijn een kost voor lokale besturen. Burgers die jarenlang bijdroegen aan de sociale zekerheid, hebben het gevoel dat dit systeem er niet voor hen is op het moment dat ze het nodig hebben waardoor het draagvlak daarvoor onder druk komt.
Doordat steeds meer mensen naar een OCMW stappen voor hulp bij hun aanvraagdossier en voorschotten in afwachting van de verwerking, zijn OCMW’s zijn niet langer het vangnet, maar teveel de toegangspoort tot onze sociale zekerheid. Sociaal werkers uit de OCMW’s duidden deze evolutie aan als belangrijkste bedreiging voor de goede werking van de sociale diensten van OCMW’s. De VVSG wil bouwen aan een toekomst waar dit probleem fundamenteel wordt aangepakt en vraagt dat uitbetalingsinstellingen zelf verantwoordelijk worden voor het verlenen van voorschotten.
We stuurden een brief over deze problematiek naar ministers Dermagne en Lalieux. Parallel zijn we in overleg met de betrokken instanties.
Lees het verhaal van een sociaal werker hierover via OCMW-verhaal: Een leefloon als voorschot op een uitkering (vvsg.be)
