Auteur: Jan Leroy
Gepubliceerd op: 21-08-2024
De periode van gratis lenen is (voorlopig?) voorbij. Dat blijkt ook duidelijk uit de jaarrekeningen 2023 van de Vlaamse gemeenten en OCMW's. Voor het eerst in vele jaren stijgen de intrestuitgaven weer. Toch blijft hun aandeel in de totale exploitatie-uitgaven zeer beperkt.
In 2023 bedroegen de uitgaven voor 'Rente, commissies en kosten verbonden aan schulden' van de Vlaamse gemeenten en OCMW's 222,3 miljoen euro, 41,3 miljoen euro of 22,9% meer dan in 2022. In 2022 bereikten die uitgaven trouwens een dieptepunt na een jarenlange daling. Zo ging het in 2015 nog over 314,5 miljoen euro.
Het bedrag dat lokale besturen aan intresten betalen, hangt af van twee factoren: de uitstaande schulden en de rentevoet. Die financiële schulden gingen in 2023 1,1% hoger, een al bij al zeer beperkte stijging in een jaar waarin de lokale besturen ruim 13,7% meer investeerden. De financiering vanuit het exploitatieoverschot volstond op vele plaatsen om deze investeringen helemaal of grotendeels te dragen. De stijging van de schulden was trouwens geen algemeen fenomeen, want in 200 van de 300 besturen daalden de financiële verplichtingen.
De forse groei van de intrestuitgaven ligt dus vooral aan de hogere rentevoeten die besturen aangerekend krijgen. Die bedroegen (als we de intrestuitgaven afzetten tegen de financiële schulden) in 2023 gemiddeld zowat 2,61%, tegenover 2,14% een jaar eerder, een stijging met bijna 22%.
Toch blijven de rentelasten maar in beperkte mate wegen op de totale exploitatie-uitgaven. Ze zijn nu goed voor een aandeel van ongeveer 1,5%, een lichte toename ten opzichte van de 1,3% van 2022. In 2015 ging het echter nog om een aandeel van bijna 3%. De daling van de rentevoeten gekoppeld aan vrijwel stabiele uitstaande schulden heeft de Vlaamse gemeenten en OCMW's dus extra financiële marge opgeleverd.
